Peter Demuynck (Agoria Vlaanderen): ‘We hebben een groene taxshift nodig’

“Ook ondernemers vinden het belangrijk dat Vlaanderen een sluitend klimaatplan opstelt”, stelt Peter Demuynck, de algemeen directeur van Agoria Vlaanderen. “We zullen met zijn allen de handen in elkaar moeten slaan.”

De klimaattop van de Verenigde Naties, die deze week in New York plaatsvindt, wordt ook nu weer begeleid door demonstraties in zowat alle delen van de wereld. De betogers eisen een sterker klimaatbeleid. “Er is geen planeet B”, zegt Peter Demuynck, de algemeen directeur van Agoria Vlaanderen. Hij steigert wel als de bedrijven worden geviseerd. “Ik geloof wél in een planeet T, die dankzij het engagement van de technologiebedrijven een prachtige toekomst heeft.”

“Wanneer we bij onze bedrijven peilen naar hun prioriteiten, dan staat het vinden van goede mensen op één, de mobiliteit staat op twee en innovatie, meer en meer gelinkt aan duurzaamheid, op drie. Daarom hebben we onze missie uitgebreid. Naast de competitiviteit van onze leden en het verbinden van iedereen die met technologie bezig is, is het duurzaam vorm geven van de toekomst er nu ook in verankerd.”

Zijn al uw leden al bezig met duurzaamheid?

PETER DEMUYNCK. “Toch veel. We stellen soms nog vast dat kmo’s een thema als maatschappelijk verantwoord ondernemen of MVO zien als complex, als ‘iets voor grote bedrijven’. Ze leggen nog weinig de link met hun kernactiviteit: ondernemen. Voor elk product dat ze verkopen een boom planten in Australië of een school in Afrika steunen, is te veel gedoe en het is ook geen structurele vorm van MVO.

“Maar dat is een kleine minderheid. Uit een enquête bij honderd technologiebedrijven blijkt dat 85 procent inzet op diversiteit. Drie vierde doet inspanningen om de CO2-uitstoot te verminderen. Twee derde gebruikt systemen voor werk op maat.”

Maar, zeggen de klimaatbetogers, het bedrijfsleven kan nog meer doen.

DEMUYNCK. “We zijn er inderdaad nog niet. Als we onze bedrijven vragen waarom ze die maatregelen nemen, dan willen negen op de tien bedrijven bijdragen aan een beter milieu en klimaat. Drie op de vijf willen een aantrekkelijke werkgever zijn en 44 procent wil oplossingen bieden voor maatschappelijke uitdagingen, zoals mobiliteit, klimaat en veiligheid. Onze ondernemingen voelen dus al de link tussen MVO en hun activiteiten en strategie. Alleen zegt nog niemand ‘we doen dit omdat het economisch interessant is’. Daar willen we naartoe. Dat moet ook, want investeringen in MVO, klimaat en milieu hebben een impact op de winst- en verliesrekening. Maatschappelijke problemen kunnen alleen worden opgelost als dat winstgevend kan.

“Bedrijven kijken nu al naar energievriendelijke productiewijzen, maar ze gaan meestal nog niet zover hun bedrijfsmodel te herdenken. Nochtans kan dat een markt creëren, nieuwe klanten opleveren, hun imago verbeteren. Duurzaam wordt nog te veel geassocieerd met besparen.

“Maar de evolutie is aan de gang. MVO betekent dat bedrijven dezelfde dingen blijven doen, maar met aandacht voor het klimaat en de negatieve impact. Het is streven naar het punt waar de sterkte van het bedrijf en de maatschappelijke waarde elkaar tegenkomen. Studies beweren dat bedrijven die een duurzame koers volgen, een 3 tot 7 procent hogere winstmarge halen. Umicore, Dell en andere bewijzen dat in de praktijk.”

U leidt een technologiefederatie. Kan technologie het klimaat redden?

DEMUYNCK. “Technologie alleen zal de wereld niet redden, maar ze kan wel het gebruik van grondstoffen, energie en afval minimaliseren. Zonder de technologiebedrijven zijn er ook geen windmolens, zonnepanelen of waterstof.

“Vanuit Agoria werken we zowel collectief als individueel op thema’s waarop we het meest impact hebben. Die hebben we afgetoetst met onze stakeholders: ledenbedrijven, vakbonden, maar ook de Bond Beter Leefmilieu. Die thema’s dekken de klassieke trilogie people, planet, en prosperity af. Denk aan veiligheid en welzijn, duurzame inzetbaarheid, databeheer en privacy, maar ook de totale ecologische voetafdruk van een product, milieuvriendelijke processen en mobiliteit. Gaat het over welvaart, dan focussen we op cocreatie – het delen van ideeën, mensen, diensten en infrastructuur – en op de circulaire economie. Dat betekent de levensduur van producten verlengen, maar ze ook aanbieden als een dienst, waarbij klanten betalen voor het gebruik, maar de fabrikant eigenaar blijft.

“Voor de individuele bedrijven hebben we een handleiding opgesteld over hoe ze die veranderingen kunnen aanpakken en plannen. Ze krijgen als het ware een scan van waar de organisatie op dat moment staat. Die duurt tien minuten en geeft een pak suggesties. Maar de ervaring leert dat verandering pas lukt wanneer de top er mee achter staat.”

Wat verwacht u van de overheid?

DEMUYNCK. “De industrie heeft haar rol te spelen en de overheden moeten die maximaal faciliteren. Neem de circulaire economie: veel bedrijven willen daaraan beginnen, maar stoten op kleine of grote belemmeringen. Bijvoorbeeld de wetgeving rond productnormen, of hoelang iets afval blijft en wanneer het een grondstof wordt.

“De overheid moet ook de uitdagingen op arbeidsmarkt aanpakken: maximaal inzetten op bijscholing, omscholing en activering. We moeten voldoende mensen vinden met het juiste profiel. Er wordt nog altijd te weinig ingezet op levenslang leren. Dat vergt een fundamentele transformatie van het onderwijs en de scholen. Het gaat niet zozeer om jobs-jobs-jobs, maar om people-people-people. Werknemers moeten zich afvragen welke digitale vaardigheden ze nodig hebben. Want je moet zelf blijven evolueren om je toegevoegde waarde voor de arbeidsmarkt voldoende hoog te houden.

“Ten slotte is er het hele verhaal rond duurzaamheid, energie en klimaat. Daar draait het om hernieuwbare energie, het woningenpark en slimme netwerken. Als bedrijven en de consumenten mee op de trein van de elektrificatie en hernieuwbare energie moeten springen, hebben we een groene taxshift nodig. Dat betekent een verschuiving van taksen op elektriciteit naar fossiele brandstoffen. De invoer van de digitale meters is een goede zaak, maar nu wordt het belangrijk daarmee slim het energieverbruik te kunnen bijsturen, zodat de consument zelf zijn factuur kan beïnvloeden.”

Wordt dat niet te complex voor de gemiddelde burger en kmo?

DEMUYNCK. “Als je doorvraagt bij de bedrijven die duurzaamheid en MVO niet prioritair vinden, blijkt inderdaad dat ze het te complex vinden. Sommigen zijn zich niet bewust van hun impact, maar bijna niemand zegt nog dat hij er zich niets van aantrekt. Het besef groeit dat toeleveraars of personeel dan afhaken.

“Complexiteit is dus een werkpunt, maar artificiële intelligentie zal ervoor zorgen dat we de oplossingen kunnen automatiseren. We moeten niet zelf uitzoeken hoe we het best van A naar B gaan met het openbaar vervoer, deelwagens, de fiets en/of de auto. Technologie zal die gegevens samenbrengen. Idem voor productieprocessen. Daarom pleit Agoria voor een open databeleid. Iedereen zou zijn data verplicht openbaar moeten maken.

“Want het gaat razendsnel. Technologie gaat gepaard met een mentaliteitswijziging: mensen moeten zich aanpassen aan de nieuwe realiteit. Vroeger duurde dat tientallen jaren. Nu worden zaken realiteit die twee, drie jaar geleden nog onmogelijk leken. Ik geloof in de menselijke creativiteit.”