Viroloog Johan Neyts: ‘We kunnen niet blijven boosteren’

Vaccins die zijn aangepast om mutaties van het coronavirus te bekampen, moeten veel sneller goedgekeurd raken. Dat stelt BionTech-CEO Ugur Sahin. Nu gaan maanden verloren, omdat aangepaste vaccins eerst klinische testfases moeten doorstaan. Viroloog Johan Neyts volgt die stelling.

1 Vraagt BioNTech een blanco cheque voor zijn aangepaste vaccins?

JOHAN NEYTS. “Ik zie dat anders. BioNTech en Moderna werken sinds januari aan mRNA-vaccins die zijn aangepast aan de omikronvariant. Maar varianten komen en gaan. De eerste versie van omikron was BA.1. Nu zijn er de subvarianten BA. 4 en BA. 5, die vrij goed ontsnappen aan de opgebouwde immuniteit tegen BA.1. Op zeker moment moet je een aangepast vaccin maken. Maar tijdens de klinische studies is die variant mogelijk alweer verdwenen. Zo dreig je achter de feiten aan te blijven lopen.”

2 Dus heeft Sahin een punt?

NEYTS. “Het zou een logische stap zijn de klinische tests grotendeels te laten vallen. Met proefdiermodellen kun je voorspellen of een aangepast vaccin beter beschermt tegen een variant. Natuurlijk moet de veiligheid gegarandeerd zijn. Het is raadzaam toch fase 1 van die klinische studies te doen. Dat kan een standaardprocedure worden voor die vaccins.”

3 Kan dat zo blijven duren?

NEYTS. “De mRNA-vaccins zijn een zegen voor de eerste fase van de pandemie. Maar we kunnen niet blijven boosteren en voortdurend die varianten achternahollen. Je kunt verwachten dat de mensen dat beu worden. MRNA-vaccins zijn vooral goed in het opwekken van antilichamen, de eerstelijnsdefensie van ons immuunsysteem. Maar om de andere armen van ons immuunsysteem te activeren, zoals de T-cellen, zijn andere vaccintechnologieën nodig. Er moet worden gewerkt aan vaccins met een bredere en langere werkzaamheid. De grote firma’s zijn daar evenwel veel minder mee bezig. De sense of urgency is wat weg.”