N-VA kon niets beters doen om onderhandelingen te torpederen

Kan het begrotingsbeleid van de aftredende regering-Leterme de financiële markten doen wegkijken van België? Of gaan die in overdrive tegen ons land omdat het er maar niet in slaagt een nieuwe federale regeerploeg op de been te brengen? Voor de bevolking gaat het daarover in het zoveelste hoofdstuk van de politieke roman fleuve.

De N-VA had niet mogen afkomen met de opdeling van de RVA als eerste punt van een mogelijke verdieping van de staatshervorming. De federale sociale zekerheid is voor de Franstaligen even heilig als de grenzen van Vlaanderen voor de Vlamingen. Dit was de beste manier om het gesprek meteen te torpederen.

De zet van de N-VA doet alweer twijfelen aan haar wil om überhaupt tot een vergelijk te komen. Indien ze komaf wil maken met de onderhandelingen, dat ze dat dan snel doet. N-VA-voorzitter Bart De Wever heeft al te vaak gezegd dat de situatie niet lang meer kan duren. Hoewel de perceptie anders zal zijn, betekent zijn opstappen niet dat hij de schuld draagt van de mislukking. Die vloeit voort uit het onvermogen aan beide zijden van de taalgrens om overeenstemming te bereiken.

De onmiddellijke verdiepingsmoeilijkheden tussen de Vlaamse nationalisten en Franstalig België spelen zich af tegen de achtergrond van allicht groot financieel verlies voor de Belgen. Zij moeten eind deze maand een groot deel van hun openbare schuld herfinancieren, en met de door de politieke crisis verhoogde intrestvoeten zal dat heel wat meer kosten.

Oude garde roert zich

Het speelt mee in de striemende aanklacht van Europees commissaris Karel De Gucht tegen de gang van zaken in de regeervorming. De Vlaamse liberaal voorspelt dat er snel een regering komt van liberalen, christendemocraten en socialisten. Bovendien stelt hij dat Open Vld niet in een regering zal stappen met de N-VA. Vreemd.

Zijn partijvoorzitter, Alexander De Croo, ziet dat anders. Hij blijft erbij dat PS en N-VA aan zet zijn en ervoor moeten zorgen dat de regeringsvorming uit het moeras geraakt. Op het partijhoofdkwartier van Open Vld is bovendien al langer te horen dat de Vlaamse liberalen, van wie de jongere garde hunkert naar de oppositie, niet zonder de Vlaamse nationalisten in een federale regering zullen stappen. Bij dat alles houden we dan nog geen rekening met de vete in het zuiden van het land tussen PS en MR.

CD&V staat niet minder dan Open Vld huiverachtig tegenover een regering zonder N-VA. De Vlaamse christendemocraten zeggen dat daar slechts verandering in kan komen indien de financiële markten België frontaal aanvallen.

De oude christendemocratische garde roert zich eveneens. Europees president Herman Van Rompuy bekritiseerde zijn partij toen ze de nota van koninklijk bemiddelaar Johan Vande Lanotte verwierp. Deze keer laat Jean-Luc Dehaene van zich horen door, als topman in het bedrijfsleven, mee op de barricaden te staan voor de sanering van de openbare financiën.

Als het brandt, eerst blussen

Hoe dan ook, als de financiële markten het Belgische huis in brand steken, moet er eerst worden geblust. Onderhandelingen over broodnodige verbouwingen dienen dan even te worden uitgesteld. De N-VA zou er goed aan doen mee te blussen indien het zover komt. Open Vld trouwens ook.

Ondertussen blijft de vraag wie het aandurft het belachelijk geworden politieke schimmenspel stop te zetten. We kunnen er van uitgaan dat een federale regering met de zeven partijen die onderhandelen, niet in staat zal zijn tot een daadkrachtig en toekomstgericht beleid.

Overigens, de staatshervorming die op tafel ligt, is onvolmaakt en niet toekomstgericht. Vraag blijft wat de N-VA uiteindelijk zal doen indien ze voor de keuze staat niets binnen te halen en te aanvaarden wat ze in 2007 naar eigen zeggen zonder twijfel had ondertekend.

Financiële markten leven niet graag in onzekerheid. Daarom moet onze politieke klasse snel duidelijkheid creëren. Paradoxaal genoeg kunnen die markten door hun optreden tegen België verhinderen dat ons land de broodnodige hervormingen doorvoert om zijn huishouding duurzaam op orde te kunnen brengen. Dat is uitgerekend wat de financiële buitenwereld van ons land vraagt.