Managers klimmen op toonladders

U dacht dat kunst en zaken maar moeilijk samen gaan? En dat de twee best gescheiden blijven? Twee keer fout, volgens de initiatiefnemers van BizzArts. Zij laten managers repetities van klassieke orkesten bijwonen. “De kunst- en zakensector kunnen veel van elkaar leren.”

Kunst en business verzoenen, dat is het businessmodel van Dominique Dejonghe en Frank Debruyne. In tijden waarin de overheid zwaar snoeit in subsidies voor cultuur moet de sector op zoek naar andere bronnen van financiering. “Ik ben al meer dan zes jaar lid van de algemene vergadering van Anima Eterna Brugge. Ik heb daar gezien hoe afhankelijk het orkest is van subsidies”, vertelt Dominique Dejonghe, een zelfstandig hr-consulent.

“Tot 80 procent van de financiële middelen komt van de overheid. Dat is gigantisch. Dat betekent ook dat heel wat orkesten in de problemen komen als er subsidies wegvallen. En het ziet er sterk naar uit dat de overheid door de besparingen minder geld in cultuur steekt de komende jaren. Dat orkesten alternatieven zoeken, is dus een noodzaak. Orkesten beseffen dat ook. Ze staan open voor een initiatief als het onze.”

Tussen pot en pint

De twee kregen het idee voor BizzArts vorig jaar tussen pot en pint, na een opvoering van een symfonie van Beethoven in Brugge. “We wilden al langer iets doen met cultuur, maar dan op onze eigen manier. We zijn ervan overtuigd dat kunst een bijdrage kan leveren tot de zakenwereld. Ik zag aan de andere kant een orkest als een bedrijf, omdat ik zelf nog een drukkerij geleid heb als directeur en bezig was met de marketing”, vertelt Frank Debruyne.

“Alleen was me nog niet helemaal duidelijk hoe we dat concreet konden doen. Nadat Jos Van Immerseel, Dominique had uitgenodigd om een repetitie bij te wonen, kreeg het idee vorm. Een bedrijf kan veel leren uit de organisatie van een orkest en het verloop van repetities. Er zitten heel veel metaforen in en die zijn geweldig om mensen tot inzicht te brengen. En metaforen zijn een uitstekend hulpmiddel om mensen iets te laten leren.”

“Bovendien wordt er in bedrijven wel bespaard op sponsoring, maar niet op managementcursussen. Bedrijven die blijven investeren in opleiding, overleven de crisis beter.”

Exclusief voor topmanagers

BizzArts werkt samen met meerdere orkesten: Anima Eterna Brugge, onder leiding van Jos Van Immerseel, en B’Rock, een barokgezelschap uit Gent. Bizzarts wil zijn klanten vooral laten aanwezig zijn bij de eerste repetities, omdat de interactie tussen de orkestleden op dat moment het grootst is. Dejonghe knikt.

“Voor de deelnemers valt er dan het meest te leren. Dat beperkt ons in data, maar we gaan ook samenwerken met blazersensemble I Solisti del Vento en met orkest Arc En Ciel, die bereid zijn bij bedrijven langs te gaan, als daar vraag naar is.”

Het initiatief is exclusief: BizzArts mikt op topmanagers. “Half november hadden we bijvoorbeeld veertien regiomanagers van het Nederlandse bank- en verzekeringsbedrijf SNS Reaal die een repetitie van Anima Eterna bijwoonden. Zij kwamen voor een driedaags seminarie bij de Vlerick Management school, een partner van BizzArts”, zegt Dejonghe.

“We zijn niet goedkoop, maar als je het vergelijkt met wat een topmanager verdient, is het een peulschil. Het belangrijkste is dat de orkesten hier een belangrijke financiële injectie aan overhouden: ze krijgen de helft van het bedrag. Als het goed draait, zouden ze meer kunnen verdienen met repetities dan met optredens.”

Contrabas

Een workshop van BizzArts is een leerrijke ervaring voor de deelnemers, legt Frank Debruyne uit. “Ze zitten naast en tussen de orkestleden. Eén manager zit bijvoorbeeld naast de contrabas: een instrument dat een hele mooie diepe toon geeft. Maar tegelijk merkt hij dat de contrabassist de eerste viool niet hoort van waar hij zit. Dat is een mooie metafoor voor wat er in het bedrijfsleven soms gebeurt.”

“We geven de deelnemers persoonlijke leerdoelen, maar we vragen ze zo veel mogelijk zelf te doen. Ze moeten zelf actief deelnemen, we zeggen ze niet waarop ze moeten letten. We geven ze wel een historische achtergrondschets van het werk en de componist, daarna komt Jos Van Immerseel of iemand van B’Rock uitleg geven over waar ze mee bezig zijn en hoe ze werken, en daarna wonen ze een repetitie bij.”

“Op zich is dat al exclusief, maar ze zitten ook nog eens tussen de muzikanten. Na drie kwartier vragen we ze wat ze allemaal opgevallen is, bespreken we dat in groep en gaan we met die informatie een tweede deel van de repetitie bijwonen. Daarna is er ook nog ruimte om musicologische vragen te stellen. We hebben bij enkele proefsessies vastgesteld dat daar ook interesse voor is.”

Creativiteit

“We willen één belangrijke kanttekening maken”, zegt Dejonghe. “We doen het project niet met gezelschappen of orkesten die subsidies krijgen. Zij overleven op zich al en hebben ons niet nodig. Via ons netwerk kennen we meer mensen uit de muziekwereld.”

“We zijn muziekliefhebbers, maar ik ken ook een filmregisseur en daar zijn ook genoeg metaforen te vinden. Op een filmset gebeurt ook iets exclusiefs, net als tijdens een orkestrepetitie. Als er veel respons komt, willen we dat ook proberen. Alles wat met kunst te maken heeft, komt in aanmerking: theater, beeldhouwen, enzovoort.”

“Ook individuele kunsten kunnen interessant zijn. Creativiteit is in bedrijven een hot item. We hebben in ieder geval al positieve reacties gekregen na een proefsessie in Brussel voor bevriende klanten. Zelfs mensen die helemaal niet bezig zijn met klassieke muziek, waren heel enthousiast.”

DOMINIQUE SOENENS