NEW AGE

Van de spirituele intelligentie die Danah Zohar en Ian Marshall beschrijven naar de spirituele how-to-boeken en dito parabels is een veel grotere stap dan op het eerste gezicht lijkt. Ofschoon Zohar en Marshall een zeker opportunisme naar de new-agemarkt en een wat geforceerde wetenschappelijke constructie verweten kunnen worden, passen ze hun concept in een duidelijk omkaderd menselijk profiel in. Laten we hun zweverige passages nu even buiten beschouwing. Precies die zweverigheid, religieuze mist en een supermarkt volgestouwd met elk-wat-wils-esoterie halen de bovenhand in de stortvloed aan boeken die volgden in het winderige kielzog van het verpletterende verkoopsucces van De Celestijnse belofte (1994) van James Redfield. Alleen al van de Nederlandse vertaling werden meer dan een miljoen exemplaren verkocht. Nog even en elk huisje heeft zijn Redfield-kruisje.

Zijn megaseller situeert Redfield in Peru, waar een anonieme man op zoekt trekt naar een Maya-manuscript dat negen essentiële spirituele inzichten openbaart. Sindsdien dreigden Peru en het Andes-gebergte de oosterse staten en het Himalaya-gebergte te verdringen als favoriete bestemming van zinzoekende rugzaktoeristen, vermoeide managers en verveelde westerlingen. Gelukkig waren er nog altijd Deepak Chopra en de Dalai Lama die het oosten op de spirituele kaart hielden. Zij krijgen nu steun van Redfield zelf, die zijn tobbende hoofdpersonage in zijn jongste roman naar een Tibetaanse bergtop voert. In Het geheim van Shambhala wordt gezocht naar een legendarisch Tibetaans-boeddhistisch utopia.

De ondertitel heeft het over het elfde inzicht. Dat betekent dat we een inzicht missen na de negenvoudige boodschap in De Celestijnse belofte. Geen nood, de ontbrekende tak kregen we al in 1996 in de roman Het tiende inzicht. Wie in de ban geraakte, zal zich ook nu vermeien in de spirituele zoektocht. Ondertussen blijven de anderen zich afvragen hoe de saaie boeken met een krakkemikkige stijl en een warrige boodschap zovele lezers kunnen bekoren. Dit kan alleen maar betekenen dat de westerlingen, die de kerk en de traditionele godsdienst massaal de rug toegekeerd hebben, bijna hopeloos op zoek zijn naar een spiritueel houvast. Een bijkomende uitleg kregen we van Sjoerd de Jong in NRC Handelsblad, die opmerkt dat Redfield een beroep doet op een aantal typische middenklassewaarden. Een beter, harmonischer en succesvoller leven ligt in het verschiet als je maar werkt om dat te bereiken. De liberale verdienste-moraal is nooit ver uit de buurt, beklemtoont De Jong.

James Redfield, Het geheim van Shambhala – De spirituele zoektocht naar het elfde inzicht. Boekerij, 273 blz., 585 fr.

ldd