EIGEN VERMOGEN IS NIET GRATIS.
De gedachte dat eigen vermogen gratis is, komt de rendabiliteit van een bedrijf niet ten goede. Waarom? Het Economic Value Added (Eva)-concept komt niet toevallig overwaaien uit de VS. Door een versnipperd aandeelhouderschap kon het management er de macht naar zich toe trekken. Dat management tracht zoveel mogelijk winst in te houden in de veronderstelling dat deze middelen gratis zijn. Het resultaat is dat er vaak slordig wordt omgesprongen met deze cash.
Het Eva-concept wil dit corrigeren door de kapitaalkosten af te trekken van de winst. Dan houdt een manager terdege rekening met die kosten vooraleer hij investeringsprojecten goedkeurt. Steeds meer bedrijven kopen trouwens met overtollige cash eigen aandelen in, in plaats van te investeren. Op die manier wordt de aandeelhouder vergoed omdat de te verdelen winst per overgebleven aandeel stijgt. Deze politiek kan er echter evengoed op wijzen dat bedrijven geen renderende investeringsprojecten kunnen verzinnen.
Als een manager geen rekening houdt met de kapitaalkosten neemt hij mogelijk foute investeringsbeslissingen. Het volgende voorbeeld maakt dit duidelijk:
Veronderstel dat een manager moet beslissen over twee projecten. Het eerste levert een rendement op van 25% op het geïnvesteerde bedrag, het tweede project een rendement van 15% op eenzelfde bedrag. De huidige return van het bedrijf op de ingezette middelen bedraagt 20%, terwijl de kapitaalkost 10% bedraagt. Beide projecten leveren de aandeelhouders dus een positieve Eva op en worden dus best uitgevoerd. Zal dat ook het besluit zijn van de manager? Het project van 25% zal hij uitvoeren, want zo verhoogt hij het gemiddelde rendement van het ingezette kapitaal. Dat is goed gewerkt, want op die return wordt hij geëvalueerd. Maar zal de manager ook het project van 15% uitvoeren? Neen, want de gemiddelde return zal zakken tot onder de 20% en dat wil een manager niet op zijn geweten. De manager laat hier dus na waarde te creëren voor zijn aandeelhouders, hoewel hij het volgens het boekje speelt.
Een tweede voorbeeld maakt duidelijk dat een manager zelfs beloond kan worden om waarde te vernietigen. Stel dat de huidige return van datzelfde bedrijf 5% bedraagt. Een project met een rendement van 8% dient zich aan. De manager zal het uitvoeren want hij krikt het gemiddelde rendement op, hoewel hij aandeelhouderswaarde zal vernietigen.
Stefan Malfliet, associate van Stern Stewart en verantwoordelijk voor de Benelux, ziet het Eva-concept als een intern systeem van behoorlijk bestuur ( corporate governance): “Door managers rekening te laten houden met de kost van het eigen vermogen, laat Eva het eigenaarsgevoel door de hele organisatie doorsijpelen. Iedereen streeft dan hetzelfde doel na: waarde creëren. Managers worden beloond in functie van de stijging van de Eva. Het is belangrijker een stijgende Eva voor te leggen dan een positieve.”
Daan Killemaes
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier