Waar is de jobkorting gebleven?

Het kan niet dat bedrijven hun groei gefnuikt zien door personeelstekorten, terwijl het talent van veel Vlamingen op arbeidsleeftijd onbenut blijft. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

In de onderhandelingen over een nieuwe Vlaamse regering blijft het oorverdovend stil over een jobkorting. Dat is jammer. Zonder zo’n fiscale stimulans om een baan aan te nemen, wordt het moeilijk minstens 120.000 extra banen te creëren, laat staan de Vlaamse werkgelegenheidsgraad op te krikken van 75 naar 80 procent, zoals dat de ambitie wordt van de Vlaamse regering-Jambon. Zonder jobkorting is dat onbegonnen werk, want de werkloosheidsgraad is slechts 2,5 procent.

Om die 80 procent te halen, moeten we het klein miljoen Vlamingen aanspreken die op arbeidsleeftijd zijn, maar niet op zoek zijn naar werk. Een groot deel van hen zal nooit een baan opnemen, zelfs als arbeid onbelast zou zijn. Maar een ander deel haalt de rekenmachine boven, en maakt de correcte berekening dat het amper loont een uitkering in te ruilen voor een arbeidsinkomen. Arbeidseconomen zeggen eensgezind dat werken financieel aantrekkelijker moet worden om het aanbod op de arbeidsmarkt te versterken. Het kan niet dat heel wat bedrijven hun groei gefnuikt zien door personeelstekorten, terwijl het talent van bijna een op de vier Vlamingen op arbeidsleeftijd onbenut blijft. Zo raakt Vlaanderen nooit in de economische eliteclub van de Noord-Europese regio’s.

Vlaanderen heeft de bevoegdheid om een stevige korting te geven op de federale personenbelasting. Vooral een lagere belasting op de laagste lonen kan een pak banen opleveren en is zijn prijskaartje daarom waard. De regering-Bourgeois, met de N-VA als sterkste partij, heeft echter geen gebruik gemaakt van haar fiscale autonomie, en de regering-Jambon, met alweer de N-VA aan de knoppen, lijkt dat evenmin van plan. Dat is bizar voor een partij die pleit voor confederalisme en meer fiscale autonomie. Een achterliggende redenering om het niet te doen, is dat de lasten van een jobkorting integraal voor de Vlaamse begroting zijn, terwijl de lusten te delen zijn met het federale niveau. Laat de banencreatie in Vlaanderen echter niet afgeblokt worden door onvrede over de geldstromen in België. Draai de redenering om. Voer een jobkorting in, en de roep naar een confederale structuur zal sterker worden. Als Vlaanderen een werkgelegenheidsgraad van 80 procent haalt en Wallonië blijft steken op 65 procent – wat zeer waarschijnlijk is met wat daar nu op de onderhandelingstafel ligt – dan wordt het communautaire spanningsveld nóg groter, om niet te zeggen onhoudbaar.

De meest voor de hand liggende reden voor de stiefmoederlijke behandeling van een Vlaamse belastingverlaging is natuurlijk dat er geen geld is. Bovendien betaalt Vlaanderen al mee voor de federale taxshift en dus voor een verlaging van de lasten op arbeid. Op kruissnelheid in 2020 kost dat de Vlaamse begroting ongeveer 830 miljoen euro, wat niet weinig is op een budget van zo’n 50 miljard. Bovendien vertrekt de nieuwe Vlaamse regering met een tekort van 600 miljoen euro, dat bij ongewijzigd beleid oploopt naar ruim 1 miljard euro richting 2024. Dat betekent dat er, zeker met een verzwakkende conjunctuur, weinig ruimte is om nieuwe initiatieven te nemen, tenzij de regering het onzalige idee zou hebben het begrotingsevenwicht overboord te gooien.

De startnota is intussen gul met de uitgaven. De regering-Jambon zal resoluut kiezen voor investeringen die het groeipotentieel kunnen opvoeren, zoals in innovatie en infrastructuur, met een hoofdrol voor de gemeenten. Ze wil ook de linkerflank afdekken, om de bressen te dichten die Vlaams Belang sloeg met zijn linkse sociaaleconomische koers. “De Vlaamse regering zal stevige budgetten vrijmaken voor een warm en sociaal Vlaanderen”, staat in de startnota. Geld voor al dat fraais moet komen van besparingen en een efficiëntere overheid. Dat moet kunnen, want Vlaanderen zeult een welvaartsbuikje mee, maar die nobele doelstelling blijft voor gelijk welke regering lastig uit te voeren. Een extra inspanning om een jobkorting te financieren is nochtans geen overbodige luxe.