“Omhooggevallen in mijn carrière”

Straffe uitspraken schrikken hem af. Het aura van André Bergen is dat van een vriendelijke, correcte en uiterst degelijke manager. Bij Agfa weten ze ondertussen dat hij veel meer in zijn mars heeft dan een number cruncher of cijferfetisjist. Teamspeler, recht door zee en overal geroemd voor zijn gevoel voor humor. Voorlopig blijft Bergen nog even de chief financial officer van beeldvormingsgroep Agfa, maar zodra de opvolging in Mortsel is verzekerd, gaat hij de banktak van KBC leiden.

Daarmee is de cirkel rond, want de eerste stappen in zijn professionele carrière zette Bergen al in de jaren zeventig bij de Kredietbank. En nu wordt hij de topbankier van dienst bij de ‘bank van hier’, ondertussen uitgegroeid tot een internationale speler.

Het idee om Bergen als opvolger van Remi Vermeiren aan te trekken, komt uit de hoek van Almanij, dat hoofdaandeelhouder is bij KBC en tegelijk via Gevaert een vinger in de pap heeft bij Agfa. Eigenlijk blijft de nieuwe KBC-topman dus binnen dezelfde familie. Trouwens, iedereen is Bergen ondanks zijn huidige baan bij Agfa altijd blijven associëren met de bankwereld.

Nochtans komt André Bergen niet uit een bankiersgeslacht. Zijn wortels liggen in Congo, waar zijn vader begin de jaren vijftig als mecanicien naartoe trok. Bergen junior was toen twee, en zou er blijven tot zijn elf jaar. Na de onafhankelijkheid van de voormalige Belgische kolonie verhuisde de familie naar Leuven, waar de jonge Bergen eerst school liep aan het atheneum, en daarna Economie studeerde aan de Leuvense universiteit.

Na zijn bul in de zuivere economische wetenschappen bleef Bergen nog een jaartje plakken als assistent. Hij kreeg toen de kans om als laureaat voor de prijs van de minister van Buitenlandse Handel (tegenwoordig het Albertfonds) vijf maanden naar Singapore te trekken. “Daar is mijn interesse voor Azië ontstaan. Ik heb er de hele regio doorgereisd,” zegt hij. Reizen is nog altijd een passie, al ontbreekt het de topmanager aan tijd.

Een legerdienst en twaalf maanden later begon hij in januari 1977 bij de KB-studiedienst. Bergen zat in de macro-economische cel en later bij de afdeling Geld & Kapitaalmarkten. Hij beschouwt die periode als een goede leerschool. Begin de jaren tachtig verliet hij de KB en ging aan de slag bij de Amerikaanse Chemical Bank als adviseur voor Europese bedrijven. “Ik was in die tijd een ongeduldige jongen,” geeft hij toe. “Ik wilde wel wat meer commercieels, iets waar ik meer contact had met klanten. En bovendien golden de Amerikaanse banken in die tijd als innovatief.”

Na een jaar hield hij het voor bekeken en stapte hij over naar de Generale Bank, ondertussen onderdeel van Fortis. Daar ging zijn carrière stijl omhoog. In tien jaar tijd groeide hij door tot een sleutelfiguur in het directiecomité. Het gedroomde pad voor iemand met grenzeloze ambities. Hoewel… “Ik lijk wel omhooggevallen in mijn carrière,” zegt Bergen. “Ik heb altijd een gezonde ambitie gehad, maar nooit mijn gedrag aangepast met het oog op promotiemogelijkheden.”

Wie met hem samenwerkte, roemt zijn integriteit. Bergen is naar verluidt een correcte en harde onderhandelaar. Iemand die zelfs niet-gemaakte beloften nakomt, maar tegelijk zijn belangen hardnekkig verdedigt. Die kwaliteiten kwamen tot uiting toen hij van 1993 tot 1999 in het directiecomité van Generale Bank verantwoordelijk was voor de financiële markten en het vermogensbeheer. Het is in die tijd dat hij zijn reputatie opbouwde als topbankier. In enkele jaren tijd hermonteerde Bergen het gezapige Belgische fondsenbeheer van de Generale Bank tot een internationale racewagen. Daartoe nam Generale Bank het Franse Fimagest en Harbor Capital in Boston over, en richtte een dochter op in Hongkong.

Over de omstandigheden waarom Bergen bij Fortis vertrok, is altijd druk gespeculeerd. Werd hij nu ontslagen of stapte hij zelf op uit onvrede over de interne conflicten die met de fusie gepaard gingen? Feit is wel dat veel insiders en oud-collega’s hun lach niet kunnen onderdrukken nu Fortis – zelf in volle crisis – één van zijn vroegere topbankiers naar de concurrentie ziet verhuizen.

In elk geval kwam het goed uit dat Agfa eind 1999 een nieuwe financiële directeur nodig had. Op een avond belde André Leysen, en Bergen vond dat hij wel eens wat industriële ervaring kon gebruiken. Ondertussen is Agfa zichzelf aan het heruitvinden. Het zogenaamde Horizonplan moet het bedrijf wapenen voor een digitale toekomst. Samen met chief executive officer (CEO) Ludo Verhoeven was Bergen essentieel voor de uitwerking ervan. Om een reorganisatie als het omvangrijke horizonplan door te voeren, heb je geloofwaardige figuren nodig. Verhoeven: “André is recht door zee. Hij is eerlijk en zegt waar het op aankomt. Hij is een zeer goed manager, die weet met mensen om te gaan.”

De 52-jarige Bergen ziet de overstap naar KBC zowat als de laatste etappe in zijn loopbaan. Ooit hoopt hij zich aan andere dingen te kunnen wijden. Hij zit al sinds 1993 op directieniveau. “Dat consumeert nogal wat brandstof,” mijmert hij. “Het plotse overlijden van John Goossens zet toch aan het denken. Ik zeg al een jaar of vijf dat het tijd wordt om het wat kalmer aan te doen, maar dat lukt voorlopig niet. Eigenlijk zou ik drie levens moeten hebben om te doen wat ik wil.”

Wat dan? Bergen is nogal nautisch ingesteld. Hij kickt niet op zeilboten, maar houdt wel van rustige tochtjes met een motorjacht. Je zult hem niet vinden op de tennis- of golfbaan, maar als verwoed lezer – vooral geschiedenis en biografieën – zit hij vaak tussen de boeken. “Tot wanhoop van mijn vrouw,” weet hij. “Overal waar ik kom, moet ik een boekenwinkel binnen en altijd kom ik met enkele exemplaren buiten.”

En meer tijd voor de familie, daar hoopt hij ook op. Bergen heeft twee kinderen. Die treden niet in zijn voetsporen als manager of bankier. Dochterlief zit in de kledingverkoop en zoonlief is carrossier. “Ik heb daar geen probleem mee,” zegt Bergen. “Iedereen moet zijn eigen evenwicht zoeken. Zolang je wat je doet maar goed doet.”

Roeland Byl [{ssquf}], roeland.byl@trends.be

“Ik zeg al jaren dat het wat kalmer moet, maar het lukt niet. Het plotse overlijden van John Goossens heeft me aan het denken gezet.”