Roep om kernenergie klinkt steeds luider in de industrie

In de speurtocht naar koolstofvrije elektriciteit komt de industrie onvermijdelijk uit bij stroom uit bestaande én nieuwe kerncentrales. “We zijn een voorstander van kernenergie”, klinkt het onder meer bij het staalbedrijf ArcelorMittal.

KPMG en het Nucleair Forum organiseerden maandag een druk bijgewoond event onder de titel ‘Together Towards New Nuclear’. “De grote opkomst toont de toenemende interesse van de industrie in kernenergie”, zegt Magali Vercammen, energie-expert van KPMG België. De weg naar een koolstofvrije economie loopt langs een elektrificatie van de industrie, maar dat lukt alleen als er voldoende koolstofvrije elektriciteit voorhanden is. De volgende decennia zal België echter kampen met een tekort aan hernieuwbare energie, zeker als de vraag naar elektriciteit verdubbelt. De industrie kijkt daarom naar koolstofvrije energie uit bestaande én nieuwe kerncentrales als koolstofvrij alternatief. Vooral de nieuwe generatie van kleinere reactoren (SMR’s) genieten interesse, omdat ze zowel elektriciteit als warmte op maat kunnen leveren.

Toenemende interesse in kernenergie

“We zijn een voorstander van kernenergie”, zegt Philippe Alboort, head of business development van het staalbedrijf ArcelorMittal. “Steenkool is vandaag nog onze belangrijkste energiebron. We staan voor een klimaattransitie die voor een sterke stijging van onze elektriciteitsvraag zal zorgen. Kernenergie kan de koolstofvrije elektriciteit leveren die we zoeken. Laat ons dus de bestaande kerncentrales maximaal benutten. Later zullen we ook een beroep moeten doen op nieuwe kernenergie, met een voorkeur voor SMR’s die zowel elektriciteit als warmte kunnen leveren. De vraag blijft natuurlijk tegen welke kostprijs die kernenergie beschikbaar is. Ook het financiële plaatje moet kloppen.”

“Afgezien van enkele uitzonderingen is er bij onze leden een sterke interesse in kernenergie. De industrie heeft klimaatneutrale elektriciteit nodig”, zegt Peter Claes, de directeur van Febeliec, dat de belangen van de industriële grootverbruikers behartigt. “Die groene stroom kun je bekomen via gasverbranding met koolstofafvang, via hernieuwbare energie of via kernenergie. Voor de meeste bedrijven maakt het niet uit welke optie het wordt. Wat telt, is de kostprijs van de elektriciteit, naast de beschikbaarheid en de betrouwbaarheid. Dus ja, er is een verhoogde interesse in kernenergie.”

Niet alleen de klassieke industrie speurt naar klimaatvriendelijke stroom. Ook technologiebedrijven als Microsoft verbruiken veel energie om hun datacenters aan de praat te houden. “We bouwen bijkomende datacenters in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Zweden als spil van onze AI-strategie in Europa. Later bouwen we ook datacenters in landen als België en Oostenrijk. We willen die datacenters zo veel mogelijk bevoorraden met koolstofvrije elektriciteit. Kernenergie is daarom zeer belangrijk voor ons. We kijken vooral naar geavanceerde kernenergie die betrouwbaar, schaalbaar en veilig is”, zegt Archie Manahoran, de directeur Nuclear Technologies van Microsoft.

Ook een energieleverancier als Luminus steekt de duim omhoog voor kernenergie. “We hebben een diverse mix aan energiebronnen nodig om de totale kosten van het energiesysteem tijdens de energietransitie beperkt te houden”, zegt Grégoir Dallemagne, de CEO van Luminus.

Kan kernenergie kostencompetitief zijn?

De vraag is of nieuwe kernenergie kostencompetitief kan zijn. De bouw van nieuwe kerncentrales ging de jongste jaren gepaard met grote vertragingen en een sterke stijging van de investeringskosten. “Als we opnieuw succesvol willen zijn, dan moeten we tijdig en binnen het budget kunnen leveren. Dat is de grote uitdaging voor de nieuwe generatie van kernreactoren, want we moeten nieuwe investeerders aantrekken”, zegt Dennis Dumont, directeur nucleaire energie bij Tractebel. “We moeten kernenergie leveren die kostencompetitief is. Wij maken ons sterk dat we op termijn kernenergie tegen 60 euro per kilowattuur kunnen leveren”, zegt Stefano Buono, de CEO van Newcleo dat loodgekoelde reactoren van de vierde generatie ontwikkelt.

Investeerders in kernenergie hebben ook een stabiel kader op lange termijn en wellicht ook een vorm van prijs- of rendementsgaranties nodig voor ze de portefeuille opentrekken. “Een investering in een kerncentrale heeft een horizon van vijftig tot misschien zelfs tachtig jaar. Fossiele brandstoffen zijn vandaag nog de goedkoopste bron voor elektriciteit. Als je dus fossiel uit de markt wilt duwen, zul je wellicht steun nodig hebben van de overheid, zoals we dat ook gezien hebben met hernieuwbare energie”, zegt Peter Claes. Overheidssteun is nodig, zegt ook Grégoire Dallemagne: “Luminus heeft de de voorbije jaren geld verloren aan de verkoop van kernenergie, onder meer omdat de elektriciteitsprijzen laag waren en we niet over prijsgaranties beschikten. Steun is dus nodig om investeerders aan te trekken. De voordelen voor de samenleving zijn groot.”

Nieuwe nucleaire energie vraagt ook aanpassingen in het hoogspanningsnet. “De voorbije twintig jaar is het hoogspanningsnet ontwikkeld met een exit uit kernenergie in gedachten. Als we de levensduur van meer dan twee bestaande kerncentrales verlengen, dan moeten we ons investeringsplan drastisch herzien”, zegt Frédéric Dunon, de CEO van de hoogspanningsnetbeheerder Elia Transmission Belgium. “De locatie van een kerncentrale is daarbij zeer belangrijk. Als een nieuwe kerncentrale gebouwd wordt naast een industriële afnemer, dan wordt het bestaande netwerk minder belast. Maar het kan uitdagend worden als een nieuwe reactor moet worden aangesloten in een regio waar het netwerk al verzadigd is.”