Met stroop vang je meer vliegen

Het personeelstekort in rusthuizen was al een probleem, en het federale ministerie van Volksgezondheid heeft dat in één klap flink vergroot. Honderden verzorgende personeelsleden krijgen geen erkenning als zorgkundige. Zijn ze nu helemaal betoeterd?

Nauwelijks een paar weken geleden kondigden de VDAB en Zorgnet Vlaanderen vol trots aan dat enkele Spaanse verpleegsters komen werken in een Oost-Vlaams woon-zorgcentrum. De persconferentie was het sluitstuk van een rekruteringsoperatie die enkele maanden in beslag had genomen en waarbij de rusthuisdirectie zelf naar Spanje waren getrokken om er sollicitatiegesprekken te voeren. De Spaanse meisjes zitten intussen op Nederlandse les en we wensen hun veel succes. Hun komst wordt over een jaar geëvalueerd en mogelijks wordt dat scenario dan een manier om het personeelstekort in rusthuizen op te vangen.

Dat tekort is vorige week een pak acuter geworden, met dank aan het federaal ministerie van Volksgezondheid. In een klap komen er naar verluidt 1400 nieuwe vacatures voor zorgkundigen bij. Rusthuizen kregen namelijk een brief dat het Riziv personeelsleden zonder de vereiste opleiding als zorgkundige, niet langer subsidieert omdat ze niet in aanmerking komen voor de uitvoering van hun taken. Soms doen ze die taken al jaren, maar zonder het juiste certificaat mag dat nu dus niet meer. Naar verluidt dreigt daardoor ontslag voor 1400 verzorgers.

De brief is het sluitstuk van een overgangsregeling die zes jaar heeft geduurd en waarin rusthuispersoneel de tijd kreeg zich desgevallend bij te scholen. Een aantal rusthuisdirecteurs reageert nu echter ontstemd, een aantal anderen wijst erop dat wie zich voorbereid had nu geen problemen heeft.

Het is vanzelfsprekend goed normen en vereisten op te leggen aan verzorgend personeel. Maar het is ronduit dwaas mensen die hun job goed doen _ in een knelpuntberoep nota bene _ te ontslaan omdat ze niet het vereiste papiertje kunnen voorleggen. Enig corporatistisch lobbywerk van verpleegkundigen lijkt hier niet veraf.

Eigenlijk gaat het om de hiërarchie in de zorgberoepen en de Europeanisering van de diploma’s voor het zorgpersoneel. Verpleegsters zouden eigenlijk vier jaar moeten studeren, en zorgkundigen _ die uit de beroepsscholen komen _ moeten dus een extra zevende jaar volgen. Een heleboel van de mensen die in rusthuizen werken, hebben dat zevende jaar nooit gedaan, maar werken al jaren in de sector. Tenslotte was dat zevende jaar in het verleden geen verplichting. Deze mensen geven elementaire basiszorg, brengen eten, staan in voor hygiënische zorg, nemen koorts op… en als het goed is geven ze ook wat warmte en liefde aan de oudjes die dat nodig hebben.

De beste stuurlui staan vanzelfsprekend aan wal. Toch was het een pak eenvoudiger geweest dat verplichte zevende specialisatiejaar enkel af te dwingen als voorwaarde voor wie begint te werken in de sector. Wie er al jaren werkt had men gemakshalve kunnen erkennen op basis van ervaring op het terrein. Op welke boot scheept u het liefst in: het schip waar piepjonge matrozen nog maar nauwelijks zeebenen hebben, of de boot waar grijze bonken getaand door de zee lachen met te veel protocol? Tenslotte is in een de ouderenzorg toch de zorgende functie minstens even belangrijk als de medische kwalificaties.

De Vlaamse overheid zet intussen campagnes op om mensen aan te trekken voor de zorgsector. In die context is de niet-erkenning van 1400 zorgkundigen absoluut geen goed signaal. De overheid zou er juist alles aan moeten doen om die mensen zo lang mogelijk aan de slag te houden. Want geen illusies: werken in een rusthuis staat niet bij elke verpleegkundige of zorgberoeper bovenaan op het lijstje.