Met een budget van 126 miljoen euro worden de komende jaren wetenschappelijke samenwerkingen over de taalgrens heen verzekerd. Een nieuwe samenwerking van het Vlaamse FWO en zijn Franstalige zusterorganisatie FRS-FNRS moet daarvoor zorgen.
Woensdag hebben Vlaams minister voor Wetenschapsbeleid Philippe Muyters (N-VA) en zijn Franstalige tegenhanger Jean-Claude Marcourt (PS) onder massale belangstelling het EOS-programma gelanceerd. Dat is de naam voor een nieuw subsidiemechanisme van het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen (FWO) en het Fonds de la Recherche Scientifique (FRS-FNRS). EOS verwijst naar het Engelse The Excellence of Science en wil wetenschappelijke toppers over de taalgrens heen met elkaar laten samenwerken. “Niet enkel de taalgrens wordt overgestoken, ook buitenlandse partners zijn welkom”, zegt minister Muyters. “Bovendien is het de bedoeling via EOS ook de grenzen van onderzoeksdisciplines te overstijgen. We zien dat belangrijke wetenschappelijke doorbraken steeds vaker het gevolg zijn van een multidisciplinaire aanpak. Daarom krijgt het interdisciplinaire in de oproepen een belangrijke plaats. Ook in de beoordelingspanels.”
Eigenlijk vervangt het EOS-programma de voormalige federale Interuniversitaire Attractiepolen. De middelen en bevoegdheden daarvoor werden in het kader van de zesde staatshervorming overgeheveld naar de regio’s. De ministers Marcourt en Muyters raakten het echter eens om de budgetten voor de wetenschappelijke samenwerking op peil te houden. Vlaanderen investeert op die manier 17,7 miljoen euro per jaar in het EOS-programma, terwijl de Franstalige Gemeenschap jaarlijks 13,9 miljoen euro op tafel legt. Het beheer komt in handen van FWO en FRS-FNRS. “We willen het geld maximaal in onderzoeksprojecten steken, niet in de netwerken”, zegt Muyters. “Ik denk dat we daardoor vandaag een sterkere impuls geven dan in het verleden het geval was.”
Het jaarbudget voor de Waals-Vlaamse samenwerkingen is dan wel gelijk, maar op de duur van een beurs wordt wel beknibbeld. In het verleden kregen de meertalige onderzoeksprojecten een financiering voor vijf jaar; nu zijn dat er nog maar vier. Het totale budget voor beurzen in het kader van de Interuniversitaire Attractiepolen lag op 158 miljoen euro. De nieuwe confederale aanpak bedraagt 126 miljoen euro.
Van een verdeelsleutel tussen Vlaanderen en het Waals Gewest is er geen sprake. “Het project is tweetalig, dus is er geen verdeelsleutel nodig. Er zijn in een samenwerking minstens drie instellingen nodig. Het is aan de wetenschappers om te bepalen hoe ze de meest excellente samenstelling kunnen opzetten in hun terrein van expertise”, aldus Muyters.
Geïnteresseerden kunnen de komende maanden samenwerkingen zoeken, projecten definiëren en een aanvraag indienen. Er is ruimte voor 35 EOS-projecten. Die kunnen een financiering krijgen van 450.000 euro tot 1 miljoen. “We streven naar excellentie en hopen die door de projectmatige samenwerking ook te bereiken”, zegt Muyters. “De interesse lijkt groot en dus volgen er wellicht veel aanvragen. Dat maakt een strenge selectie mogelijk, waardoor we ook resultaten mogen verwachten.”
