Niet tevreden, geld terug

U koopt een nieuwe smartphone. Al na vier maanden blijkt die defect te zijn. Kunt u uw geld dan nog terugvorderen? En wat kunt u doen als de verkoper weigert een garantie te geven?

Als u iets koopt van een handelaar, hebt u normaal een wettelijke garantie van twee jaar. Die termijn gaat in vanaf de levering. Voorwaarde is dat u het product koopt voor privédoeleinden. Koopt u het voor uw zaak, dan kunt u geen aanspraak maken op de garantie. U hebt die evenmin als u het product koopt van een andere particulier. De wet speelt ook niet bij de aankoop van onroerende goederen of als producten gerechtelijk worden verkocht, bijvoorbeeld als onderdeel van een beslag. De bescherming geldt ongeacht of u de goederen in een winkel, op het internet of via de televisie koopt.

Aankoop van consumptiegoederen

U hebt garantie bij de aankoop van consumptiegoederen. Dat zijn nagenoeg alle lichamelijke roerende goederen zoals een wagen, elektrische apparaten of meubels. De bescherming geldt ook voor het toebehoren, zoals de batterijen van een smartphone of de batterijoplader van een elektrische scooter. Goederen die bestemd zijn voor onmiddellijke consumptie — zoals verse voedingswaren — vallen er niet onder.

De wet schrijft voor dat de verkoper een product moet leveren dat “met de overeenkomst in overeenstemming is”. De bescherming is dus ruim. Zo geldt ze als het product na de aankoop een defect vertoont of niet beantwoordt aan wat u ervan mocht verwachten. U hebt geen garantie voor gebreken die u kende of had moeten kennen bij het sluiten van de overeenkomst. Als het gebrek ontstaat door abnormaal gebruik van het aangekochte goed, kunt u zich evenmin beroepen op de garantie. Dat is bijvoorbeeld het geval als u het toestel liet vallen of als u het niet hebt gebruikt zoals de handleiding voorschrijft.

Het gebrek aan overeenstemming tussen het gekochte product en wat u ervan mocht verwachten, moet aanwezig geweest zijn bij de levering. De wetgever heeft een vermoeden in de regelgeving ingeschreven: tijdens de eerste zes maanden na de levering is er een weerlegbaar vermoeden dat het gebrek al bij de levering aanwezig was. Later moet u dat in geval van discussie bewijzen. Gemakkelijk is dat niet, vaak is dat voer voor deskundigen.

De verkoper kan de garantie niet beperken. Zelfs als in zijn algemene voorwaarden staat dat u minder garantie krijgt dan de wet voorschrijft, is die bepaling niet geldig. Hij kan u wel meer garantie geven dan waarop u wettelijk recht hebt. Zo kan de verkoper u in de plaats van twee jaar steeds vijf jaar garantie geven op zijn producten.

Vervanging of herstelling

Als een aankoop niet aan de verwachtingen voldoet, kunt u aan de verkoper de vervanging of de herstelling van het product vragen. De verkoper kan u niet verplichten een herstelling te aanvaarden, tenzij het gaat om een kleine reparatie die niet opweegt tegen de vervanging van het toestel. Het herstel of de vervanging moet kosteloos gebeuren.

Wil de verkoper het product laten herstellen en gaat dat enige tijd in beslag nemen, dan kunt u met hem afspreken dat u een vervangtoestel ter beschikking krijgt. Volgens de wet kunt u dat niet eisen, maar u kunt het wel proberen.

Als een herstelling of een vervanging niet mogelijk is of niet binnen een redelijke termijn of zonder ernstige overlast kan worden uitgevoerd, kunt u de ontbinding van de overeenkomst of een prijsvermindering vragen. Dat is bijvoorbeeld het geval als u een product al verscheidene keren hebt binnengebracht voor een reparatie, maar het probleem niet opgelost raakt. Bij de ontbinding van de verkoop kan de handelaar een gebruiksvergoeding aanrekenen voor het normale gebruik dat u van het product hebt kunnen maken.

Een klacht indienen

Bewaar een bewijs van uw aankoop, bijvoorbeeld de factuur of het betalingsbewijs. Neem meteen contact op met de verkoper als er zich een probleem voordoet. In de algemene voorwaarden van de handelaar kan een termijn staan waarin u het gebrek aan hem moet melden. Die termijn mag niet korter zijn dan twee maanden vanaf de dag dat u de onvolkomenheid vaststelt. Zorg dat u over een bewijs van de melding beschikt. Doet de verkoper moeilijk, stuur hem dan een aangetekende brief.

Doet de verkoper te weinig inspanningen om het probleem op te lossen, dan kunt u de zaak voorleggen aan een geschillencommissie. U kunt ook een beroep doen op de nieuwe wetgeving over de buitengerechtelijke regeling van consumentengeschillen, of naar de rechtbank stappen. Een vordering voor de rechtbank verjaart na één jaar vanaf de dag dat u het gebrek hebt vastgesteld.

Als een verkoper de wet niet respecteert, kunt u bovendien een klacht neerleggen bij de dienst Controle en Bemiddeling van de federale overheidsdienst Economie. Dat kunt u ook doen op de website van de dienst, economie. fgov.be.

Verboden praktijken

Er zijn verkopers die een eigen interpretatie geven aan de wettelijke garantieregels. Heel wat praktijken die schering en inslag zijn, zijn niet toegestaan. Zo mag de verkoper niet eisen dat u het product terugbrengt in zijn originele verpakking. Hij mag niet weigeren u garantie te geven als u het product — bijvoorbeeld een wagen — niet bij hem laat onderhouden. Hij mag geen garantie weigeren op producten die hij in een uitverkoop aanbiedt.

Neemt de verkoper de goederen terug, dan moet hij u de aankoopsom terugbetalen. Hij mag geen aankoopbon geven. Hij mag u niet doorverwijzen naar de fabrikant; hij moet de garantie met u afhandelen en zich daarna eventueel richten tot de fabrikant. De handelaar mag geen werkuren aanrekenen bij een herstelling onder garantie. Hij mag evenmin verzendingskosten rekenen om het product op te sturen naar de leverancier.

Ook voor tweedehands

Koopt u een tweedehandsproduct bij een verkoper, dan hebt u eveneens twee jaar garantie. De wet biedt hem wel de mogelijkheid om de garantie te beperken tot één jaar. Heel wat verkopers van tweedehandsgoederen — zoals tweedehandswagens — maken gebruik van die beperking. Ze doen daarbij alsof ze u een gunst bewijzen door één jaar garantie te geven, maar in werkelijkheid beperken ze uw wettelijke rechten.

JAN ROODHOOFT

De wettelijke garantie van twee jaar gaat in vanaf de levering.