‘Rutte geeft Michel het nakijken’

Het politiek versnipperde Nederland vindt een compromis in een beperkte sinterklaaspolitiek. Omdat het kan. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

De Nederlanders kunnen misschien niet meer voetballen, maar we zijn beter zuinig met het leedvermaak. Aan het economisch front heeft Nederland zich, in tegenstelling tot België, wel al gekwalificeerd voor een mooie toekomst. De concurrentiekracht is ijzersterk, de vergrijzingskosten zijn onder controle, de begroting toont een overschot en de economie groeit dubbel zo snel als in België. Hou dat in gedachten als premier Michel dinsdag zijn state of the union brengt in de Kamer op het zelfde moment dat Mark Rutte het nieuwe regeerakkoord in Nederland presenteert.

Dromen

De nieuwe coalitie van VVD, CDA, D66 en de ChristenUnie kan met een beetje verbeelding het centrumrechts van Nederland genoemd worden en ze kan maatregelen nemen waarvan centrumrechts in België alleen maar kan dromen. Nederland heeft wellicht te hard bespaard en hervormd na de financiële crisis, maar nu is alles in stelling gebracht voor extra werkgelegenheid, aanhoudende economische groei, lagere belastingen en gezonde staatsfinanciën. Het gaat om Terugverdieneffecten met een grote T. België daarentegen heeft de voorbije jaren te weinig hervormd, zeker onder de regering-Di Rupo, om al te kunnen oogsten. De Hollandse saus van Rutte III smaakt beter dan het halfbakken Zomerakkoord van Michel.

Zo mogen de Nederlanders uitkijken naar een verlaging van de personenbelasting, die vooral de middelste en de hogere inkomens ten goede komt. De achterliggende redenering is dat werken moeten lonen en dat de middenklasse de crisis betaald heeft en dus recht heeft op een belastingverlaging. Het gaat om een operatie van 7 miljard euro. Twee van de vier belastingschijven verdwijnen. Iedereen die minder dan 68.000 euro per jaar verdient, betaalt daar 36,9 procent belasting op. Daarboven betaalt de Nederlander 49,5 procent. Het CDA noemt het een sociale vlaktaks omdat heel wat inkomens de grens van 68.000 euro niet halen.

De Belgen kunnen alleen maar dromen van die tarieven. Hier betaal je vanaf 38.830 euro het hoogste marginale tarief van 50 procent. Door de snelle stijging van de marginale tarieven, kent België eigenlijk een vlaktaks van 50 procent in de personenbelasting. Als 36,9 procent een sociale vlaktaks is, hoe moeten we dan een tarief van 50 procent noemen? Zolang de Nederlandse overheid ongeveer 45 procent van het bpp uitgeeft, en de Belgische overheid ongeveer 53 procent, zal Nederland in vergelijking met België een belastingparadijs blijven voor de werkende mens.

In schril contrast met de regering-Michel wil de regering-Rutte III ook de belasting op vermogensinkomsten verlagen. Het gaat om een veeleer symbolische maatregel die iemand met een vermogen van meer dan 25.000 euro gemiddeld 60 euro per jaar oplevert, maar de nieuwe regering redeneert dat de vermogenden de rekening van het expansieve beleid van de centrale banken betalen in de vorm van extreem lage rentevoeten en dus recht hebben op een scheut mededogen.

Om de kloof tussen arm en rijk niet te vergroten, wil de regering-Rutte versneld de fiscale steun voor hypothecaire leningen afbouwen. Die maatregel treft vooral huizenbezitters met een hoog inkomen. Het is een slimme maatregelen omdat die steun toch naar eigenaars vloeit en omdat een extra belasting op vastgoed veel groeivriendelijker is dat een extra belasting op risicokapitaal.

Sinterklaaspolitiek

De regering-Michel is doof voor die argumenten en trakteert de verschaffer van risicokapitaal op meer dan een symbolische belastingverhoging. Noteer wel dat de belasting op vermogensinkomsten in Nederland totaal anders is geregeld. Nederlanders betalen een belasting op een fictief rendement van hun vermogen. Dividenden worden op die manier onrechtstreeks belast, en in die zin is afschaffing van dividendbelasting een maatregel die enkel buitenlandse investeerders ten goede komt.

Maar er is ook lekkers voor alle Nederlandse bedrijven in de vorm van een verlaging van de vennootschapsbelasting tot 16 procent op de eerste schijf van 200.000 euro winst en 21 procent daarboven. Er komt weliswaar een verbreding van de belastbare basis om die operatie gedeeltelijk te financieren, maar het is duidelijk dat de verlaging van de vennootschapsbelasting in België nu al een achterhoedegevecht is geworden. De kloof met Nederland neemt alleen maar toe.

Het politiek versnipperde Nederland vindt dus een compromis in een beperkte sinterklaaspolitiek. Omdat het kan. Toch kan Rutte niet te gek doen, want door de vergrijzing slorpt de gezondheidszorg almaar meer middelen op. De verlaging van de personenbelasting wordt daarom gedeeltelijk gecompenseerd met een verhoging van de btw, met als interessant neveneffect dat de concurrentiekracht nog wat scherpte wint. Nederlanders lachen minzaam als ze het geploeter in Belgenland zien.