Moeders mooiste knipt de navelstreng door

Kredietverzekeraar Gerling Namur, marktleider in België, leeft niet meer in onzekerheid over zijn aandeelhouders. Gerling knipt de navelstreng met zijn kwakkelende moedermaatschappij door. Er komt zelfs een naamsverandering.

De onderhandelingen zijn afgerond. Formeel moet de nieuwe aandeelhoudersstructuur van de tweede grootste kredietverzekeraar ter wereld, Gerling NCM, deze maand genotificeerd zijn: de Duitse moedermaatschappij, Gerling Group, slinkt in de nieuwe kapitaalstructuur van 54 % (plus 2 % van Holding Rolf Gerling) naar een kleine 3,04 %. Herverzekeraar Swiss Re daarentegen stijgt van 25 naar 47,5 % en Deutsche Bank verwerft 35,32 %, terwijl het voordien enkel onrechtstreeks aanwezig was via zijn deelname in Gerling Group. Als tweede Duitse verzekeraar, na Allianz, kwam Gerling Group na 11 september 2001 in zware solvabiliteitsproblemen door zijn herverzekeringspoot Constitution Re in Amerika. Als door een orkaan werd Constitution Re, kort nadat het door Gerling Group was gekocht, van de kaart geveegd na een cascade van tegenslagen.

Eerst vielen er lijken uit de kast vanwege excessieve risico’s op de Amerikaanse markt. Daarbovenop kreeg Gerling Group waanzinnig hoge schadeclaims van asbestprocessen gepresenteerd en als klap op de vuurpijl moest de Duitse verzekeringsgroep zich blauw betalen aan de gevolgen van 11 september. Zowel uitbetalingen voor de twee WTC-torengebouwen in New York als aan personeelsverzekeringen voor de slachtoffers veroorzaakten een aderlating. Kapitaalsverhogingen konden niet baten. “Hoewel de kredietverzekeringstak van de groep, Gerling NCM, kerngezond is, dreigden ook wij meegesleurd te worden,” zegt algemeen directeur Guy Lammens van Gerling Namur, de Belgische poot van Gerling NCM. “Met een herschikte aandeelhoudersstructuur is die onzekerheid voorbij.”

Standard & Poor’s geeft de kredietverzekeraar Gerling NCM een A, terwijl de algemene verzekeringsgroep Gerling (herverzekering, industrie en personenverzekeringen) vijf categorieën lager scoort: BB+. Swiss Re en Deutsche Bank hebben 180 miljoen euro ingebracht. “Dank zij een flinke verhoging van de participatie van Swiss Re hebben we ons uit Gerling losgeweekt en Deutsche Bank ruilt zijn vroegere belang van een derde in verzekeringsgroep Gerling voor een sterke aanwezigheid in kredietverzekering,” zegt Guy Lammens, die blij is met het herwonnen vertrouwen in Gerling NCM. Er komt een naamsverandering waaruit Gerling verdwijnt, zodat de band met de Duitse moedergroep helemaal wordt doorgeknipt.

Duurdere premies

Kredietverzekeraars zijn nuttig bij het verschaffen van inzicht in de kredietwaardigheid van afnemers. Via zijn plaatselijke antennes meet Gerling NCM de polsslag van 35 miljoen ondernemingen wereldwijd. Vanuit de drie hoofdzetels met hun eigen geografische bevoegdheid – Gerling Speziale in Keulen (dat Midden- en Oost-Europa bestrijkt), NCM in Amsterdam (verantwoordelijk voor Nederland, Groot-Brittannië, Scandinavië en Noord-Amerika) en Gerling Namur in Namen – neemt een netwerk van 3500 analisten in meer dan 75 vestigingen en 41 landen elke dag gemiddeld 12.000 beslissingen over kredietverlening en kredietlimieten. In Namen heeft de Belgische afdeling 540 analisten, honderd in Antwerpen en zes in zijn jongste vestiging in Roeselare. Behalve in de Belgische en de Franse markt ontwikkelt Gerling Namur ook activiteiten in alle overige landen die niet onder toezicht staan van Keulen en Amsterdam. Guy Lammens beheert de zestien kantoren in Azië, het Midden-Oosten, Oceanië, Latijns-Amerika, Noord-, Oost- en Zuid-Afrika. Daar komen straks Brazilië en Singapore bij.

Twaalf jaar geleden waren er wereldwijd 45 kredietverzekeraars. Na de fusiegolf domineren drie Europese groepen de kredietverzekeringsmarkt: één derde neemt Euler & Hermes (uit de Allianz-groep) voor zijn rekening, een kwart komt Gerling NCM toe en het Franse Coface vertegenwoordigt 16 %. De rest is voor overwegend Spaanse groepen en onder meer de kleine Belgische Delcrederedienst. In de VS, waar de voorkeur naar factoring gaat, raakt kredietverzekering tegen wanbetaling van afnemers pas geleidelijk ingeburgerd. In België is Gerling NCM marktleider, op de voet gevolgd door Euler-Cobac. Nummer drie, Coface, heeft maar 5 %.

Van de 1,3 miljard euro omzet wereldwijd van Gerling NCM in 2001 neemt NCM Amsterdam ongeveer de helft voor zijn rekening en verdelen Namen en Keulen elk zowat 25 % onder elkaar. Gerling Namur realiseerde in 2001 een omzet van 293 miljoen euro (+11,5 %), waarvan 214 miljoen aan premies. Exportkrediet bij Gerling NCM bedraagt momenteel 40 % van de omzet.

De economische laagconjunctuur wereldwijd treft de kredietverzekeringssector. “Bedrijven zijn minder rijk dan drie jaar geleden en dat voelen we,” zegt Lammens. Hij verwacht dat minder omzet bij zijn klanten en meer faillissementen zich zullen weerspiegelen in de resultaten van 2002. “Die zullen ongeveer in evenwicht zijn. Het spreekt vanzelf dat de kredietverzekeraar, door de aard van zijn beroep, zijn winsten ziet smelten wanneer zijn verzekerden door een laagconjunctuur worden getroffen. Als kredietverzekeraar nemen wij steeds meer wanbetalingen voor onze rekening, dankzij onze opgebouwde reserves. Enerzijds spoort de onzekerheid ondernemers aan tot het sluiten van kredietverzekeringen, anderzijds leidt strenger kostenbeheer in de bedrijven tot besparingen op die kredietverzekering.”

Gemiddeld gingen de premies met 10 % omhoog. Ze stegen nog meer in gevoelige sectoren zoals bouw en textiel, hoewel de kwaliteit van de onderneming het doorslaggevende criterium blijft. In laagconjunctuur stijgen de premietarieven, in de hoogconjunctuur, vóór 2000, waren ze fors gedaald.

“Het ergste is voorbij”

Guy Lammens vindt dat de Belgische ondernemingen vrij professioneel met kredietverzekering omgaan. Hij raamt de penetratiegraad in België op zo’n 20 %, tegen gemiddeld 10 tot 15 % in de andere industrielanden. “Starters grijpen eerst naar op maat gesneden polissen tegen een forfaitair bedrag, en gaan vervolgens over op de klassieke polissen.”

Kredietverlening is voortdurend overleggen met de klant om zijn risico’s af te wegen en samen aan debiteurenbeheer te doen, zegt Lammens. “We spelen een preventieve rol. De kredietverzekeraar is ook belangrijk bij het innen van facturen. De oren spitsen, zoveel mogelijk financiële en juridische informatie en allerlei bedrijfsrelevante signalen opvangen, dat is wat we doen. Een partnerschap met de klant aangaan betekent veel meer dan het louter opvolgen van bedrijfsinformatierapporten en berichten uit de financiële pers.”

In zijn tweejaarlijkse ‘Europese barometer’ (mei 2003) over de economische conjunctuur in veertien bedrijfssectoren houdt Gerling NCM voor het eerst ook rekening met acht landen buiten Europa. De Europese economie zou in de tweede jaarhelft langzaam overeind kruipen. “Het gaat moeizaam vanwege de concurrentie van de zwakke dollar buiten de eurozone,” aldus Lammens. “Het effect van het door George Bush aangekondigde sterkedollarbeleid moeten we afwachten. In Amerika lijkt het ergste achter de rug. De longziekte sars kan de heropleving van Azië (behalve in Japan) nog bemoeilijken. Hoe dan ook zal 2003 gunstiger afsluiten dan het begon. Wegens onze hoge export laat een heropleving in België langer op zich wachten dan in de buurlanden, net zoals we een recessie met vertraging voelen.”

Lage voorraden in de bedrijven, waardoor de overcapaciteit stilaan verdwijnt, in combinatie met lage intrestvoeten doet de kredietverzekeraar hopen op betere tijden.

Erik Bruyland

“Hoe dan ook zal 2003 gunstiger afsluiten dan het begon.”