Onaanvaardbare discriminatie

Het fiscale regime voor de intresten van spaardeposito’s heeft dringend bijsturing nodig. Het Europees Hof van Justitie had in zijn arrest van 6 juni al ernstige kritiek geuit op de Belgische regelgeving. Vorige week werd die ook veroordeeld door het Belgisch Grondwettelijk Hof. Voor de intresten van een gewone spaarrekening — en niet voor die van een zicht- of een termijnrekening — geldt een belastingvrijstelling tot 1900 euro (bedrag geldig voor het inkomstenjaar 2014). Op die opbrengst wordt geen roerende voorheffing ingehouden. Op de intresten boven de vrijgestelde schijf van 1900 euro is 15 procent roerende voorheffing verschuldigd. Dat is een voordelig tarief, want het algemene tarief van de roerende voorheffing bedraagt sinds vorig jaar 25 procent, zowel voor dividenden als voor intresten.

De belastingvrijstelling wordt toegekend aan iedereen die intresten uit een gewoon spaarboekje verkrijgt. Getrouwde partners moeten rekening houden met hun huwelijksstelsel. Echtgenoten die getrouwd zijn zonder huwelijkscontract of met een huwelijkscontract dat de opbrengsten van hun beleggingen gemeenschappelijk verklaart, hebben ieder individueel recht op de vrijstelling. Als een spaarrekening is geopend op naam van beide getrouwde of wettelijk samenwonende partners, dan zijn de intresten belastingvrij tot 3800 euro (1900 x 2). Staat de spaarrekening op naam van een van beide partners, dan berekenen de banken het belastingvrije bedrag tot 1900 euro intresten. Dat doen ze wellicht vooral om praktische redenen. Toch kan die praktijk echtgenoten die getrouwd zijn onder een stelsel van gemeenschap van opbrengsten volgens ons het recht niet ontnemen om de toepassing van de dubbele vrijstelling te vragen.

Het fiscale voordeelregime geldt enkel voor intresten en deposito’s bij kredietinstellingen die in België gevestigd zijn. Dat is volgens het Europees Hof van Justitie onaanvaardbaar. De regeling moedigt de Belgen aan om spaarrekeningen te openen bij binnenlandse financiële instellingen, veeleer dan in een andere lidstaat van de Europese Unie. Dat is in strijd met de vrijheid van kapitaalverkeer en van diensten binnen Europa, en daarom moet die regeling verdwijnen, oordeelt het Europees Hof. Die uitspraak verplicht België zijn fiscale regelgeving aan te passen. Sinds de beslissing van het hof zijn al meer dan zes maanden verstreken, zonder dat België er gevolg aan heeft gegeven.

Na de beslissing van het Grondwettelijk Hof van vorige week kan een wijziging van de wetgeving niet langer worden uitgesteld. Het Grondwettelijk Hof stelde vast dat op de intresten boven 1900 euro van een gewone spaarrekening die bij een binnenlandse kredietinstelling is geopend, een belasting van 15 procent verschuldigd is. Krijgt een Belgische belegger opbrengsten van een soortgelijke rekening bij een buitenlandse bank — binnen of buiten de Europese Unie — dan bedraagt de belasting daarop 25 procent. Dat vindt het Grondwettelijk Hof een onaanvaardbare discriminatie. Daarom oordeelde het dat het voordeeltarief van 15 procent moet worden geschrapt.

Gezien de casus die aan het Grondwettelijk Hof werd voorgelegd, heeft die beslissing uitwerking op de opbrengsten van 2012 en 2013, maar ook op die van de komende jaren. Is het nodig een bijkomende belasting te vorderen van al wie in 2012 en 2013 een roerende voorheffing van 15 procent heeft betaald op intresten van Belgische spaarboekjes? En is dat praktisch realiseerbaar? Misschien is het eenvoudiger het tarief van 15 procent retroactief toe te kennen aan de beleggers die tijdens de vorige jaren belastbare intresten hebben verkregen uit een spaarrekening die in de Europese Unie of de Economische Europese Ruimte werd geopend en die vergelijkbaar is met een Belgische gewone spaarrekening. Als minister van Financiën Koen Geens (CD&V) het voordeeltarief voor spaarrekeningen wil behouden, is het uitbreidingsvoorstel wellicht de meest wenselijke optie.

De auteur is advocaat en hoogleraar fiscaal recht.

LUC MAES

Een wijziging van het fiscale voordeelregime voor spaarrekeningen kan niet langer worden uitgesteld.