‘Mijn nalatenschap krijgt het verzekeringskapitaal’

Sinds 5 maart geldt er een nieuwe regeling om de begunstigden van een levensverzekering of een groepsverzekering aan te wijzen.

Als u een levensverzekering of een groepsverzekering hebt die een kapitaal uitkeert als u voor het einde van de looptijd zou overlijden, moet u in de polis een of meer begunstigden aanwijzen. Het verzekeringskapitaal worden dan uitbetaald aan die persoon.

Ruime keuze

De verzekerde kan de begunstigde aanwijzen met zijn naam, bijvoorbeeld “mijn echtgenote Anne Mertens”. In veel polissen wordt de algemene term ‘de wettelijke erfgenamen’ gebruikt. Dat heeft tot gevolg dat het kapitaal bij overlijden alleen wordt uitgekeerd aan de personen die volgens de wet de erfgenamen van de verzekerde zijn. Zij krijgen allemaal een gelijk deel.

In eerste instantie zijn de wettelijke erfgenamen de langstlevende partner en de kinderen. Heeft de verzekerde geen partner of kinderen, dan gaat het kapitaal naar zijn broers, zussen of ouders. Heeft hij ook geen broers en zussen en zijn de ouders overleden, dan zijn de ooms, tantes, neven of nichten de begunstigden.

Als de verzekerde een testament heeft opgesteld dat afwijkt van het wettelijke erfrecht en een groter deel van de nalatenschap doet toevallen aan bepaalde erfgenamen, dan hield de begunstigingsclausule daar tot voor kort geen rekening mee. Het kapitaal werd dan toch gelijk verdeeld onder alle wettelijke erfgenamen.

Nieuwe regels

Die regel gaf vaak aanleiding tot discussies. Een recente wetswijziging wil die uit de wereld helpen. Sinds 5 maart zijn de ‘de wettelijke erfgenamen’ gelijkgeschakeld met ‘de nalatenschap’. Het kapitaal van een levens- of groepsverzekering komt dan automatisch in de nalatenschap terecht, met voorrang voor de erfgenamen die de verzekerde in zijn testament heeft aangewezen. Zo kan hij testamentair bepalen dat het verzekeringskapitaal naar een andere persoon dan zijn wettelijke erfgenamen gaat. Hij moet daarbij wel rekening houden met de reservataire erfgenamen, zoals zijn huwelijkspartner en zijn kinderen, die minstens een bepaald deel van de erfenis moeten krijgen.

Een verzekerde die het kapitaal exclusief voor zijn wettelijke erfgenamen wil houden, moet dat expliciet vermelden door de begunstigden aan te duiden als “de wettelijke erfgenamen van de verzekeringsnemer zoals van toepassing vóór de wet van 13 januari 2012”. Doet hij dat niet, dan kunnen ook andere testamentaire erfgenamen aanspraak maken op een gelijk deel van het verzekeringskapitaal.

Wettelijk samenwonen

Partners die wettelijk samenwonen, moeten rekening houden met het be-perkte wettelijke erfrecht. De langstlevende partner krijgt enkel het vruchtgebruik van de woning en van de huisraad. Willen ze meer geven aan hun partner, zoals het kapitaal van een levens- of groepsverzekering, dan moeten ze hoe dan ook een testament maken en ‘de nalatenschap’ aanwijzen als de begunstigde van de verzekering.

JOHAN STEENACKERS