De Franstalige partijen willen meer geld voor Brussel, maar volgens een onderzoek van het Leuvense instituut Vives die Trends kon inkijken is er van een onderfinanciering van Brussel geen sprake.
500 miljoen euro per jaar. Dat is het meest geciteerde bedrag dat de Franstalige partijen vragen om het armlastige Brussels Hoofdstedelijk Gewest meer financiële ademruimte te geven. Een minimum, zo benadrukken ze, want een recente studie van de Brusselse Facultés Universitaires Saint-Louis raamt de extra financieringsbehoefte van Brussel op 720 miljoen euro.
Die worden vooral veroorzaakt door de pendelaars, het ontbreken van een compensatiefonds voor Brussel gefinancierd met bijdragen ‘uit de welstellende rand’, de schaalnadelen van een klein gewest en de fiscale vrijstellingen voor internationale instellingen als de EU en de NAVO. Brussel loopt hier inkomsten mis en die worden maar voor een deel gecompenseerd door dotaties (onder andere voor de hoofdstedelijke functie van Brussel).
Een pas afgerond onderzoek van het Leuvense onderzoeksinstituut Vives plaatst vraagtekens bij die analyse. Zo zijn de kosten voor pendelarbeid volgens Vives sterk overdreven. “Pendelaars importeren ook rijkdom in Brussel (namelijk via hun arbeidsvaardigheden die zij mede verworven hebben door het onderwijs in het gewest waar zij wonen), eerder dan dat ze er rijkdom uit exporteren.”
En er is meer. “Het ontbreken van een ruimer Brussels Gemeentefonds en de schaalnadelen van een klein gewest zijn het gevolg van de keuze van Brussel om een gewest te zijn,” merkt Vives op.
De belastingvrijstellingen voor de EU en NAVO worden al deels gecompenseerd door een hogere solidariteitsbijdrage voor Brussel via de financieringswet en door de economische activiteit die de internationale instellingen creëren.
Met dank aan het vastgoed
Volgens Geert Jennes, auteur van de Vives-studie, worden de inkomsten van het Brussels Gewest steevast onderschat. Hij verwijst naar een studie van professor Koen Algoed van twee jaar geleden. Daaruit blijkt dat Brussel op jaarbasis en in verhouding tot zijn bevolkingsaantal netto 550 miljoen euro meer ontvangt dan de twee andere gewesten. De Brusselse meerontvangsten zijn toe te schrijven aan drie factoren, stelt de recentste Vives-studie.
Ten eerste is er de solidariteitsbijdrage via de financieringswet. Doordat de bijdrage van de Brusselaars aan de personenbelasting onder het Belgische gemiddelde ligt, wordt het gewest daarvoor gecompenseerd. Brussel ontvangt 259 miljoen euro.
Ten tweede geniet Brussel van hoge gewestbelastingen. De opbrengst van de gewestbelastingen per capita ligt met 877 euro nergens hoger dan in Brussel (Vlaanderen: 664 euro, Wallonië: 551 euro). Dat heeft bijna alles te maken met het vele vastgoed in Brussel; de registratierechten per capita brengen het Brussels Gewest traditioneel aanzienlijk meer op dan de andere gewesten.
Ten derde krijgt Brussel allerlei extra federale dotaties voor zijn hoofdstedelijke functie . Zo is er naast Beliris (100 miljoen euro federaal geld voor de hoofdstedelijke functie) een dotatie aan de Gemeenschapscommissies en de Brusselse gemeenten (samen goed voor ca. 230 miljoen euro). Kortom, Brussel vraagt geld maar wordt nu al goed bediend.
A.M.
