Ondernemers en Kazachen

Duitsland is erin geslaagd de instroom van economische vluchtelingen te keren: in 1999 en in 2000 verlieten evenveel ‘asielzoekers’ het grondgebied als er hetzelfde jaar binnenkwamen. De cijfers staan in Facts and figures on the situation of foreigners in the federal republic of Germany, een officiële publicatie van de Bondsrepubliek. In het Duitse repatriëringsbeleid worden ook bedrijven en privé-organisaties ingeschakeld (zie blz. 23). De Duitse aanpak inspireert de regering van premier Guy Verhofstadt ( VLD), maar stuit op weerstand van professionele hulpverleners die afkerig van bedrijven en ondernemers zijn.

Er is in Duitsland een politieke consensus gegroeid dat tegenover duidelijke toegangsrocedures even heldere en strikte uitwijzingsprocedures moeten staan. Ook onze paars-groene regering sleutelt moeizaam aan een coherenter vluchtelingenbeleid. Ze verdient daarin aanmoediging. Want oplossingen zijn complex, bijsturen vergt tijd, demagogie is misdadig.

Economische migratie wordt het politieke thema van de komende jaren. Volgens schattingen van de Europese Unie ( EU) arriveerden er vorig jaar in de EU 500.000 illegalen, tegen 40.000 in 1993. Zolang 20% van de wereldbevolking 85% van het wereldinkomen verdient, zullen gelukzoekers toestromen en blijft elke uitwijzing een menselijk drama. Aangezien 90% van hen economische vluchtelingen zijn, kunnen westerse regeringen de migratiestromen uit arme landen niet blijvend voor zich uit schuiven of zichzelf bedotten met valse sentimentaliteit en tweeslachtige oplossingen. De chaos onder het Brusselse World Trade Center werd mee in de hand gewerkt door edelmoedige asielknuffelaars: verkeerde signalen lokten dubbel zoveel asielzoekers naar hier als naar Frankrijk.

De EU overweegt een quotasysteem naar het voorbeeld van de Verenigde Staten. Maar het weghalen van informatici uit India alleen om de vraag van ons bedrijfsleven in te vullen, is even kortzichtig als een zogenaamd ontwikkelingsbeleid dat in vier decennia minder heeft bijgebracht dan het ‘zilverpapier voor de zwartjes’ in de kolonies.

Het scheppen van voorwaarden voor economische groei in het voormalige Oostblok en in de Derde Wereld is het enige werkbare alternatief: vooral bedrijven kunnen dat proces via kennisoverdracht mee op gang trekken. Jobs en ondernemerschap zijn brandstof voor zelfontplooiing. Deze nuchtere benadering speelt mee in het Duitse uitwijzingsbeleid en leidt tot samenwerking met Duitse filialen en lokale ondernemingen in het thuisland van uitgewezen asielzoekers. Het Duitse ministerie van Ontwikkelingssamenwerking doet mee. En hoewel bij ons zowel hulpverleners met een ‘ Abos-syndroom’ als ondernemers (die menen dat dit hun taak niet is) nog bang zijn om zich te branden aan nat water, rijpt ook hier een mentale ommekeer.

ERIK BRUYLAND