OLIE OP WEG NAAR 100, GOUD NAAR 1000

De olieprijs heeft net als de goudprijs een psychologische barrière doorbroken. Veel analisten schrijven dit toe aan speculatie. En toch zijn vraag en aanbod hier nog steeds aan het werk, twee factoren die de prijzen naar nieuwe psychologische barrières zullen stuwen.

Deze week verscheen de ‘Financial Stability Review’ (1) van het Internationaal Muntfonds. Zoals verwacht hoeven we ons nog steeds geen zorgen te maken: alles gaat goed, de wereld is nog nooit zo stabiel geweest…

Tot voor een paar maanden herhaalde ook Alan Greenspan, toen nog voorzitter van de Amerikaanse centrale bank (Fed), dit refrein: “Het financieel-economische systeem is een oase van opmerkelijke robuustheid en kalmte in een turbulente wereld”. Nu de maestro zijn dagen vult met het geven van speeches is zijn toon gewijzigd. Tot voor kort was de stijging van de olieprijzen volgens Greenspan een tijdelijk fenomeen. Twee weken geleden zei hij tijdens een speech voor klanten van Citigroup echter dat de olieprijs tot 100 dollar per vat zou stijgen. Opmerkelijker is de reden waarom dit volgens hem gaat gebeuren: “De olieprijs wordt niet door de marktkrachten bepaald, maar door de overheid en door kartels”. Ik denk net het omgekeerde: volgens mij zal de olieprijs stijgen omdat kartels en overheden hun onmacht moeten erkennen terwijl vraag en aanbod de prijzen hoger stuwen.

Verleden week vertelde Greenspan dan weer aan een Koreaans beleggerspubliek dat de prijzen van activa (onder meer aandelen) zullen dalen. “Ik ben er redelijk zeker van dat wat we vandaag zien, een abnormale situatie is,” zo zei hij. Een vergoeding van 150.000 dollar per speech verhoogt misschien de druk om spectaculaire dingen te zeggen, iets wat hij nooit deed toen dit bedrag ongeveer overeenstemde met zijn jaarloon. Maar misschien voelt de maestro zich nu bevrijd van de druk om het systeem in stand te houden, en zegt hij wat hij echt denkt.

Dit moet wel erg vervelend zijn voor de mensen die het roer van hem hebben overgenomen. Als hij zo doorgaat, zal zijn heiligverklaring toch wat langer aanslepen. Als hij al niet door Ben (Bernanke) in de ban wordt geslagen.

Het zwarte goud… De stijging van de olieprijzen kan perfect door de marktkrachten worden verklaard. In Europa blijken de consumenten stilaan wel op de hogere prijzen te reageren. Zo daalde in ons land bijvoorbeeld het verbruikte volume diesel. Dit kan natuurlijk ook te maken hebben met de impact van de talrijke flitspalen.

De wereldvraag naar olie blijft echter groeien, het meest vanuit China en de VS. Voorlopig verwacht niemand dat India in de toekomst dezelfde vraag zal ontwikkelen als China. Vergeet echter niet dat vóór 2001 ook niemand verwachtte dat China nauwelijks vier jaar later zoveel energie zou verbruiken…

Aan de aanbodkant zijn er verscheidene problemen. De instabiliteit in het Midden-Oosten is spreekwoordelijk. Iran is met 4 miljoen vaten de tweede grootste OPEC-producent. Mijn paasliteratuur leerde me dat de grootste producent, Saudi-Arabië, zijn reserves overdrijft (2) en misschien al over het fameuze piekolieproductiepunt is. Dat zou verklaren waarom, ondanks alle recente beloften, het land er niet in slaagt om zijn olieproductie gevoelig op te drijven.

… en het echte goud. In oktober 2005 schreef ik in deze column: “Zoals gezegd duwt het zwarte het echte goud mee hoger. Die twee zijn ook reële activa, geen papieren beloftes op groene biljetten. Als olie boven 60 blijft, dan gaat de goudprijs richting records van de jaren tachtig van de vorige eeuw (boven 650 dollar per ons, tegenover 470 vandaag). Goud is ondergewaardeerd en ongeliefd. De fundamenten voor een verdere appreciatie zijn aanwezig. Dat men u een zonderling zal vinden als u goud wilt kopen, moet u er voorlopig maar bij nemen.”

De zonderlingen die toen kochten, hebben misschien gemerkt dat de goudprijs vorige week op 608 dollar afklokte. De grafiek toont aan dat de goudprijs zijn inhaalbeweging tegenover de olieprijs heeft gemaakt. Die anomalie is dus verdwenen. Als de olieprijs echter verder stijgt tot 100 dollar, zal de goudprijs richting 800 dollar gaan.

Uit het recente ‘Yellow Book’ blijkt echter (3) dat beleggingsfondsen tot voor enkele jaren niet fysiek belegden in goud. Vandaag vormen diezelfde beleggingsfondsen al 5 % van de wereldvraag naar goud. Sterker is dat 20 % van het goudaanbod wordt geleverd door westerse centrale banken. Als zij die politiek zouden wijzigen, gaat de goudprijs door het dak. Landen met groeiende reserves (Rusland en China bijvoorbeeld) zouden ook wel eens goud kunnen verkiezen boven Amerikaans staatspapier, een keuze die ik zou begrijpen.

Goud in portefeuille. Destijds stelde ik dat goud in een portefeuille als een bescherming tegen verlies in obligaties moest worden gezien. Het goud heeft die rol vervuld in 2006. Ik herhaal dat goud geen dividend of coupon geeft, en daarom een diversificatie binnen een gespreide portefeuille is. Over het algemeen nemen beleggers te weinig hun toevlucht tot energie en goud. Dat zijn echter twee elementen die een bescherming bieden tegen geopolitieke spanningen en inspelen op de opkomst van China en India. En ze beschermen ook tegen de scenario’s waarvoor Greenspan ons nu waarschuwt.

De auteur is hoofdeconoom van Petercam Vermogensbeheer. Reacties: visienoels@trends.be

(1) http://www.imf.org/external/pubs/ft/GFSR/2006/ 01/index.htm (2) ‘Twilight in the desert’ – Mathew R. Simmons (3) http://www.virtualmetals.co.uk/PDF/ Yellow%20Book030406.pdf

Geert Noels