Oef, de vakantie is voorbij!

De meeste managers zijn een hectisch levensritme gewoon, waarin ze altijd tijd te kort hebben en nooit helemaal klaar zijn met hun werk. Uit onderzoek blijkt dat juist deze mensen moeilijk in staat zijn te ontspannen en te genieten van hun vrije tijd. De vrije dagen tussen kerst en oud en nieuw zijn onvoldoende om over te schakelen naar een ander, rustiger ritme.

We hebben allemaal een persoonlijk spanningsniveau nodig waarin we het best functioneren en een bepaalde hoeveelheid uitdagingen en activiteiten om ons goed te voelen. Voor managers ligt dat optimale spanningsniveau hoger dan bij de gemiddelde mens. Zij hebben werkdruk nodig om zich goed te voelen. Tijdens de vrije dagen tussen kerst en nieuw, waarin obligaat familiebezoek het vaak moeilijk maakt om er een weekje tussenuit te knijpen, hebben managers het extra moeilijk. Ter compensatie gaan ze klusjes doen, zaken afmaken waar ze eerder geen tijd voor vonden of zelfs nieuwe initiatieven starten. Dat onrustige gedrag wordt thuis niet altijd geapprecieerd. Het leidt niet zelden tot spanning en irritatie. Dit afkickgedrag verdwijnt meestal wel na een tiental dagen. Dan zou ook bij de topmanager het spanningsniveau dalen tot een meer aangepast ontspannen niveau. Helaas is de vakantie dan voor de meesten weer voorbij. De gemiddelde manager haalt opgelucht adem als hij weer aan de slag kan en worstelt dan binnen een mum van tijd opnieuw met stress en tijdsgebrek. Zijn natuurlijke biotoop. Maar dat maakt hem of haar niet ongelukkiger. Integendeel. Het Nederlandse Financieele Dagblad meldde op kerstavond dat mensen die met werkstress en tijdsgebrek kampen opvallend gelukkiger zijn dan mensen voor wie dat niet geldt. Dat moet blijken uit een wereldwijd onderzoek waarbij 800.000 mensen ondervraagd werden.

Nieuwe stresslijder

Stress is oké zolang de ervaren spanning in een juiste verhouding staat tot de uitdaging en zolang men een gevoel van controle heeft. Dergelijke stress zou zelfs goed zijn voor lichaam en geest: het stimuleert het afweersysteem. Blijft de stress echter te lang bestaan en verliest men een beetje de pedalen in het vele werk, dan komen de negatieve bijwerkingen, in de vorm van lichamelijke klachten en psychische problemen, op de proppen. Vermoeidheid, hoofdpijn, concentratiestoornissen, geheugen- verlies en een voortdurende schrikachtige houding kunnen het gevolg zijn.

Risicofactoren voor negatieve werkstress zijn: hoge werkdruk, slechte werksfeer, beperkte controlemogelijkheden (de mate waarin men zelf beslissingen kan nemen op het werk) en een lage verloning. Het beeld van de fabrieksarbeider met saai werk die niets in de melk te brokkelen heeft, past goed in dit plaatje.

Toch is er in de afgelopen jaren een nieuw soort stresslijder opgedoken: de goed opgeleide professional van boven de 35 die dagelijks in de file staat op weg naar kantoor. Hij of zij kan wel veel zelfstandig regelen, maar draagt ook veel verantwoordelijkheid voor mensen. Hoe ouder deze mensen worden, hoe meer verantwoordelijkheid ze krijgen. Bovendien krijgen ze af te rekenen met concurrentie van jongere collega’s.

Een goede start

Het komt erop aan draagkracht en draaglast in evenwicht te houden. Als dat evenwicht zoek raakt, lijken de eigen denkpatronen veeleer verantwoordelijk en in mindere mate het werkvolume. Te hoge eisen stellen aan zichzelf en zijn omgeving, moeilijk nee kunnen zeggen zowel tegen anderen als tegen zichzelf, een streng geweten hebben en angstig zijn om te falen, zijn typische kenmerken van een lage stressbestendigheid. Stressbestendigheid is geen strategie, het is een algemeen gevoel de job goed aan te kunnen. Om tot dat gevoel te komen, kan men wel bepaalde strategieën aanwenden. Die heeft men gedeeltelijk in zich, maar men kan ze ook gedeeltelijk ontwikkelen. Op tijd ontspannen, leren nee zeggen en niet alle problemen meteen willen oplossen, zorgen voor een goede start.

Marleen.finoulst@trends.be

Marleen Finoulst