Neelie Kroes ondermijnt het internet

Europees commissaris Neelie Kroes schildert haar eengemaakte elektronische communicatiemarkt met de grove borstel.

Kroes wil snelle rijstroken voor contentleveranciers die extra betalen, trage rijstroken voor al de rest.

Kroes wil gedifferentieerde dienstkwaliteiten op het internet toelaten. Tegen vergoeding kunnen operatoren dan met Google, Facebook, Netflix of VIER afspreken dat hun verkeer met een gewaarborgde kwaliteit bij de abonnees komt. Volgens Kroes zou dat nieuwe toepassingen en investeringen aanmoedigen. Tegelijk pleit Kroes ervoor operatoren te verbieden om specifieke inhoud, toepassingen of diensten te discrimineren.

Die twee premissen aan elkaar rijmen, vergt aanzienlijke mentale soepelheid. Die heeft Kroes wel. In de jongste paar jaar heeft ze al een haarspeldbocht gemaakt, weg van haar rol als voorvechtster van een open, neutraal internet.

Wat Kroes voorstelt – maar niet expliciet zegt -, is dat er aparte rijstroken komen op het Europese internet. Snelle rijstroken voor wie extra betaalt, trage rijstroken voor de rest. Om de kwaliteit van de extra betalende diensten te waarborgen, zal de kwaliteit van de goedkope omlaag moeten. Kroes erkent zelfs dat probleem. Ze stelt in haar tekst dat “dergelijke overeenkomsten de algemene kwaliteit van internettoegangsdiensten niet substantieel mogen ondermijnen”. In feite doen ze dat per definitie. Internet is efficiënt en goedkoop omdat het een gedeelde infrastructuur is, waarin nauwelijks wordt gedifferentieerd.

Kroes volgt met haar voorstel Etics, een consortium van fabrikanten en operatoren dat met Europees onderzoeksgeld plannen uitwerkte voor “verzekerde dienstkwaliteit”. Volgens Etics vertragen de investeringen in het internet door “de onzekerheid over de opbrengsten voor de netwerkdienstenleveranciers”. Gedifferentieerde dienstenkwaliteit moet zorgen voor “een meer faire verdeling van de inkomsten tussen de deelnemende actoren”. Lees: meer winst voor de operatoren.

De Internationale Telecommunicatie-unie, een VN-orgaan, verwierp in december amendementen van de operatorenvereniging ETNO die hetzelfde soort gedifferentieerde dienstenkwaliteit op het internet wilden mogelijk maken.

Neelie Kroes schermt graag met het Amerikaanse voorbeeld. Dat is zeer actueel. Verizon biedt een fabelachtige 130 miljard dollar in cash en aandelen voor de 45 procent van Vodafone in de grootste Amerikaanse mobiele operator, Verizon Wireless. Wat gaat Vodafone met dat geld doen? Investeren? Niet echt. Liefst 71 procent wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders. Bovendien gaat het dividend omhoog. Voor extra investeringen in zijn netwerken zet Vodafone 7 procent opzij, gespreid over drie jaar.

Royale winsten zijn geen motief om te investeren. Concurrentie wel. Dat wist u al. Maar als investeringen het hoofddoel zijn van de Digitale Agenda, waarom blijft een intelligente vrouw als Kroes dan aansturen op maatregelen die de concurrentie beperken? Als grote contentleveranciers bij de grote operatoren prioritaire toegang kunnen kopen voor hun producten, mogen de mededingingsautoriteiten een berg werk verwachten. Kleine contentleveranciers komen dan helemaal achteraan op het internet. Dat zal wonderen doen voor innovatie.

Deze week is in de VS de rechtszaak gestart waarmee Verizon de Amerikaanse toezichthouder wil dwingen om gedifferentieerde kwaliteit op het internet toe te laten. De Federal Communications Commission (FCC) verordende in december 2010 dat operatoren geen trafiek mochten discrimineren. De FCC zei toen dat “er betekenisvolle bedreigingen waren voor de openheid van het internet, en dus ook voor de motor die de investeringen in breedbandinfrastructuur heeft aangedreven”.

Dat moet Kroes toch ook hebben gelezen.