‘Venezuela is een nieuwe puinhoop van links’

Aan het regime van Nicolas Maduro is er maar één kant, en dat is faliekant. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

De humanitaire en economische crisis die zich afspeelt in Venezuela tart alle verbeelding. Het land met de grootste oliereserves ter wereld slaagt er niet in zijn bevolking voeden. De economie verdampt razendsnel, geld is niets meer waard, medicijnen zijn schaars, mensen vluchten uit pure miserie het land uit.

Volgens de Verenigde Naties hebben al 2,3 miljoen Venezolanen hun geluk elders beproefd. Dat is 7 procent van de bevolking. De exodus uit Venezuela wordt snel een van de grootste vluchtelingencrises ter wereld. De buurlanden kunnen de toestroom nauwelijks nog aan.

Steek de neergang van Venezuela niet op lagere olieprijzen, want tegen 67 dollar per vat is er goed geld te verdienen in de oliebusiness. Een land als Noorwegen, ook gezegend met grote oliereserves, krijgt zijn geld nauwelijks geteld. Het verschil zit in het beleid. Venezuela is een nieuwe puinhoop van links.

Bombardementen of prijscontroles

Het grote socialistische experiment, eerst gerund door Hugo Chavez en de jongste vijf jaar door president Nicolas Maduro, leidde het land van kwaad naar erger. De politiek om hoge overheidstekorten te financieren met vers geprint geld lokte een verzengende hyperinflatie uit. Onteigeningen en prijscontroles knepen het laatste beetje jus uit de economie.

Je kan een economie op twee manieren kapot maken: via bombardementen of via prijscontroles, maar via bombardementen duurt het iets langer. Het Venezolaanse bruto binnenlands product (bbp) is de voorbije vijf jaar gehalveerd. Dit jaar krimpt de economie met 18 procent, aldus het IMF. De Griekse crisis verbleekt bij zoveel Venezolaanse ellende.

President Maduro kondigde vorige week drastische maatregelen aan. Het plan is even wanhopig als waardeloos. Om de hyperinflatie een halt toe te roepen werd de munt met 95 procent gedevalueerd en gekoppeld aan een nieuwe obscure cryptomunt, de ‘petro’, die op haar beurt gekoppeld is aan de waarde van een vat ruwe olie. De petro is niet inwisselbaar in andere deviezen en wordt gecontroleerd door de overheid. Je verzint het niet. “Je kan de petro evengoed koppelen aan eenhoorns”, liet een investeringsfonds zich ontvallen.

Zolang het regime de onderliggende problemen niet aanpakt, zoals de verstikkende prijscontroles, de ontspoorde overheidsfinanciën en een manifest manco aan buitenlandse deviezen omdat het regime er niet in slaagt de oliereserves te ontginnen, is de kans op succes van het hervormingsplan zo goed als nihil. Er wordt zelfs geen actie ondernomen om de olieproductie op te voeren. Het land produceert 1,3 miljoen vaten per dag, dat is 25 procent minder dan vorig jaar en evenveel als in 1947.

Begeleidende maatregelen, zoals het optrekken van het minimumloon met 3000 procent, klinken nobel, maar graven het graf nog dieper. De kmo’s die nog overleven, kunnen die lonen niet betalen en kondigen massaal ontslagen aan. De stijging met 3000 procent is ook minder spectaculair dan ze lijkt. Uitgedrukt in dollar daalde het minimumloon sinds 2012 van 280 naar 1 dollar per maand, om het nu te verhogen tot een onbetaalbare 30 dollar.

Faliekant

PVDA-voorzitter Peter Mertens wist enkele weken geleden Maduro toch te verdedigen in een interview met De Standaard: “Er zijn twee kanten aan het verhaal in Venezuela. (…) Ik ben geen grote specialist, maar als je kijkt naar de cijfers van de Verenigde Naties, zie je dat Venezuela er op een heel aantal vlakken ook fors op vooruit is gegaan.”

Ga dat eens vertellen op de grote markt in Caracas. Aan het regime van Maduro is maar één kant, en dat is faliekant. Uiterst links kan nochtans gemakkelijk afstand nemen van Maduro. Het regime is een dievenbende geworden. Financial Times noemde het de ‘kleptocratie van Caracas’, die vooral bezig is met een onderlinge strijd dan met het runnen van een economie.

Typisch voor zo’n regime is dat de beste maatregel om de economie te helpen niet wordt overwogen, en dat is opstappen en verkiezingen uitroepen. De ellende zal voort toenemen en de vraag is hoelang bevolking dat blijft pikken. Voorlopig staan de generaals nog aan de kant van Maduro.