In een interview brak minister van Sociale Zaken Maggie De Block (Open Vld) een lans voor de herfederalisering van de ziekteverzekering. Een slecht idee, vindt Yoleen Van Camp (N-VA).
De zesde staatshervorming heeft meer bevoegdheden in de gezondheidszorg verschoven naar de regio’s. In de gezondheidszorg lijkt niemand daar blij mee. Is versnippering het probleem of is er gewoon te weinig budget overgeheveld?
YOLEEN VAN CAMP. “Dat is twee keer hetzelfde probleem. De deelstaten zijn bevoegd voor preventie. Als minister De Block klaagt dat het alcoholplan niet lukt door de versnippering, moet je dat juist interpreteren. De deelstaten zijn inderdaad bevoegd voor preventie, maar het budget voor de gezondheidszorg blijft grotendeels federaal. De deelstaten krijgen onvoldoende middelen om aan preventie te doen.
“Bovendien worden ze niet geresponsabiliseerd voor de preventiemaatregelen die ze nemen. Als Vlaams minister Jo Vandeurzen (CD&V) erin slaagt mensen gezonder te laten leven, dan laat zich dat in de eerste plaats voelen in de federale portefeuille. Die bedraagt 26 miljard en telt te weinig doorgeefluiken naar de regio’s. Het Vlaamse budget voor zorg mag dan sinds de jongste staatshervorming zijn opgelopen tot 10 miljard, je moet die stijging relativeren. Zo’n 4 miljard gaat naar kinderbijslagen en 1,9 miljard naar ouderenzorg. Er is niet zoveel over om in te zetten op preventie.
“Vlaanderen zet meer in op preventie dan Wallonië. Neem de vaccinatie tegen HPV (baarmoederhalskanker). Bij ons staat die goed op poten, wat een gunstig effect heeft op de kosten die we moeten maken voor de behandeling van baarmoederhalskanker. Over de taalgrens is die test veel minder populair. Slechts een op de drie tienermeisjes wordt gevaccineerd. Bijgevolg moeten Waalse vrouwen vaker een uitstrijkje laten nemen en hebben ze meer kans op kanker.”
Herfederaliseren is dan toch geen slecht idee?
VAN CAMP. “In plaats van voor te stellen de bevoegdheden te herfederaliseren, zou de minister ook meer middelen voor preventie kunnen vrijmaken en doorschuiven naar de regio’s. We hebben dat al geopperd, maar minister De Block liet duidelijk verstaan hoe onbespreekbaar dat idee is.
“Gezondheidszorg is een gemeenschapsbevoegdheid. Elke keer stel ik vast dat er een groot cultuurverschil is. Dat zie je net zo goed aan het aantal rokers of hogere aantal obesitas-patiënten als aan de verschillen in armoederisico of tewerkstellingsgraad. Die cultuurverschillen vallen samen met een andere politieke voorkeur, taal en het gebruik van andere media. Alleen al praktisch is het daarom niet verstandig de zorg federaal te houden.”
Gezien de groeiende behoeften in de zorg, lijkt een bredere financieringsbasis toch geen slecht plan?
VAN CAMP. “In werkelijkheid is de verdeling van de middelen van de sociale zekerheid vooral onrechtvaardig. Terwijl Vlaanderen voor bijna 70 procent van de financiering instaat, zit het verbruik voor twee derde over de taalgrens. En dat terwijl Vlaanderen tegen een groter vergrijzingsprobleem aankijkt. Het zou logischer zijn dat we die middelen zelf ophalen en uitgeven.
“We stellen daarom de splitsing van de sociale zekerheid voor. Op die manier kunnen Vlaanderen en Wallonië over hun eigen inkomsten beschikken en hun prioriteiten in de zorg zelf bepalen.”
