Waalse en Brusselse ondernemers over de verkiezingen: ‘Het probleem van Wallonië is ideologisch’

Wat zijn de grootste bekommernissen van de Brusselse en Waalse ondernemers aan de vooravond van de verkiezingen? Liggen ze wakker van dezelfde problemen als hun Vlaamse collega’s? We vroegen het aan enkele toonaangevende bedrijfsleiders en hun vertegenwoordigers.

Ilham Kadri (Syensqo): ‘Een scharniermoment voor Europa’

Ilham Kadri leidt Syensqo, de van Solvay afgesplitste materialendivisie. Zij is ook de voorzitter van de European Chemical Industry Council. Ze beseft dat de grootste uitdagingen voor haar sector Europees geregeld moeten worden. “Heel de Europese industrie verliest terrein”, zegt Kadri. “Als we competitief willen blijven, hebben we een kader nodig dat investeringen in Europa verwelkomt. Dat we moeten afstappen van vervuilende energiebronnen, hoeft niet nadelig te zijn voor de industrie. Integendeel: het succes van de Europese Green Deal hangt grotendeels af van de chemische industrie, omdat de chemie de energietransitie mogelijk maakt. De Europese chemische industrie is een essentiële partner voor de overheden in de strijd tegen de klimaatverandering.”

“In februari ondertekenden 73 Europese CEO’s de Verklaring van Antwerpen. Nu zijn er meer dan 1.190 ondertekenaars. Daarin formuleren zij tien acties die Europa moet ondernemen om de ecologische transitie te garanderen in een veerkrachtige en duurzame Europese industrie. We vragen onder meer een inventarisatie van de beschikbare beleidsinstrumenten om oneerlijke concurrentie van buiten de Europese Unie tegen te gaan, en de aanstelling van een eerste vicevoorzitter die verantwoordelijk is voor de uitvoering van het Europese industriepact. Het doel is ook onze autonomie en soevereiniteit te garanderen over materialen die essentieel zijn voor de ecologische transitie.”

“De Amerikaanse Inflation Reduction Act heeft Europa wakker geschud. Terwijl de Europese Unie reguleert, kiezen de Verenigde Staten voor aanzienlijke stimulansen om hun industrie te ondersteunen in haar overgang. Europa moet daar een voorbeeld aan nemen. Wetgeving moet bedrijven aanmoedigen om te investeren in schone technologie. We hebben ook vereenvoudiging en duidelijkheid nodig.”

“Omdat ons continent weinig natuurlijke bronnen heeft, was de energieprijs hier altijd al hoger dan bij onze concurrenten. We moeten dat compenseren met meer innovatie en concurrentievermogen, maar vooral met meer integratie. We moeten dringend een echte Europese energiemarkt creëren. We hebben interconnecties tussen de lidstaten nodig en we moeten de capaciteit van onze netwerken vergroten om de industrie en de burgers te voorzien van voldoende hernieuwbare energie tegen lage kosten.”

“China is een andere kopzorg. ​Europa was ‘s werelds grootste producent van chemische producten in 2022, nu is dat China. Ons concurrentievermogen wordt ernstig geschaad en strategische waardeketens komen in gevaar. Uit het jongste rapport van de European Round Table of Industrialists blijkt dat bedrijfsleiders veel positiever zijn over de ontwikkelingsvooruitzichten van hun bedrijf buiten Europa dan in Europa. Toch blijf ik optimistisch. Europa is het continent van industrie, innovatie en talent. We staan op een scharniermoment om veerkrachtiger te worden en het concurrentievermogen van Europa op het niveau van dat van de andere grote economieën te houden.”

Eric Domb (Pairi Daiza): ‘Onze regio heeft een enorm toeristisch potentieel’

Eric Domb leidt Pairi Daiza, het dierenpark in Cambron-Casteau dat jaarlijks 2,3 miljoen bezoekers ontvangt. “De problemen waar Pairi Daiza mee kampt, zijn symptomatisch voor wat in heel Wallonië gebeurt. Wij zijn een van de grootste investeerders in het gewest – meer dan 1 miljard euro sinds 1994 – en dat komt vooral de bedrijven in onze provincie ten goede, met heel wat banen tot gevolg. Maar onze verdere ontwikkeling wordt gestremd door de mobiliteitsproblemen. Wat we vragen, is eenvoudig: een nieuwe weg rond het dorp dat in het noorden aan het park grenst, en een aansluiting op de tgv-lijn die vanuit Frankrijk door Henegouwen loopt. Dat alles kost hooguit een paar miljoen euro’s.”

“Maar die vragen zitten gevangen in een ideologisch discours van politici die weinig kennen van de realiteit van de markteconomie. Een partij in de uittredende Waalse coalitie wil dat wij betalen voor die weg en steunt een protestbeweging tegen de perrons van de tgv-lijn. Als je een goed presterende locomotief als Pairi Daiza hebt, is het in het belang van iedereen om die te helpen in haar ontwikkeling. De overheid vergroot zo haar fiscale grondslag, en creëert banen en bedrijvigheid. Maar de overheid verschuilt zich achter milieu- en ecologische voorwendsels. Ons dossier is daar maar één voorbeeld van. Het achterliggende probleem is een haat tegen het particuliere ondernemerschap.”

“Het echte probleem in Wallonië is er een van mentaliteit, cultuur en ideologie. Vlaanderen heeft dezelfde ecologische beperkingen, maar ontwikkelt zich veel sneller. Wij vragen niet eens om het ondernemerschap aan te moedigen, wij willen gewoon dat onze ontwikkeling niet gehinderd wordt. Herinner u wat er gebeurd is met Lego en Le Puy du Fou, twee grote toeristische groepen die plannen hadden voor parken in Wallonië, maar die weer hebben opgeborgen. In het geval van Le Puy du Fou, omdat er een petitie was gestart tegen de filosofie van de groep. Die zou de geschiedenis vervalsen. Ondertussen is hun park in Frankrijk een van de populairste attracties van het land.”

“Ik ben er helemaal van overtuigd dat onze regio, met zijn kunststeden, zijn gastronomie en zijn gastvrijheid, een enorm toeristisch potentieel heeft. Maar we weigeren dat aan te boren. Ik herhaal: het probleem van Wallonië is ideologisch.”

Cécile Neven (AKT for Wallonia): ‘Werkloosheidsvallen aanpakken’

“Wallonië heeft boven alles behoefte aan een mentaliteitswijziging”, zegt Cécile Neven, de CEO van AKT for Wallonia, de vereniging van de werkgeversorganisatie UWE en de Waalse kamers van koophandel. “Het is niet al kommer en kwel, maar bewust zijn van de problemen is van vitaal belang. Onze voorzitter, Pierre Mottet, riep eind vorig jaar op tot een ‘culturele revolutie’, en dat is vandaag nog altijd relevant.” Concreet hoopt Cécile Neven op een algemene mobilisatie na de verkiezingen. “Het risico bestaat dat het politieke landschap versplintert, terwijl we alles behalve dat nodig hebben. We hebben geen behoefte aan een politieke crisis, we moeten gezamenlijk optreden voor de belangrijkste kwesties. De eerste prioriteit voor mij is banen, banen en nog eens banen. Als we de werkzaamheidsgraad niet verhogen, kunnen we de andere problemen niet oplossen. Neem de renovatie van gebouwen: met dit tekort aan arbeidskrachten redden we het niet. En we moeten het probleem van de werkloosheidsval oplossen.”

“De overheden hebben de bevolking goed beschermd tegen de opeenvolgende crisissen, maar die politiek kan niet blijven duren. Overheidsuitgaven moeten prioritair gaan naar projecten die een economisch rendement opleveren. Ik denk ook dat we om problemen op te lossen niet altijd wetgeving hoeven te maken: het zal belangrijk zijn om uit te voeren wat er is besloten over steun voor werklozen. Ook de administratieve procedures moeten eenvoudiger.”

Thierry Geerts (Beci): ‘Als Brussel lijdt, lijdt het hele land’

Thierry Geerts, de nieuwe voorzitter van de Brusselse Kamer van Koophandel BECI, pleit ook voor samenwerking. “Brussel lijdt onder een gebrek aan dialoog, en als Brussel lijdt, lijdt het hele land. Praten over de verschillen tussen Vlaanderen en Wallonië is een slecht debat. Of we het nu leuk vinden of niet, Brussel is ieders hoofdstad en we hebben samenwerking nodig.”

“De uitdagingen waar deze stad voor staat, gaan ons allemaal aan, te beginnen met mobiliteit. Het bestuur van de stad moet ook worden verbeterd en de begroting moet worden aangepakt. We zullen niet slagen in Brussel als we geen economisch weefsel hebben. Dat vereist een betere dialoog tussen de politieke en economische gemeenschappen. We moeten bedrijven niet tegenover burgers zetten, maar ze dichter bij elkaar brengen.”

Pierre-Frédéric Nyst (UCM): ‘Gebrek aan ondernemerscultuur’

Pierre-Frédéric Nyst, de voorzitter van de Union des Classes Moyennes (UCM), zegt dat “een groot deel van de ondernemers en zelfstandigen het gevoel heeft dat er niet naar hen wordt geluisterd. Sommigen gaan zo ver dat ze Wallonië en Brussel willen hertekenen, met of zonder politici.”

Maar hij benadrukt ook het gebrek aan een ondernemerscultuur in het zuiden van het land. “Ik zal je een voorbeeld geven: onlangs zette Odoo een campagnewagen op een universiteitsterrein om het ondernemerschap te promoten. Weet je wie er kwamen? De vakbonden, die het schandalig vonden dat een bedrijf op een campus kon komen adverteren. Zo’n reactie zou je in Vlaanderen nooit krijgen.”

Nyst vindt ook dat het onderwijs en het bedrijfsleven dichter bij elkaar moeten komen. “Als je met een vakbondsafgevaardigde uit het onderwijs praat, vertelt hij je dat wij mensen opleiden voor bedrijven, terwijl zij mensen opleiden voor de maatschappij. Dat is belachelijk. Wij leiden ook mensen op voor de maatschappij, en ze zouden er goed aan doen om te zien wat er in bedrijven gebeurt.”