MEN WITHOUT A PLAN

Scala bestaat twintig jaar en heeft net een nieuwe deal gesloten met de Amerikaanse Warner Music Group. De oprichters, de broers Kolacny, vragen zich af hoeveel het vrouwenkoor eigenlijk waard is. “Stel dat we verkopen aan Studio 100, zouden ze dan geen goed businessplan voor ons schrijven?”

De deal met Warner Music Group komt niet uit de lucht gevallen. Amerika is niet nieuw voor de broers Steven (46) en Stijn (40) Kolacny, de bezielers en de zaakvoerders van Scala. In 2010 vielen de Verenigde Staten als een blok voor Scala. Muzikaal haalden ze er het hoogste wat een Belgische band kan bereiken dankzij hun versie van Creep van Radiohead. De Scala-versie werd gebruikt voor de trailer van The Social Network, de film over Facebook-oprichter Mark Zuckerberg, met intussen 9,4 miljoen views op YouTube. Er volgde een spectaculaire Amerikaanse tournee. Ook in landen als Zuid-Korea en Japan trad het koor op. De unieke zang van Scala is intussen in dertig tot veertig films gebruikt.

Maar er is één probleem: het muzikale succes was niet altijd een financieel succes. Door verkeerde beslissingen, te veel werken op buikgevoel, een gebrek aan een financieel plan, de te kostelijke American dream en het concept van Scala zelf. “Tijdens de hoogconjunctuur in 2010 liep het fout”, vertellen Steven en Stijn Kolacny. “Alle labels vochten om Scala. De wereld ging open. Ons Amerikaanse management dacht groot, zoals Amerikanen dat doen. Technisch én logistiek werd alles voor ons geregeld. We konden blijven toeren, en ons zo kapot toeren. Wat we ook bijna deden. Onze kosten liepen uit de hand. We waren met veel mensen constant onderweg.”

Het grote Amerikaanse avontuur eindigde met een put van 250.000 euro. Dat is heel wat voor de bvba Fratelli van de broers, die in 2010 een omzet van 1,3 miljoen euro draaide. “Met een vreemde zou het heel moeilijk zijn”, zegt Steven over de samenwerking. “Met Stijn heb ik een ongetekend contract. We gaan samen door of samen ten onder. Wat niet wegneemt dat ik het weleens leuk zou vinden één à twee jaar rustig te spelen zonder het sluipende gevaar over de kop te gaan.”

Controle

De grote risico’s worden nu al berekender genomen. De vroegere coöperatieve vennootschap met onbeperkte en hoofdelijke aansprakelijkheid is omgevormd tot de bvba Fratelli. De woorden ‘hoofdelijk’ en ‘onbeperkt’ wil Steven Kolacny nooit meer tegenkomen. Het amateurkoor werd een koor met deels professionele zangeressen. Het kocht een hangar vol geluids- en lichtmateriaal, inclusief vrachtwagen.

Toch vonden de broers Kolacny dat niet voldoende. “Ik wilde meer controle hebben, minder op gevoel beslissen. Onze boekhouder zei ons enkel of het afgelopen kwartaal goed of slecht was. Dat kon niet langer”, zegt Steven Kolacny, die de financiën voor zijn rekening neemt. “We hebben onze structuur verbeterd, besloten minder zotte dingen te doen en we besteden uit waar we niet goed in zijn.”

De nieuwe Amerikaanse deal speelt zeker een belangrijke rol in het stabieler maken van de Scala-business. De onderhandelingen hebben de Kolacny-broers goed aangepakt, evalueren ze. “We wisten niet dat Warner geïnteresseerd was ons vijfjarige contract te verlengen”, zegt Steven Kolacny. “We hebben daar bewust ook nooit naar gevraagd. Wel begonnen we rustig nummers op te nemen vanaf eind 2014, toen niemand ons voor iets vroeg. Heel sober: piano en zang. Het was zelf investeren, maar niet zoals we vijf jaar eerder een dure audiovisuele special opnamen om Amerika te veroveren. Na een tijdje hadden we elf nummers, die we naar de VS stuurden.”

De reactie liet niet lang op zich wachten. “Ze gingen volledig overstag en vroegen meteen twintig nummers, vervolgens dertig. De negen extra nummers hebben we nog opgenomen, maar daarna maakte ons Amerikaanse management Warner duidelijk dat er meer nummers opgenomen konden worden als de deal concreet was. Anders blijft de klant vragen, hadden we eerder geleerd.”

Weinig royalty’s

De overeenkomst werd getekend. Warner beheert nu wereldwijd de synchronisatiedeals (deals om muziek te synchroniseren met beelden bij films of reclame), promoot de muziek intensief bij de grootste filmhuizen en zorgt ervoor dat Scala wereldwijd te beluisteren is op Spotify en te koop is op iTunes. Wordt de muziek regelmatig ergens in gemonteerd, dan kan Fratelli de recurrente inkomsten boeken waar elk bedrijf naar zoekt. Inkomsten zonder extra inspanningen.

De hoogte van die inkomsten mag je niet overschatten, zeggen de broers. “Het hoogste bedrag dat we ooit kregen, is 17.000 euro, voornamelijk aan auteursrechten omdat Steven het gebruikte nummer zelf geschreven had”, zegt Stijn Kolacny. Van een cover in een film blijft niet veel over. Want dit nadeel heeft Scala met slechts één cd met eigen werk: de originele artiest vangt de meeste royalty’s.

“Aan onze muziek in de trailer voor de documentaire over Kurt Cobain hebben we 1500 euro verdiend”, zegt Steven. “Ik vind dat niet erg. Ik zou 15.000 euro betaald hebben omdat het een fucking eer is onze song te lenen aan een documentaire over Kurt Cobain. Voor sommige doelen vraagt bijvoorbeeld Radiohead niets, waarna ze aan ons vragen hetzelfde te vragen voor het gebruik van ons nummer.”

Dat is geen probleem voor de broers, behalve als er andere bedragen in de pers opduiken, bijvoorbeeld dat de muziek van hen in één film tot een miljoen euro zou kunnen opleveren. “De man die ons mengpaneel verkocht, zei me direct dat ik me dan wel een nieuw paneel kon veroorloven”, zegt Stijn. “Niet dus. Ik heb het niet nodig en we verdienen niet zoveel aan filmmuziek.”

Sant in eigen land

Belangrijker op korte termijn zijn de muzikale gevolgen. “Met het voorschot kunnen we een nieuwe Amerikaanse tournee opzetten in 2017. Dit keer strikt gebudgetteerd, zodat we zonder een financiële kater ook in Europa verder kunnen bouwen aan Scala.”

Duitsland, België en Ierland zijn de drie landen waar Scala rendabel kan werken. In Ierland verkoopt Scala om de twee jaar een concert of twee in een heel grote zaal. Dertig keer per jaar speelt het koor in Duitsland, en zo’n zeventig keer per jaar in België. “We kunnen overleven met toeren en cd’s in Duitsland en België”, zegt Steven Kolacny.

“Wallonië is daar belangrijk in”, vult zijn broer aan. “Ik ben bij alle media en radiostations langs geweest en heb er veel tijd en energie in geïnvesteerd. Als bedrijfsleider is dat misschien niet verstandig, wegens de onbekende slaagkans. Maar het werd een succes. We trekken nu om de zoveel weken naar Wallonië, wat uniek is voor een Vlaamse groep. Ons hommageproject rond Pierre Rapsat bracht een platina album op.” Helaas lonen inspanningen niet altijd. Scala investeerde drie keer in een doorbraak in Nederland, maar om onbekende redenen werd het niets.

1,5 euro per kilometer

Dat de meest rendabele markten voor Scala in de eigen regio liggen, heeft alles te maken met het concept. Mensen verwachten veel volk op het podium als ze aan Scala denken. Daaraan hangt een enorm prijskaartje en dito administratie. “We zijn van een hobbyproject geëvolueerd naar een soort uitzendkantoor”, zeggen Steven en Stijn Kolacny. “Ons bedrijf telt drie vaste werknemers, een kern van twintig tot dertig freelancers en 150 geschoolde zangeressen die meedraaien in een roterend systeem volgens het voetbalprincipe. Wie mee traint, kan ook het veld op.”

De vrouw van Steven Kolacny, Katrien Verstreken, schoolde zich bij en doet de administratie nu zelf. “We vonden vooral door het internationale kluwen geen professionele partner”, zegt Steven. “Zo hebben we bijvoorbeeld een protocol met de vakbond onderhandeld, want sommige zangeressen zijn gesyndiceerd. We volgen de wetgeving waaronder zangeressen werken nauwlettend op, proberen wijs te geraken uit de internationale regels en fiscaliteit, stellen dagcontracten op, betalen iedereen stipt, briefen organisatoren over Sabam-aangiftes, enzovoort.”

“Wat soms vergeten wordt, is de dieselprijs”, zegt Stijn Kolacny. “Een goede tourplanning maakt een verschil van duizenden kilometers, maal 1,5 euro per kilometer. Bovendien moet je door een slechte planning soms een tweede chauffeur meenemen wegens verplichte rusttijden. Dat hebben we nooit in het Lemmensinstituut geleerd.”

Nog altijd geen plan

Dat het bedrijf nu stabieler en winstgevend draait (zie Scala in cijfers), hebben de broers alleszins niet te danken aan hun zakenplan. “Dat hebben we nog altijd niet. Wel overleggen we regelmatig. Zo namen we in de backstage van de toerbus in 2015 de beslissing dit jaar twintig jaar Scala te vieren, hoe we de concerten zouden aanpakken, of we een cd zouden opnemen, hoe we Amerika zouden benaderen. Met heel weinig woorden weten we van elkaar wat we willen.”

“We weten intussen wel dat we overleven als we een veertigtal optredens per jaar hebben. Dat is een soort veiligheidsplan”, zegt Steven Kolacny. “Maar het is niet te vergelijken met wat Hans Bourlon en Gert Verhulst hebben, denk ik dan. Zij hebben pas een businessplan. Als we nu eens polsen of ze Scala willen kopen, zouden ze dan een sterk businessplan kunnen schrijven?” In diezelfde zin zitten de broers met meer vragen. Zo vraagt Steven Kolacny zich sinds anderhalf jaar af hoeveel Scala waard zou zijn.

“Nu denk ik wel dat Scala iets waard is”, gelooft Stijn. “En ja, ook zonder ons. Studio 100 zou ons de eerste jaren nodig hebben voor onze knowhow, maar nadien kan het zonder ons. Ook nu staan we niet altijd mee op het podium. Zoon Jef neemt nu voor het eerst de piano eens over van zijn vader. Op evenementen wordt er soms gezongen zonder dirigent, in groepjes op verschillende plaatsen. Bijvoorbeeld bij een flashmob waarbij onze zangeressen tussen het publiek zitten. Of bij voorstellingen voor bedrijven die we op maat uitwerken en waarin we veel tijd investeren in de details en een vlekkeloze uitvoering. Het blijft Scala in drie woorden: koorgezang, vrouw, indrukwekkend.”

Even indrukwekkend belooft de rist verjaardagsconcerten te zijn die vandaag beginnen, dag op dag twintig jaar na de eerste repetitie. “Steven wou per se in hometown Aarschot concerteren, hoewel er geen uitgeruste zaal voor was, wat meteen 15.000 euro extra kostte”, berekende Stijn Kolacny. Ook het idee om ex-zangeressen uit te nodigen om mee te zingen, voelde aanvankelijk als extra werk. Tegelijk begon de een jaar op voorhand gestarte ticketverkoop te lopen. Vandaag zingt Scala tien uitverkochte shows in Aarschot en doet het een mooi gebudgetteerde tournee in België en Duitsland, met een iets duurdere tussenstop in Milaan en het festival Sagra Musicale Malatestiana in Rimini. Wie weet, valt dan ook Italië voor het Belgische koor.

HANS HERMANS

“Ik zou het weleens leuk vinden één à twee jaar rustig te spelen zonder het sluipende gevaar over de kop te gaan” Steven Kolacny