Meer dan 8 op 10 kmo’s willen uitbreiding van flexi-jobs: ‘Waarom kan het voor de ene sector en niet voor de andere?’

85 procent van de Belgische kmo’s wil dat het systeem van flexi-jobs uitbreidt. Dat blijkt uit de halfjaarlijkse kmo-barometer van Acerta. Ruim meer dan de helft heeft nood aan extra flexibele werkkrachten. Kostenbesparing blijkt veel minder vaak een reden voor het inzetten van flexi-jobbers.

De Belgische kmo’s zijn duidelijk voorstanders van de uitbreiding van het systeem van flexi-jobs. 31,3 procent vindt dat flexi-jobs in nog meer sectoren mogelijk zouden moeten zijn. 53,5 procent vindt zelfs dat het systeem in alle sectoren zou moeten kunnen. Opvallend: de verhoging van de werkgeversbijdrage aan de RSZ sinds 1 januari is voor slechts één op de vijf kmo’s een reden om vandaag minder flexi-jobbers in te zetten (12%) of dat in de toekomst te doen (9%).

Het toepassingsgebied voor het systeem van flexi-jobs werd al een aantal keren uitgebreid. Sinds 2018 kunnen werknemers onder bepaalde voorwaarden ook een centje bijverdienen met een flexi-job bij detailhandelaars zoals bakkers, slagers en supermarkten, of bij kappers en in schoonheidssalons. Op 1 januari 2023 volgden nog sport, de exploitatie van bioscoopzalen, podiumkunsten en muziek (maar geen artistieke functies) en de zorgsector. Op 1 januari 2024 kwamen daar nog de volgende sectoren bij:

1. Kinderopvang
2. Onderwijs
3. Delen van de voedingssector
4. Autosector
5. Bussen en autocars
6. Begrafenisondernemers
7. Publieke sport- en cultuursector
8. Land- en tuinbouw
9. Rijscholen
10. Verhuissector
11. Eventsector
12. Vastgoedsector

Sinds 1 januari 2024 hebben ook sociale partners een zeg gekregen in het systeem, onderstreept Leen Smeets, juridisch expert van het kenniscentrum Acerta. “Sociale partners van de toegelaten sectoren kunnen overeenkomen dat in hun sector of een gedeelte ervan flexi-jobs toch niet kunnen, een ‘opt-out’-systeem dus. Omgekeerd, voor sectoren die niet zijn opengesteld voor flexi-jobs kunnen de sociale partners de mogelijkheid van flexi-jobs aanvragen, een ‘opt-in’-systeem. Dat kan in 2024 op kwartaalbasis, en vanaf 2025 op jaarbasis.”

Volgens Ruben Lemmens, gedelegeerd bestuurder van VKW Limburg, de werkgeversorganisatie die mee werkt aan de kmo-barometer, is er nog ruimte voor uitbreiding. “Flexi-jobs zijn voor veel bedrijven en zeker kmo’s van levensbelang geworden om pieken in het werk op te vangen. (…) Het blijft echter moeilijk te vatten waarom het voor de ene sector wel kan en voor de andere niet. Op dat vlak is vereenvoudiging zeker op zijn plaats, op voorwaarde dat het systeem een extra blijft en gewone jobs niet kannibaliseert, waarbij mensen hun gewone werktijd zouden inkorten, om elders voordeliger bij te werken.”

Reële nood

Nog blijkt uit de kmo-barometer dat de belangrijkste aanleiding voor kmo’s om meer flexi-jobs in te zetten, te maken heeft met de flexibiliteit van het systeem, meer dan met kostenbesparing. Meer flexibele werkkrachten kunnen werkpieken en werkdruk in de kleine en middelgrote ondernemingen opvangen. 42 procent van de kmo’s plaatst dat in hun top drie van belangrijkste redenen om flexi-jobs in te zetten. Iets meer dan één op de vier plaatst ‘kosten besparen’ in hun top drie van redenen om nu of in de toekomst gebruik te maken van flexwerk.

Voor meer dan de helft van de kmo’s is er een reële nood aan extra flexi-jobbers. 33 procent van de kmo’s geeft aan soms flexibele werkkrachten nodig te hebben om werkpieken op te vangen, bij 16 procent komt dat vaak voor en 6 procent zit altijd met die nood.

Maar zouden kmo’s flexi-jobbers inzetten voor hetzelfde werk als dat van de vaste medewerkers? Dat kan voor 46 procent van de ondervraagde bedrijven. 39 procent zou er enkele taken uitpikken en 15 procent zou flexi-jobbers inzetten voor ander werk dan dat van de vaste medewerkers. Als belangrijkste reden om niet te opteren voor flexi-jobbers verwijzen kmo’s naar de continuïteit: één op de vier kmo’s (23%) zweert bij vaste medewerkers.

Niet op de hoogte

“We veronderstelden dat wie al flexi-jobbers inschakelt, ook al op de hoogte was van de specifieke voorwaarden, wetgeving en administratie. Maar dat blijkt niet het geval”, aldus juridisch expert Smeets. “Zowat de helft van de kmo’s, is nog onvoldoende vertrouwd met het systeem. Zeker het opting-out-systeem van kan voor verwarring zorgen. Er is dus nog werk aan de winkel om werkgevers te informeren én geïnformeerd te houden over het systeem”, besluit Smeets.

Meer dan de helft (53%) is niet (precies) op de hoogte van de wettelijke wijzigingen die op 1 januari zijn doorgevoerd. 57 procent weet niet juist wat de toepassingsvoorwaarden zijn om flexi-jobbers in te schakelen.

De kmo-barometer is een halfjaarlijks onderzoek van Acerta in samenwerking met de werkgeversorganisaties Etion en VKW Limburg. Aan deze editie van mei 2024 namen 414 kmo’s deel. Onlangs pleitte ook de werkgeversorganisaties Unizo al voor een uitbreiding van het systeem van de flexi-jobs.