Ooit was hij een gematigd rechtse expert in belastingen. Vandaag gedraagt hij zich vooral als een uitgesproken partijstrateeg. Dit is het profiel van de voornaamste kanshebber om Jerome Powell op te volgen aan het hoofd van de Amerikaanse centrale bank.
Op papier lijkt Kevin Hassett een klassieke keuze. Hij heeft een doctoraat in de economie, enkele publicaties in toonaangevende tijdschriften, tientallen jaren ervaring in Washington en zelfs een eerdere passage bij de Federal Reserve. Maar mocht president Donald Trump hem effectief benoemen tot voorzitter van de centrale bank – iets waaraan voorspellers inmiddels meer dan 80 procent kans toekennen – dan zou dat een abrupte kentering betekenen in de relatie tussen de Fed en het Witte Huis.
Voor zijn samenwerking met Trump, eerst bij de Raad van Economisch Adviseurs (CEA) in diens eerste ambtstermijn en later bij de Nationale Economische Raad, werkte Hassett decennialang als econoom bij het American Enterprise Institute, een denktank. Hij adviseerde prominente Republikeinen zoals George W. Bush, John McCain en Mitt Romney. Hij stond vooral bekend om een boek dat verscheen vlak voor de dotcomcrash, waarin hij voorspelde dat aandelenkoersen zouden verviervoudigen. De vroegere Hassett zou een vreemde, maar niet per se rampzalige keuze geweest zijn voor de Fed: zijn expertise lag in fiscaliteit, niet in monetair beleid.
Nauwe relatie
Sindsdien heeft Hassett echter een gedaanteverwisseling ondergaan. CEA-voorzitters zijn doorgaans bedachtzame figuren die zich ver houden van politieke inmenging. Hassett niet. Hij leverde wankele analyses aan om de agenda van de president te ondersteunen. Zijn schatting van de stijging van de huishoudinkomens door de vennootschapsbelastingverlaging van 2017 lag ver boven de gangbare ramingen. In de beginweken van de covid-19-pandemie publiceerde hij een ‘kubisch model’ – het soort model dat je met enkele muisklikken in Excel kunt genereren – dat voorspelde dat de ziekte snel zou wegebben. Recent profileert hij zich als een betrouwbare verdediger van invoerheffingen en belastingverlagingen die de begroting opblazen.
Fed-voorzitters hebben wel vaker politieke banden. Jerome Powell, de huidige, is een Republikein; zijn voorganger Janet Yellen leidde onder president Bill Clinton de CEA. Maar de laatste voorzitter met een écht nauwe relatie met de president was Arthur Burns, benoemd door Richard Nixon in 1970. Onder druk van het Witte Huis verlaagde Burns de rente, wat bijdroeg aan een hevige inflatiegolf die meer dan een decennium en verschillende recessies vergde om te beteugelen. Thomas Drechsel van de Universiteit van Maryland berekent dat een politieke drukverhoging op de Fed tot de helft van het niveau van toen, gedurende zes maanden, de prijzen met 8 procent zou opdrijven en niets zou bijdragen aan de economische groei.
Hassett heeft verklaard dat “monetair beleid volledig onafhankelijk moet zijn van politieke invloed”; obligatie- en valutamarkten reageerden dan ook rustig op het nieuws dat hij de favoriet is. En hij zou kunnen verrassen. Rechters aan het Hooggerechtshof zijn wel vaker onafhankelijker geworden na hun benoeming, tot frustratie van de partij die hen voordroeg. William McChesney Martin jr., bijna twintig jaar Fed-voorzitter vóór Burns, werkte bij de Schatkist onder president Harry Truman, om nadien zowel Truman als diens opvolgers tegen de haren in te strijken. De ambtstermijn van Burns blijft tot vandaag berucht.
Lisa Cook
Maar Hassett heeft óók gezegd dat “de Amerikanen mogen verwachten dat president Trump iemand kiest die hen gaat helpen om goedkopere autoleningen en makkelijker toegang tot hypotheken te krijgen”. De vraag is hoeveel invloed hij zou hebben. Hij zou zeker aandringen op renteverlagingen, maar Fed-voorzitters hebben geen onbeperkte macht: forse renteverlagingen vereisen steun van de andere gouverneurs, en dat is weinig waarschijnlijk. Reken er minstens op dat de unanimiteit onder Powell verdwijnt en de centrale bank evolueert naar een stemmentelling zoals bij het Hooggerechtshof.
Het echte risico ontstaat als Trump erin slaagt Fed-gouverneur Lisa Cook te ontslaan, die hij beschuldigt van hypotheekfraude (wat zij ontkent). Het Hooggerechtshof behandelt de zaak in januari. In eerdere zaken toonde het hof zich gevoelig voor de onafhankelijkheid van de Fed, bijvoorbeeld toen het de centrale bank uitzonderde van een beslissing waarbij de president meer ruimte kreeg om functionarissen van zelfstandige agentschappen te ontslaan. Maar als het hof Trump gelijk geeft, zou hij de Fed kunnen volstoppen met lakeien. In dat geval zou Hassett een bezoedelde instelling aanvoeren – een passende, zij het treurige, ontknoping van een steeds partijdiger carrière.
