Met de motor naar de meeting?

Minister Karel De Gucht, reclameman André Duval en de Brusselse burgemeester Freddy Thielemans hebben er een en met z’n allen hebben we er steeds meer. De voorbije tien jaar is het aantal motorrijwielen met 70 % gestegen – van 212.000 tot 360.000 stuks – terwijl het aantal auto’s met ‘amper’ 15 % toenam. Trends analyseert het succes, graaft in de psyche van de motard en onderzoekt de praktische aspecten van woon-werkverkeer met de motor.

Een ochtendfile op de linkerstrook van de snelweg. Achter u doemt een beverige koplamp op. Nog net kunt u het stuur naar links snokken, meer om uw spiegel te vrijwaren dan om de motor door te laten. Hij bedankt niettemin met een uitgestoken lederen hand en klieft als Mozes door de autozee. “En als ik nu eens met de motor naar het werk zou rijden?”, denkt u jaloers.

Ruim 12 % van de filerijders overweegt de aanschaf van een motor, zo bleek uit een enquête op het jongste autosalon. Eén op de vijf motoreigenaars gebruikt z’n tweewieler nu al beroepsmatig. Het lijdt geen twijfel: het guerrillagroepje van doordeweekse motards wordt stilaan een geregeld leger.

Is motorrijden voor u een haalbaar plan?

In de cocon van een auto worden lichaam of geest amper beproefd. Je stuurt werktuiglijk, luistert radio, telefoneert en laat de route over aan het charmante gps-vrouwtje. Je gedachten surfen van je cholesterol naar wat je tijdens de vorige meeting had moeten zeggen. Plots bén je ergens en weet je bijgod niet meer hoe je daar gekomen bent. Het landschap is behang.

Op de motor maak je er deel van uit. Als je over een kanaal rijdt, voel je de zijwind en de afkoeling van een luchtmassa boven water. Elk steentje heb je zien liggen. Sturen doe je met je hele lijf. Alle zintuigen en spiervezels verkeren in survival- mode. Door één ding goed te doen, maak je je geest leeg. Pure zen. Tobben wordt mijmeren zonder muizenissen, want die heeft de wind uit je helm geblazen. Bij aankomst ben je ontspannen. Het mechanisme is bekend bij creatievelingen: na vruchteloos brainstormen even aan het hoofd spoelen.

Motorrijden heeft trouwens nog andere objectieve voordelen. Iedereen weet dat een motor weinig plaats inpalmt en dus de files korter maakt, voor iedereen. Bovendien ondervinden motorrijders veel minder tijdverlies door files, werkzaamheden of verkeerslichten, en vinden ze vrijwel altijd een parkeerplaats vlakbij. Ten slotte kunnen motoren makkelijker obstakels vermijden.

Maar natuurlijk zijn er ook nadelen. Motorrijders zijn overgeleverd aan het weer en hun tijdwinst onderweg leveren ze deels weer in bij het omkleden. Bovendien blijft een motor sowieso gevaarlijker dan een auto, hoe defensief je ook rijdt. Een ander minpunt: zelfs in de grootste motorkoffer past geen squashracket. Ten slotte is telefoneren op de motor moeilijker, en is je actieradius kleiner.

Zult u tussen files kunnen rijden?

Reken op een half jaar rijden voor dat lukt. De vereiste kwaliteiten bij het zogenaamde filefilteren zijn gezond verstand en traag rechtuit kunnen rijden. Wie een rijbewijs A heeft, kan dat. Volg anders een cursus motorbeheersing. Oefen eerst op wegen met brede rijstroken en alleen wanneer het verkeer stilstaat.

Mag u volgens het verkeersreglement tussen files rijden?

Wie filefiltert, haalt één file rechts in. Dat mag niet, tenzij die stilstaat. Raak je betrokken bij een ongeval, dan maakt de rechter uit of je aansprakelijk bent. In de praktijk mag je van de politie ook traag rijdende voertuigen rechts inhalen, als je zelf maar rustig rijdt: 20 tot 40 kilometer per uur. Er is dus een gedoogbeleid. Maak er gebruik van. Je staat liever niet stil in uitlaatgassen en je wordt beter niet achteraan geramd door een verstrooide vierwieler. Wees nooit overmoedig en wurm je niet door te nauwe doorgangen. Als vierwielers plaatsmaken, is dat hoffelijk, maar niet verplicht.

Is motorrijden levensgevaarlijk?

Als je de toename van het aantal motoren en hun gereden kilometers incalculeert, is het aantal verkeersdoden en zwaargewonden onder motorrijders in vijftien jaar met 67 % gedaald. Omdat motards manifester aanwezig zijn in het straatbeeld, zijn automobilisten zich meer bewust van hun bestaan. De overheid versterkt dat met bewustmakingscampagnes en past de wegcode en de wegeninfrastructuur aan ten voordele van motoren. Ook de techniek wordt almaar beter. Zo hebben steeds meer motoren ABS en op de Honda Goldwing zit zelfs een airbag. Bovendien is de gemiddelde leeftijd toegenomen. Vroeger waren het rebelse jongelingen die de kickstarter beroerden – vandaag is de Belgische motorrijder gemiddeld 40 jaar en bezadigder. En dan is er nog het verplichte rijbewijs voor de leeftijdsgroep met het hoogste risico.

Toch blijft de motorrijder de meest kwetsbare chauffeur. De statistische kans op een ongeval is 10 keer groter op een motor dan in een auto. In 2004 overleden 137 motards. Dat is 12 % van de verkeersdoden, terwijl ze maar 1 % van het verkeersvolume uitmaken. De grootste nadelen van motoren blijven onveranderd: geen carrosserie, slechts twee wielen waardoor je makkelijker valt en een kleiner silhouet dat minder opvalt. Je kan het risico verkleinen door een cursus motorbeheersing te volgen, een fluohesje te dragen en extra uit te kijken op élk kruispunt, ook als je voorrang hebt. Dat is defensief rijden: je constant afvragen welke fouten anderen kunnen maken en je rijstijl daarop afstemmen.

Vindt u makkelijk een veilige parkeerplaats voor een motor?

Motorrijders vinden meestal een plekje vlakbij, niet altijd een wettelijk plekje maar zolang je niet op de stoep parkeert, zullen weinig parkeerwachters erom malen. Gebruik je stuurslot, koop een schijfremslot en een geharde ketting. Alles valt te kraken, maar dieven kiezen de weg van de minste weerstand.

Kunt u telefoneren op de motor?

Ja, met bluetoothverbinding en al, maar de geluidskwaliteit is omgekeerd evenredig met de snelheid. Boven 80 per uur is het een nachtmerrie. Een lowtechoplossing is je mobieltje in het kaartenvak van de tanktas steken, af en toe kijken of je gemiste oproepen hebt en desnoods stoppen om terug te bellen. Gelukkig accepteert bijna iedereen dat een motorrijder moeilijk bereikbaar is en voor hemzelf kan dat een verademing zijn …

Hoe zit het met een gps op de motor?

Kan perfect, maar kies een waterdicht model dat voldoende contrasteert in de zon, dat je met handschoenen kan bedienen en een robuuste bevestigingskit heeft. De Garmin Zumo 550 bijvoorbeeld is specifiek voor motoren.

Welk type motorfiets is het meest geschikt voor woon-werkverkeer?

Betrouwbaarheid is cruciaal. BMW en Honda hebben een stevige reputatie. Motorpendelaars hebben tijd noch zin om voortdurend de staat van hun ketting te controleren – een cardanas of riemaandrijving is handiger. Een deugdelijke pendelmotor moet regen en wind maximaal afleiden. Als je geregeld de snelweg op moet, is een lichte motor te min en als je wil filefilteren, mag je zithouding niet fel voorovergebogen zijn zoals op een sportmachine of achterover zoals op een chopper. Je moet ook wendbaar zijn en niet te log. Samengevat: je wil een atletisch gebouwde, bedrijfszekere, onderhoudsarme en beschermende motor met een verticale of licht voorovergebogen zithouding. Het meest aangewezen zijn (sport)toerders, motorscooters, middenklassers en reisenduro’s.

Als we er één moeten uitkiezen, dan de Honda NT700 V Deauville. Deze commuter heeft een verstelbaar windscherm, biedt prima bescherming, heeft een actieradius van 358 km, cardanas, alarmknipperlichten, boordcomputer, twee zijkoffers (standaard) en kost 9200 euro, ABS en BTW in. En voor wie het motardimago koestert: de Deauville is een motor, geen overmaatse scooter.

Kunt u een laptop en andere werkspullen vervoeren op de motor?

Bij de net vermelde motortypes kan je een topcase installeren op het bagagerek achter de duozit. Je hebt ze in volumes tot meer dan 40 liter. Daar passen twee helmen in; een portable is dus geen probleem. Moet er meer mee, monteer dan zijkoffers maar zorg ervoor dat je motor achteraan niet breder wordt dan je stuur, anders wordt het filefilteren moeilijker. Erg handig is een rugzakje of een tas op je benzinetank. Er bestaan zelfs tanktassen met een snoer naar de batterij zodat je gps, gsm of PDA onderweg opladen.

Moet u een motorrijbewijs hebben en hoeveel kost dat?

Wie al voor januari 1989 een rijbewijs B had, mag zondermeer met de motor rijden. Anders moet je een rijbewijs A halen. Dat kost 500 euro met eigen motor en zes uur rijles en 750 euro met rijschoolmotor en acht uur les.

Slechts één op vijf motorrijders heeft een rijbewijs A. De anderen zijn B-rijders. Ongeveer de helft van hen heeft vrijwillig lessen motorbeheersing gevolgd. Wij kunnen de andere helft alleen maar adviseren dat ook te doen. Zelfs ervaren rijders steken er veel op over bochtentechniek, filefilteren en noodstops.

Wat kost het onderhoud en kunt u dat zelf doen?

Motoren zijn prijzig qua onderhoud. Ze moeten om de 6000 kilometer afwisselend een kleine en een grote beurt krijgen. De kleine kost al gauw 100 euro en de grote 250 euro. Reken ook op een stel nieuwe banden van zo’n 300 euro om de 10.000 km. Het kleine onderhoud zelf doen, valt te overwegen. Er bestaan cursussen voor.

Hoeveel verbruikt een motor en hoeveel kilometer haalt u uit één tank?

De jongste generatie verbruikt 5 à 6 liter, iets minder dus dan zuinige auto’s. Motoren met een tank van 16 liter kunnen zo’n 300 km rijden. Toerbuffels en reisenduro’s verbruiken iets meer maar hebben ook forsere tanks en daardoor een actieradius tussen 350 en 400 km.

Hoe zit het met de fiscus?

Terwijl de kosten voor beroepsgebruik van een auto voor maximaal 75 % aftrekbaar zijn, is beroepsgebruik van een motor 100 % aftrekbaar. Zelfs als je switcht tussen auto en motor, kan je toch de kosten van de motor inbrengen. Dat geldt ook voor de verkeersbelasting, verzekering, het onderhoud, financieringsintresten en voor benodigdheden als de helm, motorkleding, rugbeschermer, regenpak, oordopjes, reinigingsvloeistoffen enzovoort. Zorg wel voor een factuur van een motorspeciaalzaak. Brandstof breng je in aan de hand van de gemiddelde brandstofprijzen die het ministerie jaarlijks bepaalt.

Kunt u een motor leasen en bestaan er bedrijfsmotoren?

Bij Leaseplan en BMW kan dat en de grote Japanse merken bieden vaak financieringsvoorwaarden die de langetermijnhuur benaderen. Slechts weinig bedrijven bieden firmamotoren aan. Toch is het geen gek idee. Een motor wordt beter behandeld door de fiscus en de BTW-regeling is gunstiger.

Hoe zit het met inruilwaarde van een motor?

Die wordt bepaald door technische kwaliteit, uiterlijke staat, rijkwaliteit, kilometerstand, leeftijd en onderhoudsgeschiedenis. BMW’s behouden hun waarde het best. Laat het grote onderhoud door een merkdealer doen en houd alle facturen goed bij. Strooizout tast een motorfiets snel aan. Felle zon is slecht voor de kunststofdelen. Parkeer in de schaduw en laat de motor altijd binnen slapen, dat helpt ook tegen diefstal.

Welke motorverzekeringen zijn er?

Er bestaan allerlei formules naargelang van de duurtijd, de leeftijd van de verzekeringsnemer, en beperkt of gecombineerd gebruik. Een typische BA-polis voor een degelijke woon-werkmotor kost 480 euro per jaar. Een mixed verzekering 310 euro als je jonger bent dan 30 en anders 200 euro.

Wat is de ecologische voetafdruk van een motor?

Elke motorrijder méér is een auto minder in de file. Los daarvan ligt de gemiddelde uitstoot van benzinewagens boven de hoogste CO2-waarde van motorfietsen, die doorgaans zuiniger zijn. Motorfietsen dragen minder bij tot het broeikaseffect. Bovendien rijden er bijna geen motorfietsen op diesel, terwijl de problematiek van fijn stof door dieselauto’s zorgwekkend is. De Euro3-norm rendeert slechts naarmate de nieuwe generatie motoren in gebruik komt, maar het milieu is geen reden om een auto te verkiezen boven een motor.

Marc Geenen