Manager van het Jaar 2005: Jan Callewaert (Option)

Zijn bedrijf ging van de top naar het ravijn – en terug. Jarenlang hielden vooral het charisma en de koppigheid van Jan Callewaert Option in de lucht. Maar vandaag is Option ook gewoon een goed geleid bedrijf.

De omzetdoelstelling van Option staat binnenkort op de bedrijfsshirts: ‘5 by 8’ – vijfhonderd miljoen omzet tegen eind 2008. Een kleine twintig keer hoger dan de omzet in 2002, het jaar dat Option afsloot met een beurskoers van 1 euro. Vorige week ging de koers boven 70 euro.

Vanwaar die ommekeer? Vrienden van Jan Callewaert, zoals directeur Jan De Schepper van Telindus, schrijven de ommekeer toe aan zijn drive, zijn entrepreneurship, zijn vermogen om “met zijn twee voeten van de grond te gaan”, gekoppeld aan een sterk technisch inzicht. “Hij heeft de typische kenmerken van een start-up in zijn organisatie kunnen behouden: passie, talent, entrepreneurship, snelheid. Dat is sterk. Door zijn focus op een bepaald marktsegment is hij heel scherp kunnen gaan. En hij is altijd zelf voor de grote deals gegaan. Dat is de klasse van de entrepreneur: een heel nauw contact met de markt, geen ivoren torens, geen zware organisatie.”

Een man van alle seizoenen

Omgekeerd zaten in 1998-2002 de omstandigheden tegen. Option was na zijn beursintroductie tegen 10 dollar naar 68 dollar doorgeschoten op basis van zijn eerste mobiele product, een gsm-adapter voor dataverkeer. Maar de Nokia’s en Ericssons introduceerden zelf adapters. En er was geen vraag naar het antwoord van Option: een eerste gsm-op-een-datakaart. De volgende technologiegolf – mobiel internet via GPRS – zou nog drie jaar op zich laten wachten. Bij gebrek aan vernieuwing in zijn kernproduct, stelde Option zijn ontwikkelingscapaciteit veilig met maatwerk voor derden – Compaq, Handspring, het Chinese Xoceco. Geen enkel van die contracten kreeg een lucratief vervolg. De langverwachte GPRS-kaart, de Globetrotter, begin 2001 voorgesteld op muziek van Mission Impossible, was een nachtmerrie. De kaart stond niet op punt en – even erg – de kwaliteit van de GPRS-standaard zelf bleek zeer te verschillen volgens operator. Huisbankier Fortis adviseerde beleggers om Option te dumpen. De investeringsmaatschappij Gimv, bevriende investeerders en vooral Jan Callewaert zelf hielden het bedrijf recht met miljoenen verse euro’s.

Toch werden dat jaar de maatregelen uitgevoerd die de huidige groei onderbouwen: een topklasse research- en ontwikkelingscapaciteit verwerven voor de snelst mogelijke time-to-market; de productie overdragen aan outsourcer Jabil (maar een efficiënte kwaliteitscontrole organiseren); voeling houden met de markt door het productontwerp in nauw overleg te doen met de mobiele operatoren; marketing en verkoop in handen geven van die operatoren en ze een minimumafname laten garanderen; niet investeren in een eigen merk.

De versterking van het management in 2001 bracht rust. Vooral Bernard Schaballie, de nieuwe engineeringdirecteur, overgekomen van Telindus, bleek een zegen. Option werd geleidelijk een klokvaste leverancier. En ook privé bracht 2001 geluk. Jan Callewaert werd voor het eerst vader – van een dochter, Laurence, “mijn lady” noemt hij haar.

Zoveel mogelijk communicatie op één kaart

De doorbraak was het contract in november 2002 met Vodafone, de eerste operator die echt werk maakte van mobiele data. Toen Vodafone marcheerde, moesten de anderen volgen.

Option legt er zich op toe om zoveel mogelijk communicatiemogelijkheden op één kaart te verenigen – een strategie waarin de Amerikaanse concurrent Novatel niet geloofde – en komt sinds halfweg 2003 geregeld met primeurs: wifi, GPRS en tri-band-gsm op één kaart, dan een combinatie van UMTS, GPRS en wifi (met Swisscom), vervolgens, als de gsm-verbetering Edge doorbreekt: Edge, GPRS en wifi. En nu recent, de ‘HSDPA Ready’-kaarten, die alleen een software-upgrade vergen om de aangekondigde verbetering van UMTS – HSDPA – te kunnen gebruiken. De combinatie van normen laat operatoren toe om Option à la carte in te passen in hun investeringen.

De klantenlijst is intussen langer dan zeventig, met onder meer China Mobile, T-Mobile, Telefonica en het Amerikaanse Cingular – naast Vodafone uiteraard.

Op het terrein van de grote jongens

Het lijkt een paradox, maar al die tijd is de markt voor mobiele datakaarten zich veel trager blijven ontwikkelen dan verwacht. Option is met zijn 30-40 procent marktaandeel een grote vis in een kleine poel.

Dat verandert nu. In december 2005 demonstreerde Option (en enkele dagen later Samsung) dat zijn nieuwe HSDPA-kaarten met hun 3,6 megabit per seconde de snelheid van een vaste DSL-verbinding van Belgacom kunnen evenaren. De mobilofoon wordt daarmee voor het eerst technisch een werkelijk alternatief voor de vaste lijn, al blijft de commerciële toepassing nog even uit. “Eind dit jaar vriendelijke tests, in 2007 de echte roll-out. De 7,2 Mbps-versie gaat in 2008 commercieel,” voorspelt Jan Callewaert.

Zo verbreedt de markt. Plots speelt Option op het terrein van de grote jongens. Fabrikanten van draagbare computers bouwen nu al lokale draadloze wifi-netwerking in en zullen ook mobielecommunicatiemodules inbouwen, voorspelt Jan Callewaert. Tot nog toe is dat een projectbusiness, die Option – wijs geworden sinds 1998-2002 – aan Sierra Wireless overlaat.

Voetbal, skiën, wandelen, stilte…

Wat is genieten voor een 200 km/uur-type als Jan Callewaert? De groei van Option en zijn medewerkers natuurlijk. Maar ook het historische complex Tafelrond, naast het Leuvense stadhuis, dat Jan Callewaert persoonlijk in juni 2005 kocht voor 6,4 miljoen euro. En kennelijk ook de ambitieuze tweedeklasser Oud Heverlee Leuven, waar Jan Callewaert Option vorig jaar als hoofdsponsor binnenloodste (hij is geregeld bij de thuiswedstrijden te zien).

Maar ook de antithese: de wandelingen met vrouw en dochter in Heverlee-Bos, dat naast zijn landhuis ligt, het diner met de vrienden, zijn geliefde bergen – en geconcentreerd werken in stilte. “Speciaal daarvoor heb ik een stek in het Leuvense stadscentrum,” verklapt hij. En lezen. Boeken over management en technologie. “Door bij te lezen, weet ik wat ik wil, en ook wat ik niet wil.”

Dat laatste gold voor de inbouwmodules. “Soms is het beter niet de eerste te zijn. We hebben doelbewust negen maanden gewacht, al was dat op de tanden bijten.” Tot de industrie zich op een nieuwe formaatfactor standaardiseerde. Door meteen daarop in te pikken, springt Option nu over Sierra heen met een “design win” bij een “belangrijke informaticafabrikant”.

Option stapte in november 2005 ook in een tweede nieuwe specialiteit. Als UMTS de rol van de DSL-verbinding overneemt, ontstaat er behoefte aan routers om verschillende draadloze lokale netwerkgebruikers een UMTS-verbinding te laten delen. Daarvoor nam Option in november 2005 de routeractiviteiten en -patenten van het Zweedse Possio over. Option is niet eerst op die markt. In september 2005 bracht Cisco/Linksys al een UMTS-router uit, in samenwerking met… Vodafone.

Mogelijk koopt Option nog meer technologiebedrijfjes om hiaten in te vullen, vermoedt analist Eric De Graaf van Petercam in Amsterdam. “Option zat bij het jaareinde op meer dan 50 miljoen euro cash.”

Hoog mikken: één derde van de wereldmarkt

De Leuvenaren versterken zich intussen om in die Nieuwe Wereld mee te spelen, ook in Azië. Callewaert: “We trekken nu een middenkader aan – in legal, human resources, verkoop, engineering, marketing en business development – dat absoluut nodig is om te kunnen delegeren en informatie terug te krijgen.” Het zevenkoppige directiecomité – onveranderd sinds 2002 – blijft ongewijzigd.

“Je moet dat team de kans geven om mee te groeien met het bedrijf. Dat zijn uitdagingen, maar ze nemen ze waar. Dat is het mooie daaraan. Anderen daarin parachuteren, zou de ambities fnuiken,” zegt Callewaert.

Analisten volgen met argusogen de marges die Option realiseert – 41,3 % in het derde kwartaal. Zolang de technologie snel genoeg evolueert – en dat is het geval – kunnen die hoog blijven. Option blijft mikken op één derde van de wereldmarkt in datakaarten, die door ABI Research op ruim 8 miljoen stuks wordt geschat in 2008. Voor inbouwmodules zullen pc-fabrikanten altijd rijpere technologie gebruiken – ze willen geen pc’s terugkrijgen wegens één module. Maar precies omwille van dat streven naar betrouwbaarheid denkt Jan Callewaert dat Option zich daar, met zijn trackrecord, zijn grondige kennis van de technologie en zijn relatie met de operatoren, moet kunnen doorzetten. Jan Callewaert geeft grif toe dat zijn bedrijf – zoals de concurrenten – voor zijn UMTS-technologie erg afhankelijk is van patentengrossier Qualcomm, dat de basischipsets levert. “Maar dit is meer dan wat producten van Qualcomm inkopen en wat engineering doen. Eigenlijk zijn de instapbarrières enorm.”

Met twaalf tot achttien maanden vooruitzicht op wat de operatoren van plan zijn, is Option al halfweg voor zijn “5 by 8”.

Bruno Leijnse