Nationalisatie zonder vergoeding

De Portugese overheid heeft de aandeelhouders van de failliete Banco Espirito Santo onteigend zonder vergoeding. Dat is voortaan het scenario bij elk faillissement van een bank.

De Europese banken willen opnieuw de royale dividendbetalers van weleer worden. Dat is goed nieuws voor beleggers die een dividendinkomen zoeken, maar ze moeten wel beseffen dat hun positie als aandeelhouder volledig veranderd is. Dat blijkt uit de manier waarop Portugal de failliete Banco Espirito Santo (BES) heeft aangepakt. De aandeelhouders werden van de ene op de andere dag onteigend. De bank wordt in tweeën gesplitst, waarbij het gezonde deel een kapitaalinjectie van 4,9 miljard euro krijgt.

De Portugese overheid haalt het geld grotendeels bij het reddingfonds dat is opgezet om het land door de crisis te helpen. De rommelactiva, de vroegere aandeelhouders en de achtergestelde obligaties komen terecht in een bad bank. Als de Portugese overheid de gezonde activiteiten — samengebracht onder de naam Novo Banco — later opnieuw verkoopt, wordt met de opbrengst eerst het reddingfonds terugbetaald. Rest daarna een meerwaarde, dan vloeit die naar de bad bank. Dat betekent dat de kans groot is dat de aandeelhouders en de houders van de achtergestelde obligaties hun investering volledig verliezen.

Senior en junior

Portugal past daarmee de nieuwe Europese regels toe, die voorschrijven dat de belastingbetaler de laatste is die moet opdraaien voor het faillissement van een bank. De ondergang van het Cypriotische financiële systeem in 2013 was de aanleiding om de regels te veranderen. De Portugese overheid betaalt geen vergoeding voor de gezonde delen van BES. Bij Dexia betaalde de Belgische overheid 4 miljard euro om Dexia Bank België uit de groep te lichten. Na de afwikkeling van de bad bank worden eerst de overheden terugbetaald. Alleen als er iets overblijft, zien de aandeelhouders en de achtergestelde obligatiehouders nog iets van hun geld terug.

Het is een goede zaak dat de belastingbetaler niet langer opdraait voor nieuwe bankfaillissementen. Maar privé-investeerders zijn gewaarschuwd. De seniorobligaties van banken blijven buiten schot, maar de aandeelhouders en de juniorobligatiehouders (die achtergestelde obligaties bezitten) betalen voortaan zonder pardon de volle pot. Hoed u dus om uw dividendinkomen te veel te laten afhangen van goed betalende bankaandelen. Als u een obligatie van een bank koopt, controleer dan of het een seniorobligatie is. Die informatie vindt u in de informatiefiche die de bank moet geven.

Failliet Argentinië

De reputatie van Argentinië heeft opnieuw een deuk gekregen. Het land is er niet in geslaagd een vergelijk te treffen met de investeerders die zich niet neerleggen bij de schuldherstructurering na het vorige faillissement van december 2001. Eind juni waren die zogenoemde ‘hold-outs’ erin geslaagd via een rechtbank in New York de eerstvolgende intrestbetaling op de geherstructureerde schulden te blokkeren. Nadat de onderhandelingen eind juli waren afgebroken, werd Argentinië officieel in gebreke gesteld door de International Swaps and Derivatives Association (ISDA), een private organisatie van handelaars in afgeleide producten. De niet-betaling van intresten beperkt zich tot obligaties uitgegeven onder Amerikaans recht, waarvan de betaling gebeurt via New York. Houders van obligaties onder Argentijns en Europees recht krijgen hun intresten voorlopig nog altijd. Er wordt nagegaan hoe de houders van Argentijnse obligaties uitgegeven onder Amerikaans recht alsnog kunnen worden vergoed.

MATHIAS NUTTIN