Er zit wel degelijk een methode achter de waanzin van de wederkerige tarieven die de Amerikaanse president Donald Trump aankondigde. Het lijkt gewoon een onzinnige methode, schrijft Financial Times.
Aan de Amerikanen werd verteld dat wederzijdse tarieven eenvoudig zouden zijn. “Wederkerig, dat betekent dat zij het bij ons doen en wij bij hen”, zei president Donald Trump woensdag. “Heel eenvoudig, eenvoudiger kan niet.” Toen kwam de volledige lijst met tarieven van landen naar buiten, en die was … niet eenvoudig. Of toch niet gemakkelijk te begrijpen.
De tarieven waren zogenaamd gebaseerd op de berekeningen van de Amerikaanse handelsgezant van “tarieven die tegen Amerikaanse producten worden geheven”. Maar ze waren niet gebaseerd op tarieven die daadwerkelijk werden opgelegd, zoals de gerenommeerde econoom Paul Krugman al aangaf.
Hoe kwamen ze dan aan die cijfers? Het blijkt dat er een methode achter de waanzin zit. Het is gewoon een onzinnige methode, als de vermoedens kloppen.
Woordje uitleg bij de kaart. Voor Rusland, Wit-Rusland, Cuba en Noord-Korea hebben de Verenigde Staten geen nieuwe tarieven afgekondigd en dat is geen vergetelheid. Een woordvoerder van het Witte Huis legt uit dat de handel tussen de Verenigde Staten en Rusland sinds de oorlog in Oekraïne goed als tot nul herleid is. Iran en Syrië daarentegen krijgen bovenop de bestaande embargo’s en sancties nog eens bijkomende tarieven van respectievelijk 10 en 40 procent.
De vreemde rekenmethode achter de tarieven
Dit lijken het Witte Huis en het team van handelsexperts te hebben gedaan: neem het handelstekort van de Verenigde Staten met een bepaald land en deel dat door de totale waarde van de uit dat land geïmporteerde goederen. Halveer vervolgens het percentage dat daaruit komt, en voilà: dat is het ‘wederzijdse’ tarief van de VS.
Financial Times heeft die berekening gecontroleerd voor de eerste 24 landen op de lijst*. “Handmatig zelfs, omdat we het nauwelijks konden geloven en ook omdat we weigeren om artificiële intelligentie te gebruiken. Complimenten aan @orthonormalist en James Surowiecki, die dat principe als eersten opmerkten.”
Neem Bangladesh als voorbeeld. De VS importeerden in 2024 voor 8,4 miljard dollar aan goederen uit Bangladesh, met een handelstekort van 6,2 miljard dollar. Deel 6,2 door 8,4 en je krijgt 0,738. En wat blijkt? Het Witte Huis beweert dat Bangladesh een tarief van 74 procent heft op Amerikaanse producten – inclusief ‘valutamanipulatie en handelsbarrières’. Idem voor Indonesië, enzovoort.
Een bredere economische uitleg aan die methode koppelen is haast onmogelijk zonder hoofdpijn te krijgen.
Impliceren de VS daarmee dat alle handelstekorten het gevolg zijn van oneerlijke handelspraktijken of valutamanipulatie? Wat gebeurde er met het principe van het comparatief voordeel (het handelsvoordeel dat een land behaalt in een situatie van vrijhandel, wanneer het een bepaald product goedkoper kan produceren dan een handelspartner)? Wat te denken van producten zoals bananen? Die groeien simpelweg niet in de VS. Zorgwekkend is ook dat sommige internetgebruikers die methode ontdekten toen ze grote taalmodellen vroegen hoe je eenvoudig tarieven kunt opleggen. Dat is waanzinnig.
The New York Post schrijft op basis van niet bij naam genoemde bronnen: “De specifieke ‘wederzijdse’ invoerheffing komt neer op ongeveer de helft van het huidige handelstekort, omdat ‘de president mild is en de wereld vriendelijk wil behandelen,’ aldus een medewerker van Trump tegen verslaggevers. Volgens een functionaris van het Witte Huis heeft de Raad van Economsiche Adviseurs de tarieven per land berekend op basis van het idee dat het handelstekort met een land het resultaat is van alle handelspraktijken en alle vormen van oneerlijke concurrentie. ‘Dit is de eerlijkste manier ter wereld,’ voegde hij eraan toe.”
Houdt dit stand?
Het is maar de vraag hoelang dat zal duren. Er is discussie over de juridische basis waarmee het Witte Huis de tarieven oplegt. In het laatste presidentiële besluit lijken ze simpelweg álle mogelijke wetten te hebben gebruikt: de International Emergency Economic Powers Act, de National Emergencies Act, en secties 604 en 301 van de Trade Act van 1974.
Over de totale impact circuleren allerlei bizarre schattingen. Maar het Budget Lab van de befaamde Yale-universiteit heeft een degelijke analyse gedaan en ontdekt dat de nieuwe tarieven het effectieve tarief van de VS verhogen met 11,5 procentpunt naar 22,5 procent – het hoogste niveau sinds 1909.
Als handelsoorlogen inderdaad klassenoorlogen zijn, dan was dit een bijzonder chaotisch en lawaaierig schot voor de boeg.
The Financial Times voegt nog een disclaimer toe: *De enige afwijkingen die we in die groep vonden waren die van Sri Lanka, met 87 procent in plaats van 88 procent, en wat een slordige afronding zou kunnen zijn. De volgende 24 landen waren een beetje rommeliger, maar konden nog steeds min of meer worden verklaard door slordig afronden, met uitzondering van Jordanië, Tunesië en Kazachstan, die er allemaal een of twee procentpunten naast zaten.
