‘Protesteren doet het budget niet stijgen’

Het onderwijsveld mag in de spiegel kijken en zich afvragen of er geen manieren zijn om de kwaliteit te handhaven met het huidige budget, oordeelt Trends-redacteur Roeland Byl.

Minder investeren is ook een vorm van besparen. Zeker als de productie of het aantal afnemers tegelijk stijgt. Dat geldt in de industrie, maar ook in het onderwijs. In dat perspectief uitten de Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) en Lieven Boeve, het hoofd van de katholieke onderwijskoepel, deze week kritiek op de besparingsbeslissingen van Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V).

De minister benadrukt echter dat de werkingsmiddelen voor het onderwijs er in absolute cijfers helemaal niet op achteruitgaan. Volgens Crevits stijgen ze zelfs met 121 miljoen euro, of 1,1 procent. Dat is weliswaar minder dan de sector verhoopt had, maar het is wel meer dan vorig jaar.

Toch was de kritiek niet min. Lieven Boeve zei vandaag in de pers dat het water de schoolbesturen aan de lippen staat. Ofwel stijgt de schoolfactuur, ofwel moeten scholen middelen sprokkelen met een wafelbak, poneerde hij. Bij de Vlor, waar onderwijsmensen en ouders samen in zetelen, luidde het gisteren dat zeker in het hoger onderwijs de kwaliteit bedreigd is.

Dat is forse taal, die zijn wortels heeft in de woordbreuk van Crevits. Een jaar geleden had de minister beloofd dat de besparingen die in 2015 in het onderwijs gebeurden, eenmalig zouden zijn. Dus slikte de onderwijswereld een aderlating van 2,3 procent in het lager, en 4,5 procent in het middelbaar onderwijs. Zelfs de universiteiten ondergingen vrij laconiek een besparingsoperatie. Tenslotte ging ook het inschrijvingsgeld omhoog en zouden die lastige visitaties wat minder vervelend worden.

Nu bij de opmaak van de begroting van 2016 blijkt dat de besparing van vorig jaar een definitief karakter krijgt, voelt iedereen zich bedrogen. Het is dit jaar niet mogelijk de misgelopen budgetten van vorig jaar te recupereren, aangezien de Vlaamse regering ervan uitgaat dat ze in 2016 voor 172 miljoen in het rood duikt. Protesteren zal in dit geval geen extra middelen creëren, tenzij die elders worden weggetrokken. De budgetten waar de onderwijswereld op had gerekend, zijn er gewoon niet.

Hoe moeilijk ook, dat is nog geen totale ramp. Het aandeel van het onderwijs in de totale Vlaamse begroting blijft goed voor een kleine 11 miljard euro. Dat is op een totale begroting van ruim 38 miljard nog altijd ruim een kwart of zelfs bijna een derde van alle Vlaamse geldmiddelen.

Natuurlijk is onderwijs cruciaal voor het economische weefsel van Vlaanderen. Onze hersenen zijn onze belangrijkste grondstof. En natuurlijk spreekt het voor zich dat we voldoende middelen moeten uittrekken om de kwaliteit te garanderen. Maar evengoed mag het onderwijsveld in de spiegel kijken, wetend dat van die 11 miljard ongeveer 70 procent naar de lonen gaat, en zich afvragen of er geen manieren zijn om de kwaliteit te handhaven met het huidige budget. Desnoods met de hulp van een wafelbak of door het schrappen van een bosklas.