Over de hele wereld moet China schulden herfinancieren en de voorwaarden van veel leningen versoepelen.
Het grootste deel van 2020 hebben sceptici de Chinese Nieuwe Zijderoute, een kluwen van grootse infrastructuurwerken verspreid over de hele wereld, te wijdlopig genoemd. De geschatte kosten stegen tot 6 biljoen dollar. De typische buitenlandpolitiek van president Xi Jinping is een combinatie van economisch engagement, diplomatie en uitgekiende merkontwikkeling. Toen de Amerikaanse leider wankelde, zag Xi een historische kans om de wereldorde meer vorm te geven naar het Chinese voorbeeld. Amerikaanse tegenstanders zeiden dat China zijn autoritaire systeem wilde uitvoeren en arme landen in de val liet lopen met schulden. Maar de Nieuwe Zijderoute had haar glans al verloren voor de pandemie de wereldwijde economische groei fnuikte.
Het paradepaardje van de Nieuwe Zijderoute was de China-Pakistan Economic Corridor (CPEC), met voor naar verluidt 60 miljard dollar investeringen en leningen. De projecten liggen stof te vergaren en er wordt opnieuw onderhandeld over schulden. CPEC heeft weinig rekening gehouden met de hachelijke begroting van Pakistan, noch met de verontrustende politieke situatie in het land. Van de beloofde industriële samenwerking zal zo goed als niets in huis komen.
Op andere plaatsen, van Maleisië over Sri Lanka tot de Malediven, heeft de schaal van de Chinese economische activiteit en het gepamper van zijn corrupte leiders veel wrevel gewekt. Volgens Andrew Small van de denktank German Marshall Fund of the United States heeft dat de economische en strategische doelstellingen van China ondermijnd. De pandemie heeft dat nog erger gemaakt. Over de hele wereld moet China schulden herfinancieren en de voorwaarden van veel leningen versoepelen. In 2021 zal de Aziatische Infrastructuurinvesteringsbank, die in Chinese handen is, meer slechte leningen melden. De kans bestaat zelfs dat ze een lagere kredietbeoordeling krijgt. Omdat de leningen fors teruggeschroefd zijn, zullen er minder Chinese infrastructuurprojecten in arme landen starten.
Toch zal de Nieuwe Zijderoute begin 2021 een boost krijgen, zegt Eyck Freymann, de auteur van een boek over het project. Binnenkort kent iedereen China’s Zijderoute van de gezondheid.
Dringend gebruik
China heeft al drie vaccins goedgekeurd voor dringend gebruik. In Brazilië en Pakistan worden klinische tests uitgevoerd, om sneller op de markt te komen dan tegenhangers uit het Westen. Ze zullen volgens Freymann ook goedkoper zijn. China wil een van zijn vaccins nu al doordrukken bij zijn partners van de Nieuwe Zijderoute, landen als Mexico en de Filipijnen, samen met de financiële hulp daarvoor. Er duiken regulatieve en logistieke uitdagingen op, en de vaccins zelf kunnen ook niet doeltreffend blijken. Maar Xi hoopt dat China zijn reputatie van roofzuchtige geldschieter en oorzaak van het coronavirus van zich af kan schudden, en tegelijk de eer kan opstrijken voor zijn hulp aan de dankbare landen die langs de Zijderoute liggen.
