Microsoft achterna

De Europese ster van de informatica is SAP, de Duitse producent van managementsoftware. De firma doet schitterende zaken, maar kreeg recentelijk verwijten van hegemonie en geslotenheid. Een reactie liet niet op zich wachten.

Het gaat goed met SAP, het “Europese Microsoft” dat met R/3, zijn programmabundel voor bedrijfsbeheer, hoog scoort bij ondernemingen aan beide kanten van de Atlantische Oceaan. Misschien gaat het wel té goed, want ondanks sterk groeiende financiële resultaten (+60,5 % winst in het eerste semester) lanceert de Duitse firma een strategie die bedoeld is om de kritiek te ontzenuwen.

SAP, gesticht door ex-medewerkers van IBM, maakt programma’s die het bedrijfsbeheer in real time organiseren, van bestelling tot levering. De klanten zijn vooral grote en middelgrote ondernemingen, bedrijven met een behoorlijke informaticadienst, een productie die georganiseerd moet worden, budgetten.

EENVORMIGE KIJK.

In België staan onder meer UCB, Belgacom, Swift en Sabena op de klantenlijst. Hun R/3-pakket geeft hen in zekere zin een gecentraliseerde controle over hun activiteiten en voorkomt bijvoorbeeld dat bestellingen in verscheidene stadia van het proces opnieuw worden doorgegeven of dat de verschillende afdelingen met incompatibele systemen en toepassingen werken.

Het programma is ook in trek bij personen buiten de informaticadiensten zoals de financiële of algemene directeuren en maakt deel uit van het arsenaal van methodes voor bedrijfsherstructurering, net zoals de McKinseys of concepten als reengineering. Er zijn ook geen supergrote systemen nodig om R/3 te draaien. Een (heel) zware pc volstaat.

SAP is zo belangrijk zo strategisch geworden voor de bedrijven, dat het naar het voorbeeld van Microsoft het voorwerp wordt van twijfels en kritiek. Hoewel het de markt domineert, bezit het geen monopolie : het Nederlandse Baan heeft de wind in de zeilen en doet het goed in de VS, net als Amerikaanse bedrijven als PeopleSoft en Oracle. Er gaan stemmen op die SAP verwijten dat de implementatie van R/3 te veel tijd en geld kost drie jaar is geen ongebruikelijke termijn.

KOUDE DOUCHE.

Belangrijker is dat Forrester Research, een marktstudiebureau uit Cambridge (Massachusetts), in april een oordeel velde dat inging tegen het algemene enthousiasme. Forrester waarschuwde bedrijven die sterk op de producten van de Duitse firma gokken voor “een gevaarlijke afhankelijkheid” (1). Het bureau beval een behoedzame aanpak aan. Te veel op R/3 rekenen om een grootschalige reengineering van het bedrijf te organiseren, kan tot verrassingen leiden, luidde het. “De implementatiekosten en de andere risico’s die R/3 eigen zijn, zullen steeds meer bedrijven ontnuchteren,” stelde Forrester. Klanten moesten de producten van SAP combineren met andere programma’s, afkomstig van derden, en zelfs nadenken over “een strategie om uit R/3 te stappen”.

Dit rapport heeft de (potentiële) SAP-klanten natuurlijk niet gelukkig gemaakt. Tijdens de bijeenkomsten van klanten en partners die SAP organiseert (de zogenaamde SAPphires), zijn sessies over de snelle implementatie van R/3 voortaan schering en inslag. Op de SAPphire van Philadelphia, einde augustus, heeft het bedrijf op de kritiek geantwoord door aan te kondigen dat het zijn sterproduct, R/3, zal opsplitsen in onafhankelijke modules voor financieel beheer, human resources en logistiek, met elkaar verbonden door gestandaardiseerde interfaces.

MODULAIRE AANPAK.

De basisidee bestaat erin dat de gebruiker voortaan bij updates de vrije keuze heeft. Hij kan bijvoorbeeld de financiële module met bijkomende functies aanvullen zonder de andere delen van het programma te wijzigen. De klant kan zich bovendien modules van andere leveranciers aanschaffen en ze met SAP-producten combineren. Zo wordt het onderhoud goedkoper een geruststelling voor de bestaande klanten.

SAP belooft dat het de modulaire logica zo ver mogelijk zal doordrijven. De eerste elementen van dit project, dat Business Framework is gedoopt, zullen op het einde van het jaar verschijnen, met de 3.1-versie van R/3. Pas volgend jaar, als het de beurt is aan versie 4.0, zal de vernieuwing compleet zijn. De evolutie komt neer op het fragmenteren van een vrij monolithisch en gesloten programma in een geheel van genormaliseerde, vrij soepele modules die men naargelang van de feitelijke behoeften aan elkaar kan koppelen.

COMPLEXER EN OPENER.

Deze opsplitsing maakt het programma ingewikkelder om uit te leggen (en te begrijpen) maar moet voor meer openheid zorgen. Gestandaardiseerde interfaces die publiek worden gemaakt zullen de ontwikkeling van “blokken”, geleverd door derde bedrijven, vergemakkelijken.

De politiek van openheid zal SAP natuurlijk blootstellen aan concurrentie rond zijn eigen componenten. Ze is echter nodig voor de expansie van het bedrijf. De markt toont een voorkeur voor open hardware- en softwaresystemen. De keuze wordt ruimer en de prijzen dalen.

LEVE HET INTERNET.

SAP wil bovendien met zijn koerswijziging sneller toegang krijgen tot het domein van het Internet en het Intranet. Het softwarehuis hoopt de “modularisering” van zijn product te gebruiken om maximaal van de golf te profiteren. Op dit domein voorziet het 25 modules, van een “boodschappenmand” voor elektronische handel tot een systeem voor het registreren van bestellingen. Voor de Intranets (interne bedrijfsnetten die de standaarden van het Internet hanteren) zijn er plannen voor onder meer een systeem van financiële verslaggeving en toegang tot de personeelsgegevens. Uiteindelijk zal men vrijwel alle activiteiten kunnen besturen via Internet-interfaces : de klant kan via het Internet bestellen en op elk ogenblik controleren hoe ver zijn opdracht gevorderd is (in productie, in levering…). Het personeel van de leverancier kan op dezelfde manier de fabricage van het gevraagde product opvolgen. Het Internet past uitstekend in de evolutie van SAP. R/3 helpt de bedrijfscyclus te versnellen, van aankoop tot levering, terwijl het Internet aanzet tot het activeren van de zuiver commerciële fase.

Volgens Forrester Research is de evolutie naar een modulaire structuur en naar het Internet eigenlijk de eerste stap naar een nieuw programma, dat de consultant R/10 noemt, dat in 1999 zou verschijnen en waarin SAP zwaar investeert.

DE JUKEBOX VAN BILL.

SAP heeft van de aankondiging van deze nogal futuristische Star Trek strategie gebruik gemaakt om de banden met partner Microsoft nauwer aan te halen. Microsoft wil eveneens het Internet veroveren en beide bedrijven hebben bekendgemaakt dat ze werken aan een platform voor het beheer van elektronische handel, bedoeld voor grote hoeveelheden transacties. Het zou een huwelijk worden tussen R/3 en het toekomstige Microsoft Merchant System, dat tegen het einde van het jaar klaar zou moeten zijn. Bill Gates is zelfs naar de SAPphire van Philadelphia gekomen om een tele-aankoop via het Internet te demonstreren. Hij bestelde een jukebox maar het is niet bekend of die ook in de zetel van Microsoft, in Redmond, is gearriveerd.

Er bestaat nog geen echte markt voor dit type van platform met hoge capaciteit. Het moment is echter strategisch, want bedrijven die kredietkaarten uitgeven, zoals Visa en Mastercard, leggen de laatste hand aan procedures voor veilige betalingen via het Internet.

OP NAAR DE KMO’S.

Zal dat volstaan om de groei te voeden ? SAP toont in elk geval dat het snel op veranderingen reageert. Meer concreet mikt het nu ook op bedrijven die kleiner zijn dan zijn huidige gemiddelde klant. Dat houdt een andere distributiemethode in : tot op heden deed SAP aan rechtstreekse commercialisering, maar om grote kmo’s, met hun meer bescheiden budgetten, te bereiken zal het een beroep moeten doen op agenten of VAR’s (Value Added Resellers). In België zijn dat Delaware Industrial Solutions, een filiaal van Bekaert, en Administra/CIM Hardi. Zo kunnen ook de lokale informaticabedrijven weer meespelen.

ROBERT VAN APELDOORN

(1) Forrester Research, Packaged Application Strategies, april 1996.

DE EVOLUTIE VAN R/3 Een monolithisch programma verandert beetje bij beetje in een geheel van modules.

BILL GATES (MICROSOFT) Heeft hij zijn elektronisch bestelde jukebox van SAP gekregen ?