Wie durft AI in te zetten om de overheid af te slanken, vraagt professor emeritus Luc Soete zich af in een uitgebreid interview met Trends. Hij noemt het “heel vreemd dat dit thema niet besproken wordt tijdens begrotingsonderhandelingen.”
Luc Soete is ook op zijn 75e een autoriteit in technologie en innovatie. De professor emeritus maakte naam als hoogleraar aan de Universiteit Maastricht en als een van de stichters en bezielers van Merit, een denktank met internationale faam. Op een kantoortje in de hoofdzetel van Merit in het knusse Maastricht volgt Luc Soete het wetenschappelijk onderzoek nog onbezoldigd op de voet. Voor de Europese Commissie zetelt de Belg in een expertengroep die beleidsaanbevelingen doet. Vorige week was Soete nog de topaffiche op een studiedag over productiviteit, georganiseerd door Ecoom, het expertisecentrum van de Vlaamse overheid dat indicatoren ontwikkelt om onderzoek en innovatie in Vlaanderen in kaart te brengen.
In een uitgebreid interview met Trends over AI en innovatie, heeft Luc Soete het onder andere over de toenemende productiviteitskloof tussen de VS en Europa. Artificiële intelligentie biedt veel kansen die we nog niet benutten, betoogt hij.
“Ironisch genoeg liggen er voor Europa kansen in onze overregulering en onze bureaucratie die bijzonder omvangrijk en complex is geworden,” zegt Luc Soete. “Je zou met behulp van AI deze hele administratieve rompslomp veel beter en efficiënter de baas kunnen. Laat de bureaucratie over aan AI. In de hele overheidssector zijn er gigantische efficiëntiewinsten te rapen dankzij AI. Het is heel vreemd dat dit thema niet besproken wordt tijdens begrotingsonderhandelingen. De miljarden liggen nochtans voor het oprapen.”
Ik ben er daarom altijd voorstander geweest om kinderjuffen beter te betalen dan universiteitsprofessoren.
“Ook in het onderwijs kan AI de administratieve druk sterk verlichten. De vrijgekomen tijd kan je spenderen aan de eigenlijke onderwijstaken en aan de kinderen zelf. Vooral in het kleuter en lager onderwijs is het van cruciaal belang dat kinderen goed onderwijs krijgen. Dan worden ze gevormd. Ik ben er daarom altijd voorstander geweest om kinderjuffen beter te betalen dan universiteitsprofessoren. Maar wie durft AI in te zetten om de overheid af te slanken? Je zal ongetwijfeld een tegenbeweging krijgen, met discussies over de veiligheid van data en de kwaliteit van het afgeleverde werk. Maar AI is een héél nuttige tool in een Europa dat heel bureaucratisch is en een grote overheidsapparaat heeft.”
Intellectuelen in de vuurlinie
AI zal een grote impact hebben op de arbeidsmarkt, aldus Soete. “Iedereen die de meeste werkuren voor een scherm werkt, zal geraakt worden door AI. Bijna iedereen die voor de overheid werkt, zit de hele dag voor een scherm. Door AI zullen veel mensen hun werk verliezen, maar de impact van AI is helemaal anders dan de impact van de vorige technologische golven.
“Vroeger ging het om automatisering, nu gaat het om de introductie van extra kennis. Vroeger waren vooral de minst geschoolden het kind van de rekening, maar nu worden vooral de beter geschoolden bedreigd. Voor de eerste keer komen de intellectuelen in de vuurlinie van technologie. Ze dreigen vervangen te worden door AI, terwijl de lager geschoolden hun kennisachterstand kunnen goedmaken dankzij AI.
“Een creatieve toplaag blijft buiten schot, maar de routineuze hightechjobs staan onder druk. En die jobs vind je proportioneel veel bij de overheid. AI maakt grote productiviteitswinsten mogelijk bij de overheid en een pak andere sectoren die draaien op hooggeschoolden, zoals accountants, advocaten, informatici of journalisten.”