‘Zonder betrouwbare indicatoren krijgen alternative facts vrij spel’

Nooit kregen we zoveel informatie te verwerken als vandaag, en toch is het nog steeds moeilijk om aan de juiste informatie te komen over onze economie. Dat maakt ons kwetsbaar voor populisme en ‘alternative facts’, stelt Marie Owens Thomsen, Global Head of Economic Research bij Indosuez Wealth Management

Zonder gegevens geen analyse. De privésector weet dat als geen ander, en vervult uitstekend werk door het verstrekken van heel wat economische en statistische gegeven. Denk maar aan de PMI-index (Purchasing Managers Index) die het sentiment van inkoopmanagers bij bedrijven optekent, en die een heuse thermometer voor beleggers wereldwijd is.

Overheden, in de vorm van nationale instituten voor de statistiek, kunnen of mogen blijkbaar die trein niet volgen. Sowieso zijn ze al overweldigd door de enorme taak van de actualisering en de verbeteringen aan bestaande indexen, laat staan dat ze toekomen aan de aanpassing van hun methodiek aan de realiteit van vandaag. Denken we maar aan de actualisering van het concept bbp, een indicator die de werkelijke economische groei vandaag wellicht onderschat omdat de verouderde criteria de specifieke kenmerken van de (groeiende) diensteneconomie niet genoeg meetellen.

De openbare achterstand op vlak van cijfers is niet nieuw. Al een halve eeuw hinken overheden wereldwijd achterop als het gaat om betrouwbare cijfers, in het ene land al meer dan het andere.

Het probleem stelt zich nu uit onderzoek blijkt (Marketplace-Edison Research Poll, november 2016) dat liefst 40 procent van de Amerikanen geen vertrouwen heeft in de economische cijfers van de overheid, en dat dat percentage bij de mensen die op Trump stemden, zelfs op 70 ligt.

Deze vervreemding van de overheid die grote delen van de bevolking in vele landen voelen, heeft wellicht te maken met de moeilijkheid om macro-evoluties te verzoenen met de eigen ‘micro’ ervaringen van een bepaalde sector of individu. Als statistieken spreken over ‘500 miljoen Europeanen’ of ‘350 miljoen Amerikanen’ is het duidelijk dat veel mensen zich daarin individueel niet goed vertegenwoordigd voelen, om de miljardenbevolkingen van India en China niet te noemen.

Juist in deze context van toenemend populisme is het echter dringende noodzaak om de vervreemding tussen burgers en de economie zeer serieus te nemen. Juiste cijfers kunnen daar een cruciale brugfunctie bij vervullen. We moeten nieuwe indicatoren, op macro- én microniveau, uitwerken die veel beter de echte toestand van de economie in al haar facetten weerspiegelen. Nieuwe technologie kan ons helpen bij het inzamelen en verwerken van de data. We spreken over een urgentie: als we ons erbij neerleggen dat officiële cijfers en statistieken achteruitboeren in kwaliteit, laten we het speelveld over aan de ‘alternative facts’. Het aanwerven van voldoende statistici is voor veel landen een ingreep op microniveau die een heel grote impact kan hebben op het macroniveau.