Tom Wenseleers (KU Leuven): ‘China betaalt de covidpandemie twee keer’

Eerst leed de Chinese economie onder het stringente zero-covidbeleid, en nu krijgt China de rekening van een zware infectiegolf gepresenteerd. Het blijft afwachten of China daarmee eindelijk door de zure appel bijt.

Begin december liepen de straten in de Chinese hoofdstad Peking opnieuw leeg. De overheid had net radicaal een streep getrokken onder het stringente zero-covidbeleid, met als resultaat een snel aanwassende infectiegolf en een oplopende dodentol omdat het covidvirus plots vrij spel kreeg in een bevolking met een beperkte groepsimmuniteit en een relatief lage vaccinatiegraad, vooral bij de kwetsbare tachtigplussers. Uit vrees voor besmetting bleven de mensen thuis en gingen ze vrijwillig in lockdown.

Officieel is er amper sprake van een covidgolf in China. Volgens de autoriteiten was er eind december sprake van enkele duizenden besmettingen per dag en een totaal van dertien doden. “De officiële sterftecijfers slaan nergens op. We zullen een beter zicht krijgen op de infectiegolf als we reizigers testen die uit China komen”, zegt Tom Wenseleers, biostatisticus van de KU Leuven. “Daarbij hoeven we niet te vrezen dat China het virus opnieuw exporteert. De varianten die nu in China in omloop zijn, zijn bij ons op de terugweg of ze geraken hier niet meer van de grond.”

Soms sijpelen er meer geloofwaardige officiële cijfers naar buiten. Zo verwijst The Economist naar statistieken die de provincie Zhejiang op 25 december meedeelde. De rijke oostelijke provincie telde toen 1 miljoen nieuwe infecties per dag op een bevolking van 65 miljoen. Het Britse databureau Airfinity schatte begin december dat er elke dag 5.000 Chinezen sterven aan covid. De totale dodentol van de infectiegolf zou kunnen oplopen tot 1,5 miljoen. “Dat zijn realistische sterftecijfers, zeker gegeven de lage vaccinatiegraad bij tachtigplussers. Het gaat om een grote sterftegolf, ook al wordt die ingedijkt door de beperkte vaccinatiegraad in China. België bijvoorbeeld heeft proportioneel meer sterftegevallen gekend”, zegt Tom Wenseleers.

Infectiegolf besmet ook Chinese economie

Dat covid wild om zich heen slaat in China, is intussen ook af te lezen uit heel belabberde conjunctuurindicatoren. In zowel de industrie als in de dienstensector wijst het vertrouwen van de aankoopdirecteuren op een serieuze krimp van de economie. In de dienstensector gaat het om de scherpste daling sinds februari 2020. De combinatie van de gevolgen van het zero-covidbeleid en van de omvangrijke besmettingsgolf duwen de Chinese economie helemaal kopje-onder. “Het blijft natuurlijk dom dat China na twee jaar zero-covidbeleid een zware exitgolf nodig heeft om covid enigszins onder controle te krijgen. China betaalt op die manier de pandemie twee keer. Een eerste keer via het zero-covidbeleid, en nu een tweede keer via een zware infectiegolf. China had echter geen keuze meer. Het zero-covidbeleid was onhoudbaar geworden, ook op economisch vlak. Dat zero-covidbeleid was veel duurder dan de huidige exitstrategie”, zegt Tom Wenseleers.

De vraag is natuurlijk hoe lang de Chinese economie zal gegijzeld blijven door deze en eventueel nieuwe infectiegolven. Intussen kampt het land nog altijd met een chronische vastgoedcrisis die weegt op de bouwactiviteiten en op het gemoed van de bevolking. “Voor het eerst in veertig jaar zal de Chinese economie dit jaar trager groeien dan de wereldeconomie”, zei IMF-directeur Kristalina Georgieva gisteren.

Hoeveel infectiegolven nog in China?

Er zijn signalen dat het normale leven herneemt in de grote Chinese steden, ook omdat de bevolking beseft dat er weinig andere keuze is dan door de zure appel te bijten. Als deze golf over enkele weken over de top is, zou de economie kunnen hernemen als ook de consument weer volop kan spenderen. “De kans is echter vrij groot dat China er niet met de huidige grote golf vanaf komt. Wellicht ontwikkelt zich in China dezelfde dynamiek die ook wij gezien hebben, waarbij nieuwe varianten, die gedeeltelijk aan onze immuniteit en vaccins ontsnappen, voor nieuwe golven zorgen. België bijvoorbeeld heeft vorig jaar nog vijf golven gekend. Wel neemt de top en de mortaliteit van elke golf af”, zegt Tom Wenseleers.

Het is ook niet uitgesloten dat China met deze golf toch het ergste achter de rug heeft. China zal nu een pak immuniteit opbouwen met deze grote besmettingsgolf, terwijl België de voorbije jaren de immuniteit meer geleidelijk opbouwde via meerdere, maar kleinere golven. “Het blijft moeilijk te voorspellen naar hoeveel jaarlijkse golven we evolueren. De voorspelbaarheid neemt toe, maar covid is nog geen seizoensgebonden virus, omdat er nog altijd varianten opduiken die onze immuniteit gedeeltelijk omzeilen. De pandemie zal wellicht eindigen in steeds kleinere golven, zeker als we de vijftigplussers een jaarlijkse booster geven”, zegt Tom Wenseleers.