“Mensen met grijze haren, zoals ik, raken makkelijker aan centen”

Hij is een neef van Janssen Pharmaceutica-stichter Paul Janssen en alles wees erop dat ook hij in de wieg was gelegd voor een klassieke bedrijfscarrière. Maar dat was niets voor deze geboren vrijdenker. Paul Carpentier stond mee aan de wieg van bedrijven als Gnosis en Filepool, en stopt zijn centen vandaag royaal in Hypertrust. Interview met een geboren uitvinder.

Veiligheid is een riskante business. Utimaco Safeware België had een doorstart nodig, Ubizen herdefinieerde zijn kernactiviteiten, en nu blijkt dat ook Hypertrust een nieuwe cijfercombinatie heeft gezocht. De starter die als ‘betrouwbare derde partij’ allerlei transacties wou registreren en beveiligen, ziet vandaag de sleutel in digitale fotografie. Zoals in vakantiekiekjes. Echt. Gewoon het resultaat van een nuchtere evaluatie van de opties. De Boechoutse ‘serial entrepreneur’ Paul Carpentier (48) belooft zijn aandeelhouders nu break-even tegen eind 2004.

PAUL CARPENTIER (HYPERTRUST). “Ik geloofde inderdaad heel sterk dat beveiligde en aangetekende e-mail op relatief korte termijn belangrijke noden ging invullen. Iedereen kent de kwetsbaarheid van klassieke e-mail en toch zijn de mensen niet bereid om geld te betalen of zelfs maar inspanningen te doen om van systeem te wisselen of om een andere e-mailaccount te nemen voor een grotere veiligheid. Meer en meer denk ik dat security geen product is, maar een eigenschap en deel uitmaakt van een heel aanbod. En tenzij in heel gespecialiseerde materies, wordt het zeer moeilijk om security als een product te leveren en om je zuiver als securityspecialist te doen gelden. Certipost, de gigant die geboren is uit de liefde van twee monopolisten ( nvdr – de joint venture tussen De Post en Belgacom voor aangetekende e-mail en andere e-diensten) ziet daar ook geen winst in de komende jaren.”

TRENDS. Intussen had het piepkleine Hypertrust, met KU Leuven-rector André Oosterlinck als voorzitter van de raad van bestuur, wel vers geld nodig.

CARPENTIER. “Toen ik erin ben gestapt, dachten we 3,5 tot 4 miljoen euro kapitaal nodig te hebben. Eerst hebben we ongeveer 1,5 miljoen euro opgehaald en nu, met een subsidie van een half miljoen euro van het IWT (nvdr – Instituut voor de aanmoediging van Innovatie door wetenschap en techniek in Vlaanderen) erbij, 1,8 miljoen euro. Dat ligt dus in de lijn van de planning. Maar het enige wat investeerders vandaag willen, is een heel duidelijk plan om op korte termijn break-even te zijn en, zodra ze daar zijn, een duidelijk uitzicht op een serieuze marktpositie.

“Eén van onze sterktes was een uitstekende infrastructuur met stockagemogelijkheden tegen kostprijzen die veel lager waren dan de concurrentie – welke dan ook. Dus moesten we naar toepassingen waar het volume aan stockage belangrijk is, want daar zouden we ons het beste kunnen profileren. En in marktstudies over stockagetoepassingen zie je telkens weer een nucleaire paddestoel opdoemen: digitale fotografie voor de consument. Een aantal factoren ligt daar goed: de prijs van de opslagcapaciteit, de opkomst van de digitale foto’s, de opkomst van de breedbandconnecties.

“Ons foto –opslagplatform Pixagogo is zo’n anderhalve maand operationeel, alleen hebben we daar tot nog toe niet veel ruchtbaarheid aan gegeven ( nvdr – de vorig jaar gelanceerde algemene opslagdienst Send2Store blijft bestaan). We hebben ons platform zo opgebouwd dat het heel gemakkelijk brandable of re-brandable of co-brandable of aanpasbaar is in maat, size, accounting, de manier van verrekening enzovoort. En dankzij onze stockage-infrastructuur met veel lagere kosten zijn we in staat om zelfs bij heel scherpe prijzen en interessante voorwaarden voor die klanten toch nog mooie marges te behalen. Als je 500 MB moet voorzien voor een klant die 5 euro per maand gaat betalen, dan kan je maar beter zeer efficiënt zijn met je stockagecapaciteit, anders kan je daar geen geld mee verdienen.”

U was in onderhandeling om als ‘betrouwbare derde partij’ elektronische facturen te gaan archiveren voor het Gentse e-businessplatform Aditel, toen De Post – waarvan u met succes het monopolie op aangetekende zendingen had aangeklaagd – Aditel opkocht. Sindsdien is het stil rond Hypertrust in elektronische facturatie.

CARPENTIER. “Het archiveren van de elektronische factuur is goedkoop in de context van de volledige transactie. Daar kan je met duurdere of minder efficiënte opslaginfrastructuur toch zeer competitief zijn. Het structurele voordeel van onze installatie is er veel kleiner dan in digitale fotografie, waar de potentiële omzet trouwens veel groter is.”

Het is niet de eerste keer dat u in een van de bedrijven waarin u werkt het roer omgooit.

CARPENTIER. “Bedrijfsgeschiedenissen zijn vaak een echte teleologie. Vanuit een visie spurt men in één rechte lijn naar de finish. Dat is een gevaarlijk waanbeeld. Op een bepaald moment vonden ze bij Filepool nog twintig kartonnen dozen van mij. Ik heb het heel moeilijk met wegsmijten en dus ging ik ze halen. Als je die dan doorkijkt, zie je welk een ongelooflijke zigzagkoers het is om ergens uit te komen. Absoluut niet van A naar B.

“Er wordt heel dikwijls laatdunkend gedaan over mensen die zich laten leiden door technologie en dan op zoek gaan naar een toepassing. Zelf is me dat genoeg aangewreven. Maar het is niet verboden om te zeggen: hier is iets nieuws ontstaan, dat opent een heel aantal perspectieven en we gaan kijken welke mogelijkheden dat opent. Als je dan een economisch steekhoudende toepassing ziet, dan heb je een werkhypothese – maar kom je onderweg iets tegen dat beter marcheert, zonder dat je van A tot Z opnieuw moet herbeginnen, dan is er niks verkeerd om daarop over te schakelen als een dynamische manier mogelijk is. Wij hebben geen re-start moeten uitvoeren om van de secure messaging naar de digitale foto’s over te schakelen. Er is daar wel degelijk waarde gecreëerd en behouden voor onze aandeelhouders. Bouwblokken en ervaring opgestapeld die we blijven gebruiken en leveragen.

“Het lichtende voorbeeld in mijn familie is mijn voornaamgenoot Paul Janssen, de stichter van Janssen Pharmaceutica, de broer van mijn moeder zaliger. Dat is een man die letterlijk alles in vraag durft stellen en waaraan we een aantal dingen actief hebben ontleend. Van hem is ook qua bedrijfsfilosofie ongelooflijk veel te leren.

“Een van zijn klassiekers is: research is aandacht voor het onverwachte. Je moet durven switchen. Als je struikelt over de goldennugget, dan moet je durven teruggaan en kijken waarover je gestruikeld bent en niet zeggen: ik was iets anders aan het doen.

“Ook: gebrek aan respect voor hiërarchie, voor de waarde op zich van hiërarchische verhoudingen, organigrams en dat soort dingen. Ik heb daar nog altijd een gloeiende hekel aan, omdat ik nog maar zeer weinig gevallen heb gezien waarin dat bijdroeg aan de levensvatbaarheid en de raison d’être van een onderneming.”

U kwam voor het eerst in beeld toen u in het zog van toenmalig financieel directeur Walter Resseler van Janssen Pharmaceutica in 1986 overstapte naar het eerbiedwaardige Orda-B.

CARPENTIER. “Janssen organiseerde voor het eigen middenkader het Post-universitair Programma voor Bedrijfsleiding ( nvdr – een specialisatie aan het toenmalige IPO in Antwerpen). Paradoxaal genoeg gaf dat mij de zin om zelf iets op te zetten In het spoor daarvan ben ik dan eerst met Walter Resseler vertrokken naar Orda-B, gedurende zes maanden. Dat was een complete cultureclash. Janssen was een zeer open, vlakke en Amerikaans getinte organisatie. Als je daar iets wou realiseren: the sky was the limit. Maar hier waren mensen uit zeer piramidaal gestructureerde organisaties. Orda-B – met in die tijd Janssen Pharmaceutica, Bell Telephone, Boerenbond en VKW als aandeelhouders – was serieuze business, maar teerde te veel op een captive market. We zagen mogelijkheden om dat bedrijf serieus te dynamiseren. Maar er waren andere incentives en andere verhoudingen nodig om dat te kunnen doen. Daarom hebben we een management buy-out voorgesteld. Maar daarvoor moet je een verkoper hebben en die was er dus niet. Het is uiteindelijk een management walk-out geworden. Toen hebben we Gnosis opgericht, met Walter Resseler als pater familias.

“Nog bij Orda-B waren we begonnen om in een 45-tal VTB-VAB-kantoren Apple Macintosh-computers te plaatsen. Daarmee werden reizen geboekt op een centrale Vax-computer in Antwerpen via een lijn van – stel je voor – 1200 bits per seconde. Die ervaring hebben we achteraf gebruikt om daar een product uit te distilleren, SequeLink.

“Bij VTB-VAB hadden we een probleem: iedere keer als we een nieuwe versie van het programma hadden, moest er een Ronde van Vlaanderen worden georganiseerd om die met een disketje op al die Macintoshes te installeren. We dachten, there must be a better way. Daaruit is een tweede project bij Gnosis gegroeid, wat later Filewave zou gaan heten, voor het volledig automatisch updaten van cliëntencode. Toen Jan Van Riel en ik in 1991 uit Gnosis stapten, hebben wij de rechten gekocht. En toen zijn we Wave Research – later herdoopt tot Filepool – begonnen voor volautomatische distributie van software voor het Macintosh-platform. Daar zijn dan ooit 650.000 licenties van verkocht wereldwijd.”

In tegenstelling tot de knowhow van Filepool lijkt het concept van Pixagogo gemakkelijk kopieerbaar te zijn door de concurrentie. Iedereen met wat centen kan bij EMC2 een Centera-opslagsysteem bestellen. MSN, de portaalsite van Microsoft, zou het bijvoorbeeld kunnen doen.

CARPENTIER. “De geschiedenis ligt geplaveid met mensen die uitspraken hebben gedaan over hun positionering tegenover Microsoft, maar ik wil niet toegeven aan de verleiding om te zeggen: Microsoft bestaat, dus we zullen maar al op de grond gaan liggen met onze pootjes omhoog.

“Maar inderdaad, dit is kopieerbaar. Er bestaat geen wondermiddel. Je kan alleen hopen dat je een aantal dingen duidelijk ziet. Met stockage heb ik een erfenis die al zeer ver teruggaat in de tijd. We hebben veel dingen overwogen en daar de interessantste uitgepikt. Een concurrent die zo’n Centera bestelt, is toch een jaar, anderhalf jaar bezig eer hij is waar wij vandaag zijn.

“Wij hebben ondertussen niet stilgezeten en in de beste Filepool-traditie een tweetal patenten aangevraagd, maar we gebruiken ze nog niet in onze diensten. Eentje in verband met stockage op heel lange termijn, op tientallen tot honderden jaren. Een andere patentaanvraag draait om inzetbaarheid en navigeerbaarheid van gestockeerde informatie.”

U praat met Spector, dat zijn Maxicolor-printingdienst op de MSN-site aanbiedt?

CARPENTIER. “Wij hebben met Spector gesproken – en die gesprekken zijn nog niet afgerond – om op te treden als een printingdienst voor Pixagogo. Maar wij zijn in bespreking met een andere grote printingbusiness in de Benelux. We gaan zorgen dat onze abonnees bij hen foto’s kunnen afdrukken en hopen hen te overtuigen hun platform bij ons te outsourcen. Er is ook interesse bij de banken, die hun klanten van voor het loket achter hun pc willen krijgen om hun transactiekosten te verminderen. En op het nieuwe echanNEL. TELENET. BE zijn wij de businesspartner van Telenet voor het versturen van grote bijlagen. We gaan met Telenet ook over andere dingen verder praten.”

U had na de verkoop van uw Filepool-aandelen genoeg om het rustig aan te doen. Waarom er toch weer hard tegenaan gaan?

CARPENTIER. “Filepool was geen eindpunt, maar een begin. De eerste validatie van een concept waarvan we eigenlijk nog maar het topje van de ijsberg hebben ontdekt. Heel de toepassing van die intellectuele eigendom moet nog gebeuren. Steve Jobs van Apple zei al: The journey is the reward ( nvdr – de reis is de beloning).”

U hoefde wel geen CEO te worden.

CARPENTIER. “Dat gebeurde op vraag van de oprichters zelf. Eén van de insteekpunten was dat “grijze haren beter zijn om geld te vinden” – en die grijze haren kan ik leveren. Maar ik wil zeker niet per se de topman blijven. Ik ben een entrepreneur, niet zodanig een organisator of degene die de processen op punt gaat stellen.”

Bruno Leijnse

“Het is niet omdat Microsoft bestaat dat we dus al maar op de grond zullen gaan liggen met onze pootjes omhoog.”

“Iedereen kent de kwetsbaarheid van klassieke e-mail en toch zijn de mensen niet bereid om geld te betalen voor meer veiligheid.”