‘Waarom de winstpremie van de regering-Michel ons niet gelukkig zal maken’

In de huidige tijden van burn-outs is het belangrijk om individuele waardering te kunnen uiten aan werknemers, maar de wetgeving werkt daarvoor te beperkend. Een collectieve bonus zal dat niet oplossen. Dat zegt Nathalie Arteel, waarderingsexpert en zaakvoerder bij Arteel Group.

Met veel interesse vernam ik begin deze week dat de regering een akkoord heeft bereikt waardoor werkgevers vanaf volgend jaar een winstpremie kunnen uitkeren aan hun werknemers. Die mag oplopen tot een ‘riante’ 16.600 euro, zoals media enthousiast kopten. Ik deel de visie van de regering dat hard werkende mensen extra beloond moeten kunnen worden voor hun prestaties. Wie zich gewaardeerd voelt is immers gelukkig, gezond, geëngageerd en gemotiveerd. Maar ik ben het niet eens dat dit moet gebeuren door de zoveelste fiscale ‘creatieve maatregel’ om werknemers meer cash te kunnen geven. Mocht de regering-Michel echt meer loon willen geven, dan moet ze de loonlasten verlagen, in plaats van nog meer complexe systemen uit te vinden die kmo’s vandaag al verstikken.

In deze tijden van burn-outs is het des te belangrijker om individuele waardering te kunnen uiten aan werknemers, maar de wetgeving werkt daarvoor te beperkend. Een collectieve bonus zal dat niet oplossen.

Het verschil tussen ‘compensatie’ en ‘waardering’

Uit verschillende studies blijkt dat er in onze bedrijven meer nood is aan waardering van het individu. Waardering betekent ‘de waarde’ in iemand erkennen en naar boven brengen. Iemand de boodschap geven dat hij of zij belangrijk is en dat wat die persoon doet het verschil maakt voor de organisatie.

Wie al een correct loon krijgt in zijn organisatie, zal zich niet meer gewaardeerd voelen door plotseling een hogere bonus te krijgen. Het effect van dergelijke cash beloningen is immers van zeer korte duur. Verschillende studies hebben bovendien aangetoond dat dit geld in de eerste plaats gebruikt wordt voor huishoudelijke engagementen. Het verdwijnt dus in de pot, maar mensen worden daar niet gelukkiger of gezonder van.

Verdienden Belgische werknemers ooit meer dan vandaag? De vraag stellen, is ze beantwoorden: we zijn op een punt gekomen waarop meer inkomsten en bezit geen verschil meer zullen maken, althans niet voor het geluk van onze medewerkers. Wel is er nog werk aan wat we de ’emotionele betaling’ noemen: het erkennen van buitengewone inspanningen en prestaties.

Mensen de boodschap geven dat ze het verschil maken doe je in de eerste plaats met een onverwacht gebaar: een bericht van waardering, een mooie ruiker of een ander mooi symbolisch initiatief. Ook al zijn managers dat niet gewoon, we moeten een verbinding durven te maken met mensen van hart tot hart. Maar het blijkt jammer genoeg gemakkelijker een extra bonus te geven, dan iemand te zeggen waarom je hem of haar waardeert.

Laat ons toe individuele beloningen toe te kennen

Het Belgische systeem om mensen extra te belonen laat geen differentiatie toe. Waarderen kan alleen collectief, zowel in de klassieke bonussystemen (gewone bonus, CAO 90-bonus) als met de kersverse winstpremie.

Maar mensen zo krampachtig gelijk willen behandelen, gaat op den duur ten koste van de vrijheid om goed presterende medewerkers te erkennen, en collega’s mee naar boven te laten trekken.

Het is duidelijk dat mensen nood hebben aan erkenning, en zeker onze millenials. Bedrijven moeten af en toe iets speciaals kunnen doen voor hun toppresteerders: mensen die zich extra inzetten, of die positief gedrag vertonen dat in lijn ligt met de waarden van een organisatie. Kunnen ze dat niet, dan verliezen ondernemingen aan concurrentiekracht. De goesting van hun topmensen zal op termijn afnemen, en na verloop van tijd haken ze af.

Bovendien creëer je door iedereen gelijk te behandelen een cultuur van middelmatigheid. We moeten goede presteerders kunnen belonen. Zij leggen de lat voor goede prestaties in de organisatie, en trekken de rest naar boven. Maar als iedereen aan het eind van de dag toch dezelfde waardering krijgt – topprestaties of niet – dan zal niemand zijn hoofd boven het maaiveld durven uit te steken.

Fiscale complexiteit en absenteïsme verstikken bedrijven nu al

Kmo’s en bedrijven kunnen de huidige regelgeving niet meer volgen. Ze verstikken in een kluwen van regels en maatregelen. Zou het niet goed zijn om terug naar de essentie te gaan in plaats van allerlei maatregelen uit te vinden die het fiscale landschap alleen maar complexer maken? Waarom niet gewoon de lasten op lonen verlagen in plaats van nieuwe ideeën te lanceren om fiscaal te optimaliseren?

Zoals het er nu uitziet stijgen de uitgaven alleen maar. Alleen al burn-outs en absenteïsme kosten de regering 8 miljard euro. Dat los je niet op door mensen een extra cash bonus te geven. Wel door mensen meer te gaan waarderen, te belonen voor goed gedrag, en te stimuleren om te groeien. Die gedachte moet aan de basis liggen van het burn-outpreventiebeleid.