Spookvluchten door corona: Europese Commissie neemt maatregelen

De Europese Commissie gaat in op de vraag van politici in binnen- en buitenland om de landingsrechten van luchtvaartmaatschappijen te versoepelen. Dat is nodig om halflege toestellen, de zogenaamde spookvluchten, tijdens de coronacrisis aan de grond te houden.

Door de uitbraak van het coronavirus raken last minutereizen niet verkocht, annuleren reizigers hun tickets of komen ze simpelweg niet opdagen. Tot 50 procent van de zitjes zouden zo leeg blijven. En toch moeten die (half)lege toestellen de lucht in.

Vliegmaatschappijen krijgen specifieke tijdslots toegewezen om te landen en op te stijgen. Ze zijn verplicht om daar 80 procent van in te vullen. Doen ze dat niet, dan verliezen de luchtvaartmaatschappijen die landingsrechten. En dat kan een groot financieel verlies betekenen.

‘Het coronavirus heeft een grote impact op de luchtvaartindustrie’, kondigde commissievoorzitter Ursula von der Leyen aan. ‘De situatie wordt elke dag slechter en verwacht wordt dat het verkeer verder zal krimpen. De Commissie wil het makkelijker maken voor luchtvaartmaatschappijen om hun luchthavenslots te behouden, ook als ze geen vluchten uitvoeren in die slots.’

Het gaat om een ‘tijdelijke’ maatregel die zeer snel voorgesteld zal worden. De maatregel zal volgens haar ook het milieu ontlasten, door uitstoot van bijna lege vliegtuigen te vermijden. Eerder was al een uitzondering gemaakt voor start- en landingsslots voor vluchten naar China.

Pervers systeem

Eerder had de partij Groen al haar beklag gedaan over de spookvluchten. ‘Het is absurd om lege vliegtuigen de lucht in te sturen’, zei Kamerlid Kim Buyst dinsdagmiddag. ‘Het is een pervers systeem en in tijden van klimaatopwarming absurd.’

Ook in andere Europese landen woedde de discussie volop. Brits transportminister Grant Shapps trok aan de alarmbel en vroeg de Europese Commissie een versoepeling van de regels tijdens de huidige coronacrisis.

De Britse luchtvaartmaatschappij Virgin Atlantic bevestigde al de spookvluchten te blijven uitvoeren om haar landingsrechten te kunnen behouden. Maar het probleem blijft niet beperkt tot de maatschappij van miljardair Richard Branson. Ook Lufthansa en Brussels Airlines snoeiden fors in hun netwerk om kosten te besparen.

Een anonieme Britse luchtvaartmaatschappij zegt aan de openbare omroep BBC dat, indien de regels niet worden versoepeld, ze de volgende twee weken 32 vluchten zal moeten uitvoeren met slechts 40 procent van de zetels bezet. De luchtvaartmaatschappijen lobbyen dan ook om meer toestellen aan de grond te mogen houden.

Maandag nog riep de Europese vereniging van slotcoördinatoren op om de regel minstens tot eind juni te schrappen. En begin maart kwam dezelfde oproep al van de internationale organisatie van luchtvaartmaatschappijen (IATA). Die pleitte ervoor om de opschorting meteen het hele zomerseizoen (van eind maart tot in oktober) te laten gelden. De beslissingsmacht ligt bij de Europese Commissie.

Economische gevolgen coronavirus

Ondertussen beginnen de annulaties en onverkochte zitjes hun tol te eisen bij luchtvaartmaatschappijen. Het Noorse Norwegian Air kondigde tijdelijke werkloosheid aan voor een deel van zijn personeel en zal tussen midden maart en juni ongeveer 3.000 vluchten schrappen.

Ryanair laat weten dat het alle vluchten van en naar Italië opschort. Van 11 maart tot middernacht op 8 april worden alle vluchten binnen Italië opgeschort en vanaf zaterdag 13 maart tot middernacht op 8 april worden alle internationale vluchten van en naar Italië opgeschort. ‘Alle betrokken passagiers zijn al verwittigd via e-mail’, zegt Ryanair. Passagiers die getroffen worden door de maatregel, kunnen kiezen voor een volledige terugbetaling of het behouden van hun reiskrediet dat kan worden opgenomen voor een latere vlucht in de komende twaalf maanden. Ryanair vliegt volgens zijn website vanop de luchthaven van Charleroi naar negentien bestemmingen in Italië. Vanop Brussels Airport gaat het om vijf bestemmingen.