Verenigde Staten verliezen hoogste kredietrating bij Fitch: ‘Merkwaardig dat het zo lang geduurd heeft’

Amerikaans staatspapier heeft bij het toonaangevende ratingbureau Fitch niet meer de begeerde AAA-beoordeling, maar staat te boek als AA+. Het is voor het eerst in meer dan tien jaar dat een van de belangrijke kredietbeoordelaars zo’n ratingverlaging voor de VS doorvoert. Hoe serieus moeten we deze stap nemen? Trends.be vroeg het aan Frank Vranken, hoofdstrateeg bij Edmond de Rothschild.

Lees verder onder de video

De Amerikaanse minister van Financiën, Janet Yellen, merkte al op dat ze de ratingverlaging “willekeurig” en “achterhaald” vindt. Ook het Witte Huis was niet onder de indruk. “Het druist in tegen de realiteit om de Verenigde Staten te degraderen op een moment waarop president-Biden het sterkste herstel onder ‘s werelds grootste economieën heeft verwezenlijkt”, liet woordvoerster Karine Jean-Pierre optekenen.

Natuurlijk reageren de Amerikaanse instanties op die manier. Moeten we het niettemin als een belangrijke waarschuwing zien? 

FRANK VRANKEN. “Het is merkwaardig dat de rating voor de VS zo lang op triple A is blijven staan. Het is meer dan tien jaar geleden dat S&P als eerste de rating verlaagde naar double A+. Nu doet Fitch dat, hoofdzakelijk wegens de schuldgraad, de terugkerende problemen met het schuldenplafond, de bovenmatige overheidsuitgaven. En laat ons eerlijk zijn, de landen die een triple A-rating hebben, hebben gemiddeld een schuldgraad, debt to GDP, van maar 40 procent. Amerika is op weg naar 118 procent. Dus zijn de VS heel lang weggekomen met een veel te mooie rating. Dat heeft natuurlijk alles te maken met het feit dat de ratingagentschappen zeer sterk geconcentreerd zijn op Amerika. Het is misschien een kwestie van belangen, maar de markt van de overheidsobligaties in Amerika is toch wel van een ander kaliber dan alle andere, omdat die de diepste en de grootste is, de absolute referentie op het gebied van veiligheid. Dus ik kan die sowieso moeilijk in hetzelfde hokje steken als de meeste andere overheidsobligatiemarkten. Maar ik denk dat dit er al een lange tijd zat aan te komen, dat het een accident waiting to happen was. Het zal overigens niet veel effect hebben of iets triple A of een beta plus is.”

‘Belangrijk is dat wegens de grote Amerikaanse staatsschuld, die nog altijd groeit, de VS continu een veel grotere herfinanciering moeten doen.’

Frank Vranken (Edmond de Rothschild)

Over het Amerikaanse schuldenplafond:

Japan

Moeten landen die veel Amerikaanse overheidsobligaties bezitten, zich zorgen maken?

VRANKEN. “Japan en China bedoel je dan? Niet per se. De Bank of Japan heeft wel gezegd, en dat is erg actueel, dat ze niet langer aan yield curve control (de belofte dat de tienjarige rente niet tot een hoger niveau dan 0,5 procent mocht stijgen, nvdr) zou doen, maar dat die 0,5 procent enkel nog een referentie zou zijn. Belangrijk is dat de Japanse institutionele investeerders enorm grote pakketten buitenlandse obligaties hebben, om de simpele reden dat die veel meer opbrengen dan de Japanse. En er staat wel degelijk voor ongeveer 2.000 miljard dollar in buitenlandse obligaties op de Japanse boeken. Dus als Japan een beter rendement begint te geven en de Amerikaanse staatsobligaties wat gedowngraded worden… Is het idioot te denken dat meer Japanners wat uit de treasuries zullen stappen? Niet per se. En welke soort flow daartegenover zal staan, is moeilijk te voorspellen. Maar het zou weleens de vonk zijn die het vuur aan de lont steekt.

“We moeten afwachten, natuurlijk. Belangrijk is dat de VS wegens de grote Amerikaanse staatsschuld, die nog altijd groeit, continu een veel grotere herfinanciering moeten doen. Dit jaar komt er geweldig veel papier op de markt, dat allemaal geabsorbeerd moet worden. Als je dan een rating-downgrade hebt, zal dat mogelijk tegen hogere rendementen moeten gebeuren. Al moet ik zeggen dat toen S&P zijn kredietrating voor de VS had verlaagd, er weinig langetermijneffect op de markten was.”

Pervers effect

Een pervers effect is al vaak geweest dat landen bij zo’n kredietverlaging net meer Amerikaans staatspapier inslaan.

VRANKEN. “De Verenigde Staten en hun schuld zijn de absolute benchmark voor overheidsobligaties in de wereld. Als dat gedowngraded wordt, dan krijg je een risk-off-signaal. De beleggers vragen zich ineens af wat er gebeurt, en redeneren dat ze de risico’s in hun portefeuille wat moeten verkleinen. En los van alles wat met de Amerikaanse treasuries te maken heeft: beleggers kopen in een risk-off-situatie overheidsobligaties om zich in te dekken. En dan zie je inderdaad de redenering: ‘de treasuries worden gedowngraded, laat ons treasuries kopen’. Dat is in 2011 ook gebeurd. Ik denk dat dat zo zal blijven, zolang de treasuries op het gebied van kredietwaardigheid niet naar het niveau beginnen te zakken waarop men zich gaat afvragen: ‘is dit op weg om junk te worden?’ Ik overdrijf. Maar voorlopig is het dus hoegenaamd geen probleem om double A plus te hebben, zelfs tot double A, denk ik. Al mag het natuurlijk niet te snel gaan.

“Ik denk dat de risk-off zich meer vertaalt in de aandelenmarkt op dit moment. Ook omdat de aandelenmarkt in de VS de jongste maand weer 4 of 3,5 procent gestegen is. Misschien is de tijd rijp om wat winst van tafel te nemen. Meer is dat volgens mij niet.”