Nokia in het nieuw

De verkoop van de handsetdivisie verlost Nokia van een ondraaglijke last. De Finnen kunnen zich nu op hun netwerkproducten concentreren.

Nokia is opgeveerd sinds het bericht dat Microsoft de mobieltjesafdeling overneemt. De aandeelhouders kijken uit naar hun deel van de sappige overnamesom van 5,4 miljard euro. Maar ook daarna zijn ze beter af. De handsetdivisie was een ballast geworden. Ze verloor in het eerste half jaar 395 miljoen euro. Een ommekeer was onzeker. Wat Nokia nu overhoudt, oogt beter.

Het nieuwe Nokia haalt ongeveer 90 procent van zijn omzet uit Nokia Solutions & Networks (NSN), die het in 2007 met Siemens oprichtte als een fiftyfifty joint venture. In augustus kocht Nokia Siemens uit voor 1,7 miljard euro. Dat was een koopje voor de helft van een bedrijf dat in de jongste twaalf maanden 1,26 miljard euro vrije kasstroom en 620 miljoen euro bedrijfswinst maakte. De omzet in 2012 was 13,4 miljard euro.

De ommekeer bij NSN begon in november 2011, toen de Indiase CEO Rajeev Suri besloot 17.000 van zijn 74.000 werknemers te bedanken en te focussen op de levering van “de meest efficiënte mobiele netwerken, de intelligentie om de waarde daarvan te maximaliseren en de diensten die het allemaal naadloos zouden doen werken”.

Suri verkocht de vastetoegang- en optischetransmissieproducten, de IPTV-business en de activiteiten in bedrijfsondersteunende software. Bijna de helft van de omzet van NSN komt nu uit producten voor mobiele netwerken, de rest uit daarmee verbonden dienstverlening zoals planning, beheer, integratie en onderhoud.

Meesurfen op LTE-boom

De Finnen hebben een trackrecord van 3 miljoen basisstations bij meer dan 450 operatoren en de focus op mobiel profiteert nu van de explosieve vraag naar LTE-infrastructuur (long term evolution) van de vierde generatie. Daar verwacht marktonderzoeker Dell’Oro Group een samengestelde groei van liefst 20 procent in de komende vijf jaar. In het tweede kwartaal was de groei zelfs 119 procent tot 2,44 miljard euro, zegt Infonetics Research. Dat compenseert enigszins de daling in 2G- en 3G-bestellingen.

Volgens ABI Research nam Huawei — dat ook levert aan Belgacom en Mobistar — in het tweede kwartaal 31,1 procent van de contractwaarde voor radiotoegangsnetwerken (niet enkel LTE, maar ook 2G en 3G) voor zijn rekening. Ericsson volgt op een afstandje met 23,4 procent en NSN met 15,9 procent.

Volgens NSN gebruiken al 61 van de 213 (in september) commerciële LTE-netwerken zijn producten. De Finnen zijn huisleverancier van de grootste drie operatoren van Japan en van Korea. NSN kan waarschijnlijk ook uitkijken naar meer Amerikaanse omzet, nu het Japanse Softbank het Amerikaanse Sprint overgenomen heeft, en een andere grote NSN-klant, T-Mobile USA, het Amerikaanse MetroPCS heeft gekocht. Traditioneel maken Ericsson en Alcatel-Lucent (ALU) de dienst uit in de Verenigde Staten.

Zoals Eric Van Zele bij Barco deed, pakte Suri niet alleen de strategie aan, maar ook de zaken die voor de klanten tellen. “Rapporten over openstaande problemen bij klanten verminderden met 34 procent in een jaar. Pannes daalden met 23 procent en er kwam een kwart minder apparaten vroegtijdig terug voor reparatie”, mailt country director Filip Rommelaere van NSN België.

Naar fusie met Alcatel-Lucent?

Het leuke voor Nokia is dat die goede punten van NSN zich nu vertalen in winst. De bedrijfswinstmarge van NSN (vóór ‘specifieke items’) schoot in de eerste zes maanden omhoog van -1,6 naar 9,8 procent. Dat betekent niet dat de besparingen voorbij zijn. Volgens Bloomberg wil Suri nog eens 17 procent van zijn werknemers kwijt, vooral door de uitbesteding van productie. Tegen 2014 zouden er dan nog 42.000 overblijven.

Tegelijk meldt Reuters dat het NSN-management een deal met Alcatel-Lucent (ALU) bekijkt. Onder zijn nieuwe baas Michel Combes is dat met een grondige reorganisatie bezig onder de naam Shift. Combes ziet de mobiele tak niet als een groeidivisie, maar als een afdeling die “beheerd wordt voor cash”. Hij bespaart er op de kosten en draait er investeringen terug. Combes wil tegelijk tegen 2015 voor minstens een miljard euro aan activiteiten verzilveren. Reuters telt één en één samen. ALU geeft geen commentaar op de ‘geruchten’. “Onze prioriteit ligt momenteel op het uitvoeren van het Shift Plan. Dat moet ons de mogelijkheid geven om ons eigen lot in handen te nemen”, reageert Kathleen De Smedt, de directeur communicatie voor ALU in Europa.

NSN zou de groei kunnen gebruiken. De omzet in het eerste halfjaar viel 10,2 procent terug, het enige minpunt in de opgaande trend.

HERE is nog niet thuis

Veel kleiner dan NSN is de afdeling HERE, het “onafhankelijke locatie cloudplatform” dat vorig jaar 1,1 miljard euro omzet boekte, een groei van 1 procent. HERE is het voormalige NAVTEQ, waarvoor Nokia in 2007 een buitenissige 5,7 miljard euro betaalde. Er werken 6000 mensen. Kaarten van HERE sturen vier op de vijf ingebouwde gps-systemen in voertuigen aan. Alle grote westerse internetspelers werken op een of andere manier samen met HERE, behalve Google.

Toch is de divisie nog altijd niet rendabel. Nokia claimt een bedrijfswinstmarge van 13,9 procent, maar dat is zonder uitzonderlijke kosten en waardeverminderingen. In de praktijk zijn minwaarden er vaste koek. In 2012 was het echte bedrijfsverlies 301 miljoen euro en in 2011 zelfs 1,5 miljard. Microsoft blijft voor vier jaar licentienemer van HERE en wordt een van de grootste drie klanten. De prijs van de licentie ligt volgens Nokia in de orde van wat de handsetdivisie vroeger aan HERE betaalde. Het wordt uitkijken naar hoe de divisie evolueert. Het Nokia-management had eerder een verkoop van HERE overwogen.

Octrooien als kaskoe

Het spaarpotje van Nokia zit bij Advanced Technologies met zijn ontwikkelingscentrum en zijn portefeuille van 30.000 octrooien, waarvan twee derde nog tien jaar lopen. Microsoft betaalt Nokia 1,55 miljard euro voor een niet-exclusieve licentie van tien jaar op bepaalde octrooien, plus nog eens 100 miljoen voor het recht om de licentie-overeenkomst eeuwigdurend te verlengen. Nokia krijgt in ruil een licentie op sommige Microsoft-octrooien. Nokia schatte in zijn jongste jaarverslag zijn courante inkomsten uit intellectuele eigendom op 500 miljoen, maar maakt niet duidelijk hoeveel daarvan van Microsoft kwam.

De beurswaardering van Nokia eind juni, voor de deal, was 10,6 miljard euro. Daarin zat 35 procent cash. Het analistenplatform Trefis maakt het rekensommetje: met de kasstroom van de NSN en de octrooiportefeuille en het HERE-platform was de handsetdivisie (zonder de octrooien) eigenlijk negatief gewaardeerd. Met die ballast overboord danst het trotse Finse vlaggenschip weer hoog op de golven. De kans dat de aandeelhouders de deal op 19 november wegstemmen is vrijwel nul, alle boosheid over de vertrekpremie van 18,8 miljoen aan voormalig CEO Stephen Elop ten spijt.

BRUNO LEIJNSE

Een fusie met de mobiele netwerken van Alcatel-Lucent ligt voor de hand.

NSN profiteert van de groei van de LTE-markt.