MAFFIA-PRAKTIJKEN IN LUANDA. Ja, uw geld is welkom

President Dos Santos en Unita-leider Savimbi riepen in Brussel de westerse zakenwereld op om in Angola te investeren. De Belgische Nathaly’s Group pompte vorig jaar honderden miljoenen in nieuwe projekten, maar ondervond alleen tegenkanting. Vanuit de hoogste kringen.

Twee Belgische toppolitici, Wilfried Martens en Luc Dhoore, waren begin september nog maar pas door hun Angolese hoge gasten uitgewuifd, of een Belgische ondernemer werd, zonder enige aanvaardbare verklaring, het land uitgezet. Hij laat twee fabrieken in de steigers achter, goed voor 60 miljoen frank aan verse investeringen. Paradoksaal draaide het bezoek van Martens en Dhoore ook rond het aantrekken van nieuwe investeerders voor de heropbouw van Angola.

Tijdens hun vierdaags bezoek aanLuanda hadden de twee europarlementsleden van de hoogste autoriteiten garanties gekregen voor een Europees plan tot wederopbouw van het door burgeroorlog verwoeste land. En om dat plan geraamd op 700 miljoen VS-dollar, gespreid over twee jaar inhoud te geven vereerden de twee Angolese leiders, president Dos Santos en Jonas Savimbi van Unita, de westerse donorenkonferentie van 25 en 26 september met hun aanwezigheid in Brussel. Ze hoopten er potentiële investeerders aan de borst te drukken.

Twee weken voordien, op 7 september, dezelfde dag waarop hij het land moest verlaten, zag Ghassan Ahmad, Belgisch staatsburger van Libanese oorsprong, de Angolese president op de staatstelevisie inderdaad verklaren dat westerse investeringen broodnodig zijn. Maar even later, nog tijdens hetzelfde tv-journaal, vertelde de voorzitter van Gremio Enpressarial (het plaatselijke Verbond van ondernemingen) doodleuk dat “buitenlandse investeerders alleen maar de inflatie omhoogjagen. “

Ghassan Ahmad schoof de veiligheidsagenten op de luchthaven van Luanda nog brieven onder de neus van de prokureur van de republiek die de “beschuldigde” vrijpleiten én een schrijven van de goeverneur van de provincie Luanda aan president Dos Santos. In die brief van 24 augustus 1995 onderstreept de goeverneur dat de twee nieuwste projekten van de Belgische Nathaly’s Group, een industriële bakkerij en een fabriek voor limonaden en Pepsi Cola, “de eerste feitelijke nieuwe investeringen zijn sinds de onafhankelijkheid”. Niets mocht baten. Ghassan Ahmad, eigenaar van Nathaly’s Group, werd gedwongen zijn handtekening te plaatsen onder een “schuldbekentenis van ekonomische misdrijven” (zie kader Waarom ?). Wat neerkomt op een stante pede uitzetting uit het land. Die zevende september ’95 was de tweede keer dat Ahmad zoiets in Angola overkwam.

OPVORDERINGEN.

Ghassan Ahmad groeide op in Zaïre. Hij huwde met de dochter van de in Kinshasa bekende Belgische zakenman Maurice Lasoen uit Knokke en verwierf de Belgische nationaliteit. Tijdens de plunderingen van september ’91 verloor hij zijn bezittingen in de Zaïrese hoofdstad en besliste een nieuw leven te beginnen in het buurland.

De oorlogvoerende partijen in Angola geraakten stilaan uitgeblust en het potentieel van het land is enorm. Met hoofdzakelijk de financiële inbreng van zijn Belgische schoonvader richtte Ghassan Ahmad Nathaly’s Group op, een tradingvennootschap naar Angolees recht, en voerde massaal levensmiddelen in.

Op 14 december 1993 publiceert Jornal de Angola, spreekbuis van de regering, een bericht waarin alle grootwarenhuizen opgevorderd worden. De overheidsmaatregel is een poging om de voedselschaarste te bekampen en treft, behalve Nathaly’s Group, ook andere bedrijven. De regering verbindt zich wel uitdrukkelijk tot een volledige schadeloosstelling. De Angolese staat maakt een inventaris op van de bij Nathaly’s Group opgevorderde goederen ten belope van 8,5 miljoen VS-dollar. Kort daarna worden de eigenaars van opgevorderde buitenlandse firma’s echter zonder verdere uitleg op een vliegtuig gezet naar Lissabon. Dat was de eerste uitwijzing van Ghassan Ahmad uit Angola, in december 1993.

VERDUISTERING.

Via zijn Afrikaanse relaties ontmoet Ghassan Ahmad president Sam Nujoma van Namibië die het dossier bij zijn Angolese kollega aankaart. Op 2 mei 1995 heft president Dos Santos het uitwijzingsbevel op, met de melding dat het Angolese gerecht zijn gang moet gaan. Immers, op 10 januari ’95 had de prokureur-generaal van de republiek alle beschuldigingen aan het adres van Nathaly’s Group van tafel geveegd.

Het Angolese gerecht (dossier 3.847A) maant de overheid aan tot een schadevergoeding van 8,5 miljoen dollar. Er werden geen illegale aktiviteiten vastgesteld, geen sporen van “ekonomisch misdrijf” en ook fiskaal valt Ghassan Ahmad niets aan te wrijven. De prokureur stelt bovendien vast dat van de opgevorderde goederen ten belope van 8,5 miljoen dollar amper voor 1,4 miljoen dollar terug te vinden zijn in de boeken van de staatswinkels Ensul (Enpressa de supermercados de Luanda) die in december ’93 verantwoordelijk waren voor de voedselverdeling. Met andere woorden : 7 miljoen dollar zijn spoorloos. Nog afgezien van een bootlading rijst in de haven vanLuanda (ter waarde van 1,5 miljoen dollar), gestolen vrachtwagens, kantoorbenodigdheden en dies meer, wat het totaal verlies voor Nathaly’s Group doet oplopen tot zo’n 300 miljoen Belgische frank.

De prokureur besluit : één, de Angolese staat moet Nathaly’s Group vergoeden en in staat stellen zijn aktiviteiten te hervatten (“a restituiçâo de todos os bens da Sociedade Nathaly’s Group e consequentamente a autorizaçâo da reactivaçâo e funcionamente da mesma Sociedade”) ; twee, gerechtelijke stappen moeten worden ondernomen tegen de verantwoordelijken voor verduistering van deze goederen (“contra responsàveis pelas mercadorias em falta”).

Op 17 juli ’95 landt Ghassan Ahmad in Luanda met een inreisvisum in de vereiste vorm. Hij gelooft in een goede afloop en start nieuwe industriële projekten : op 24 juli jl. tekent Nathaly’s Group met de provinciale regering van Luanda twee overeenkomsten. De lokale kranten schrijven over belangrijke investeringen van de “Belgische onderneming” Nathaly’s Group : een industriële bakkerij en een frisdrankenfabriek. Ghassan Ahmad toont een brief d.d. 13 september ’95 van Tibiletti Baking uit Nice, fabrikant van bakkerij-installies, waarin Jean-Pierre Chave, directeur export Afrique de aankoop van bakkerijmachines bevestigt. In een brief op datum van 1 september van Namibia Breweries in Windhoek verheugt algemeen-direkteur Ben Masche zich over de overeenkomst met Nathaly’s Group tot oprichting van een joint venture. Alles lijkt opnieuw rozegeur en maneschijn : als enige buitenlander wordt Ghassan Ahmad op het verjaardagsfeest van president Dos Santos uitgenodigd en de minister van Binnenlandse Zaken verleent de Belgische industrieel een permanente verblijfsvergunning.

En dan, geheel onverwachts, op 5 september jl. krijgt Ahmad van de immigratiediensten bevel het land binnen de 48 uren te verlaten. Een schriftelijk en met redenen omkleed bevelschrift wordt hem geweigerd. Hij krijgt alleen te horen dat de uitwijzing “van hogerhand” komt. Op 7 september verlaat de Belg noodgedwongen het land. Drie dagen nadat Wilfried Martens en Luc Dhoore via de VIP lounge van de luchthaven van Luanda uitgeleide werd gedaan.

ERIK BRUYLAND

GHASSAN AHMAD EN MAURICE LASOEN (NATHALY’S GROUP) Ongewenst, na reguliere miljoeneninvestering.