‘President Macron, neem geen voorbeeld aan België’

Een (con)federaal België met een eigen IMF had vandaag economisch veel verder gestaan. Dat zegt Trends-hoofdredacteur Daan Killemaes.

De militaire Maginotlinie tussen Frankrijk en Duitsland is gelukkig versteend tot een toeristische attractie, maar de financieel-economische Maginotlinie tussen die Europese grootmachten staat nog altijd op scherp. De linie loopt trouwens ook door België. Ze buigt ten noorden van de Ardennen af naar het westen om onze taalgrens te volgen.

Frankrijk heeft een werkloosheid van ruim 10 procent, Duitsland minder dan 4 procent. Frankrijk heeft een tekort op de lopende rekening van 1 procent, Duitsland een overschot van ruim 8 procent. De loonkosten per eenheid product zijn in Frankrijk sinds 2000 met 30 procent gestegen, in Duitsland met 20 procent. Frankrijk heeft behoefte aan een zwakke munt om de zwakheden te compenseren. Duitsland heeft een sterke munt nodig om oververhitting en inflatie te vermijden. Op langere termijn is het uitgesloten dat de twee landen dezelfde munt blijven hanteren. Als de euro op termijn levensvatbaar wil blijven, zal Frankrijk een beetje Duitsland moeten worden en Duitsland een beetje Frankrijk. En als de euro toch sneuvelt op de Maginotlinie, zal België de keuze moeten maken tussen de noordelijke of de zuidelijke euro. Dat kan een verscheurende keuze worden.

Verduitsen en verfransen

Misschien komt het nooit zo ver. Frankrijk wil een poging doen om te verduitsen, toch economisch. De nieuwe Franse president Emannuel Macron kreeg een mandaat om de arbeidsmarkt te versoepelen, de belastingen te verlagen, en de staat te ontvetten. Hoe ver de ‘Macronomie’ zal dragen, is nog afhankelijk van de parlementsverkiezingen begin juni. Ook Duitsland overweegt te verfransen. De Duitsers plukken nu zoveel vruchten van hun jarenlange gezonde beleid dat ze geen blijf meer weten met hun geld. Belastingverlagingen, hogere uitkeringen, extra investeringen,… Kanselier Angela Merkel (CDU) en uitdager Martin Schulz (SPD) bieden tegen elkaar op in aanloop naar de parlementsverkiezingen van september. De krappere arbeidsmarkt en de hogere lonen zullen meer consumptie in het Duitse recept mengen, tot grote opluchting van Frankrijk en de rest van Europa.

Macron hoopt met een economische koerswijziging Duitsland te paaien. Hij droomt al van euro-obligaties en een Europese minister van Financiën , maar voor een transferunie naar Belgisch model past Duitsland voorlopig wijselijk. Het land is niet hervormd om een blanco cheque uit te schrijven aan landen die de noodzakelijke hervorming niet doen. De Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble pleit voor een andere oplossing om de Europese constructie toekomstbestendiger te maken. Richt een Europees IMF op, dat eerste hulp biedt bij ongevallen in ruil voor afdwingbare hervormingen. Dat is opnieuw het betere voorstel. Een (con)federaal België met een eigen IMF had vandaag economisch veel verder gestaan.

Frankrijk en Duitsland staan naast België en alle andere westerse landen voor dezelfde fundamentele uitdagingen. Hoe kunnen we in een tijdperk van intense globalisatie, potentieel ontwrichtende migratie en razendsnelle digitalisering zorgen voor zowel volledige werkgelegenheid als voor een stevig vangnet voor de verliezers van de snelle veranderingen. Frankrijk kiest al veel te lang voor bescherming van de mensen die al werken, maar die keuze is financieel en politiek onbetaalbaar geworden. Duitsland kiest voor volledige werkgelegenheid door structurele hervormingen. Dat is de veel betere oplossing. België heeft al veel te lang gekozen voor de Franse aanpak, met een relatief lage werkgelegenheidsgraad als gapende wonde die ook door de nieuwe heelmeester, de regering-Michel, veel te zacht wordt aangepakt.

Zweeds model

Macron kijkt naar het noorden om het Duitse en het Franse model te verzoenen en om de Maginotlinie te ruilen voor een gulden middenweg. Zweden. Macron prijst het Zweedse model als het model dat economische vernieuwing verzoent met sociale bescherming. De belastingen zijn er hoog, de herverdeling royaal en de vakbonden sterk. Dat is volgens de sociaal-democratische Zweedse minister van Financiën Magdalena Andersson de succesformule in een globale economie. Die Zweedse formule komt Macron goed uit, maar geef Andersson maar eens ongelijk. De Zweedse economie groeit 4 procent per jaar, de begroting toont een overschot, de werkgelegenheidsgraad is nergens hoger en de staatsschuld smelt weg. Zweden kan de cirkel kwadrateren dankzij een actieve arbeidsmarkt die naam waardig. Verliezen kan en mag in Zweden dankzij het vangnet en de vlotte doorstroming naar nieuw werk. Toch groeit ook daar de oppositie tegen de hoge belastingdruk en een te genereus vangnet dat arbeid ontraadt. Ook Zweden is veroordeeld te zoeken naar precaire evenwichten of verscheurd te worden door Maginotlinies.