Meer dan 1000 jaar ‘nie pleuje’

Geen afgezaagde bootjestoer en geen ellenlang kunsthistorisch exposé, maar wandelend causeren over ondernemen in Gent. Een beetje over vroeger, maar ook over nu en morgen. Ghent-Authentic gidst ondernemende groepen en particulieren door de historische binnenstad.

Het vertrekpunt van de wandeling ‘Ondernemen in Gent’ is de voetgangersbrug aan de Reep, in het historische hart van de stad. “Hier aan de Schelde ontstond in de negende eeuw een van de eerste Gentse nederzettingen, niet toevallig aan het water. De stad is gegroeid aan de samenvloeiing van Schelde en Leie, twee belangrijke economische aders. Zonder water was hier wellicht nooit een grootstad ontstaan.”

“Water speelt nog altijd een belangrijke rol in de stad. De haven ligt nu niet meer in het centrum, maar ze is wel goed voor een kwart van de economische activiteit van Oost-Vlaanderen, telt 300 bedrijven en verschaft 70.000 mensen een baan”, vertelt Kristel Vereecken, gids van Ghent-Authentic.

De brug aan de Reep ligt aan een doodlopend stukje water. “In de negentiende eeuw liet het stadsbestuur heel wat waterlopen dichtgooien omdat het dacht dat ziektes zich via het water verspreidden. In de jaren zestig verdween ook dit stukje om plaats te ruimen voor koning auto. Bovendien was er geurhinder en was de waterloop niet meer relevant na de aanleg van de Ringvaart.”

“Vanaf volgend jaar is de Kuip van Gent letterlijk weer helemaal omringd door water. Dat vormt een toeristische troef, maar in tegenstelling tot pakweg Brugge moet het Gentse stadsbestuur niet alles inzetten op toerisme. Iets verderop komt de Scaldissluis met daarnaast een bootjesglijbaan, want het niveauverschil is 1,10 meter.”

Industriële spionage

Aan hetzelfde water, iets verder, ligt de Gentse vestiging van de Vlerick Managementschool. De fine fleur van de Vlaamse managers schoolde zich daar bij. De economische toekomst van Vlaanderen wordt in het oog gehouden door Lieven Bauwens. De Gentse ondernemer kreeg een monumentaal standbeeld omdat hij in Groot-Brittannië de Mule Jenny kon stelen. Met de komst van dit spintoestel kon Gent zich in de negentiende eeuw ontwikkelen tot het Manchester van het continent. Toch was hij een controversieel figuur.

“Het is geen toeval dat Bauwens een Gentenaar was. De industriële spion was geobsedeerd door machines, en hij nam gigantische risico’s door het toestel naar Vlaanderen te smokkelen. In Engeland werd hij zelfs ter dood veroordeeld. Hier heeft hij verschillende fabrieken opgericht, hij ging failliet en verloor zijn volledige fortuin, maar hij liet zich niet kisten. De ondernemer was ook een tijdje burgemeester, maar daar had hij bij nader inzien te weinig tijd voor. In ieder geval bezat hij duidelijk de Gentse mentaliteit van nie pleuje (niet plooien).”

Met Bauwens zitten we volop in het textiel. “Een sector die duizend jaar de Gentse economie heeft bepaald. Maar niets is eeuwig en de textielproductie zit nu grotendeels in de lagelonenlanden. De vijf belangrijkste werkgevers in Gent zijn ondertussen de Universiteit Gent, de staalfabrikant ArcelorMittal, het Universitair Ziekenhuis, Volvo en het stadsbestuur zelf.”

Gent is ook de grootste Vlaamse studentenstad. “De universiteit en de hogescholen samen tellen 64.000 studenten; op een bevolking van 240.000 kan dat tellen. De universiteit werd pas in 1817 opgericht door de Nederlandse koning Willem I en was lange tijd een orangistisch bolwerk. De Gentse industriële burgerij profiteerde immers van het grote Verenigd Koninkrijk der Nederlanden met zijn kolonies en dito afzetmarkt.”

‘Grute’ dorst

De wandeling Ondernemen in Gent is meer dan simpelweg een exposé van een gids. “We willen meer vertellen dan het verhaal dat je in elke reisgids kunt lezen. Het is de bedoeling dat onze toeren een interactief gesprek worden tussen de gids en de groep”, zegt Vereecken. “De meeste gidsen zijn actief in het bedrijfsleven, ze weten dus waarover ze praten. Bovendien leren ook wij graag iets bij van de groep.”

Van al dat wandelen en praten krijgt een mens ook dorst. Gent heeft een lange brouwtraditie en een aantal Gentse bieren is tot in het buitenland bekend. Toch blijft er maar één stadsbrouwerij meer over: Gruut in de Grote Huidevettershoek.

“Die naam van de brouwerij is niet toevallig. In de Middeleeuwen verdeelde de Schelde Gent in twee delen. Op de rechteroever gebruikten brouwers onder Duits gezag typische ingrediënten als hop. De brouwers onder Frans bewind, op de andere oever, brouwden met gruut, een mengeling van kruiden. De hedendaagse brouwerij combineert moderne brouwtechnologie met een eeuwenoude traditie.”

Aan het einde van de rondleiding krijgt iedere deelnemer ook een neuzeke, een cuberdon. “Een typisch Oost-Vlaams product en ondertussen erkend als Vlaams streekproduct. Ze zijn onder meer te koop in het Vleeshuis op de Groentemarkt, nog zo’n huis met een lange economische traditie. Tegenwoordig brengt de provincie er Oost-Vlaamse streekspecialiteiten aan de man.”

Ondernemen in Gent loopt door de historische binnenstad en duurt twee uur, inclusief stop bij de stadsbrouwerij Gruut. De wandeling kost 140 euro per gids, exclusief drank.

FREDERIC EELBODE

“De meeste van onze gidsen zijn actief in het bedrijfsleven, ze weten dus waarover ze praten” Kristel Vereecken, Ghent-Authentic