NV Vlaanderen

Star Wars, The Phantom Menace werd deze week gelanceerd in Metropolis. In hetzelfde bioscooppaleis stonden ook de sterren van het VEV in de kijker. De studiedienst van het VEV is de ruggengraat van de Vlaamse werkgeversorganisatie. De denktank van de nv Vlaanderen schittert op het jaarcongres.

P hilippe Muyters interviewde in Dublin tientallen economen, werkgevers, bankiers, politici en ambtenaren over de Ierse economie. Hij geniet nog na van de discussies en de dynamiek op het Groene Eiland. Ierland is één van de dertien Europese regio’s die het Vlaams Economisch Verbond ( VEV) in de voorbije twaalf maanden onder de loep nam voor de basistekst van het jaarcongres van gisteren, 13 oktober, over de “sterkte van Vlaanderen” (zie Omslagverhaal van Trends van 16 september 1999).

De studiedienst van het VEV heeft twaalf medewerkers. Studie en toekomstverkenningen zijn evenwel zo essentieel voor het VEV, beklemtoont gedelegeerd bestuurder Mieke Offeciers, dat iedereen betrokken wordt bij projecten als de basisstudie van het recente congres. Philippe Muyters is directeur-generaal van het VEV, maar trok dus op pad met dezelfde vragen en dezelfde handleiding als de elf studaxen.

Mieke Offeciers en Philippe Muyters voeren de dagelijkse leiding van het VEV. Kaderleden zijn Eric Vermeylen, directeur studiedienst, Jan Van Doren, adjunct-directeur studiedienst, Jan Marynissen, directeur externe relaties (hij onderhoudt de contacten met de bedrijven), Mieke De Backer, directeur administratie (zij leidt het secretariaat en de logistieke dienst), Eric Donckier (oud-politiek redacteur bij Het Belang van Limburg), directeur communicatie (relaties met de pers en de politieke wereld).

Offeciers en Muyters hebben gelijke bevoegdheden, maar Muyters is meer beslagen in het overleg (dus de persconferenties daarover doet hij) en Offeciers spitst zich toe op de visie, strategie en ondernemingscontacten. Muyters is een perfecte diplomaat en een goede onderhandelaar. Hij was jarenlang directeur-generaal van de Sociaal-Economische Raad voor Vlaanderen ( Serv). Onder voorzitter Johan De Muynck vertrok gedelegeerd bestuurder René De Feyter en begon een ingrijpende verjonging en stroomlijning van de VEV-diensten. Aan de basis van de ommekeer lag onder meer studiewerk van McKinsey & Co. Johan De Muynck wilde een rationalisering van het VEV-werk en keerde de rug naar de traditie van de “motiefabriek”, zoals hij het soms uitdrukte. Boegbeeld van de verjonging werd Mieke Offeciers, dan net, na een periode als hoofd van de studiedienst van het VEV, CVP-minister in Dehaene I.

Onder René De Feyter was de voorzitter een assistent van de gedelegeerd bestuurder, sedert Johan De Muynck draaide de situatie om en is de gedelegeerd bestuurder de assistent van de voorzitter. Vroeger werd op de voorzitter ingepraat door iedereen. Naast de gedelegeerd bestuurder kwamen bijvoorbeeld Guy Clémer, Wim Van der Beken, Bob Wezembeek en anderen aan bod. De contacten van Karel Vinck met de staf lopen rechtstreeks naar Mieke Offeciers en Philippe Muyters, de contactzone tussen voorzitter en braintrust veranderde.

De missie van de studiedienst luidt: “Vertrekkend vanuit de VEV-opdracht meer welvaart en welzijn creëren in Vlaanderen, wil de studiedienst zich uitbouwen tot een excellent compententiecentrum, dat via een breed gedragen en aanvaarde representativiteit, blijft groeien in zijn rol van beleidsstimulerend orgaan. Het gaat om op onderzoek gebaseerde aanbevelingen en acties, die als ambitie inhouden, sterk boven de middelmaat uit te stijgen.” Eric Vermeylen is burgerlijk ingenieur en coördineert en coacht de studiedienst en de medewerkers. De studiedienst bezet twaalf werkvelden: arbeidsmarkt ( Mark Andries), onderwijs en vorming ( Isabelle Cortens), mobiliteit en infrastructuur ( Joost Germis), milieubeleid ( Patricia Leemans, Marc Van den Bosch), buitenlandse handel ( Nina Mees, Joost Germis), ruimtelijke ordening (Marc Van den Bosch), staatshervorming (Jan Van Doren), macro-economie ( Sabine Veris), sociale zekerheid en samenleving ( Veerle Vermeulen), econometrie ( Sven Geyssens), kennis- en netwerkeconomie (lopende sollicitatieprocedure), vennootschaps- en fiscaal recht ( Yves Doens). Ad hoc-opdrachten zitten bij Nina Mees (Onderneming en Politiek) en Mark Andries (coördinator Sociaal-Economische Raad voor Vlaanderen). Op maandag vergadert de studiedienst, voor het weekeinde worden de teksten voor de bespreking rondgedeeld en disputanten aangesteld. Mieke Offeciers: “Je kan niet los praten. Er moet planning, structuur en een deadline zijn.”

Op de VEV-begroting staan de loonkosten voor 100 miljoen frank en hiervan gaat twee derde naar de studiedienst en een derde naar de administratieve staf. Op de 35 mensen onder Mieke Offeciers zijn er 23 universitairen. Zo’n 5% van de loonmassa staat ingeschreven voor de bijscholing en de opleiding. De braintrust komt uit heel Vlaanderen, niet enkel uit Antwerpen. Vrouwelijke medewerkers worden niet op typisch vrouwelijke terreinen ingezet. Eric Vermeylen: “We zijn kwalitatief sterk bezig, want bijvoorbeeld het Verbond van Nederlandse Ondernemingen, met een studiedienst van 200 mensen, heeft belangstelling voor onze vragenlijst en de handleiding van de regionale studie.”

De traditie van Lieven Gevaert is om de nv Vlaanderen te bevorderen, met daarbij grote aandacht voor de cultuur als de onderbouw van de economie. Bij de oudgedienden leven de volgende vragen: welke ideologie kleeft het VEV vandaag aan, wil het zich op het Vlaamse vlak blijvend apart profileren van de (federale en soms neo-unitaire) sectoren, heeft de technocratie bij de staf de overhand genomen, durft het verbond de speerpunt te blijven van de staatshervorming, is de bewogenheid voldoende sterk? (“Het VKW heeft die bewogenheid in zijn niche onverkort,” zegt een gesprekspartner).

Een ancien van de VEV-staf: “Steeds werden en worden er mensen met een goede technische en intellectuele bagage aangeworven. Na twee jaar hadden ze in het verleden zoveel VEV-lucht ingeademd, dat ze flamingant en werkgever geworden waren. Er is nu meen ik minder animo om de stok door te geven.”

Mieke Offeciers weerlegt dit standpunt: “Wij werken voor ‘t algemeen belang via de stimulering van sterke ondernemingen in Vlaanderen. De kritiek op ons gehalte aan Vlaamsgezindheid kijkt voorbij aan wat wij, bijvoorbeeld, dit jaar presenteren op het congres. Het regionale feit groeit vandaag in Europa en daardoor blijft de staatshervormingsdynamiek belangrijk. Deze dynamiek staat tegen de achtergrond van onze eigenheid en onze geschiedenis, daarin zitten hoge pieken en diepe dalen. Precies uit de studie komt naar voren hoe belangrijk culturele factoren zijn voor de groei en het welzijn. Ik heb in de context van onze studie, bijvoorbeeld, het schitterende boek gelezen van David Landes over Wealth and Poverty of Nations. Daarin herken je elementen en feiten die belangrijk zijn voor Vlaanderen en waar wij rekening mee houden.”

Voegt Philippe Muyters eraan toe: “Er moet een Vlaamse gevoeligheid zijn en een Vlaamse reflex en die bezit de VEV-leiding. Ik ben echter geen staatshervormer om de staatshervorming. Wij zijn Vlamingen die kiezen voor een rationele onderbouwing van de problemen en de oplossingen.” Eric Vermeylen: “De kandidaten voor banen bij het VEV hebben affiniteiten met het gedachtegoed van het verbond. Niet iedereen solliciteert hier, want een spontane en psychologisch begrijpelijke preselectie bestaat.”

“Vanaf 1994 zijn we sterker naar onze kerntaken gegaan en willen we met een minimaal aantal mensen het maximale doen, zoals het ondernemers past. De klemtoon ligt op onderbouwde studies, waarmee we de raad van beheer en onze leden-bedrijven intens confronteren,” beklemtoont Offeciers. Zegt Muyters: “In de Vlaamse begroting staat sedert 1995-1996 een post voor patronale lastenverlaging van 3 miljard frank. Met kromme dingen à la Vlaminov kan je niet economisch doorbreken en een hefboomeffect creëren. Dát tonen we aan de ondernemers in Vlaanderen en uit dergelijke nuchtere vaststellingen kan je politieke druk ontwikkelen.”

FRANS CROLS