Vrije Tribune
‘Oude kerncentrales openhouden maakt het probleem alleen maar erger’
Nu de energieprijzen recordlaagtes bereiken, hopen veel economen dat de economie een sterkere groei kan neerzetten. Maar die lage prijzen bewijzen tegelijk het failliet van ons economisch model. De omslag naar een duurzame economie is nog zeer ver weg.
Wegens problemen met de energiebevoorrading door de sluiting van klassieke én hernieuwbare centrales heeft de regering beslist de levensduur van de oudste kerncentrales te verlengen. Maar die oplossing verergert het probleem.
Elektriciteitscentrales sluiten
In België is ruim 1600 megawatt aan productiecapaciteit van voornamelijk gascentrales en kleinere warmtekrachtkoppelingsinstallaties met sluiting bedreigd. De meeste van die centrales zijn niet geschikt om zelfs maar in de reserve te worden opgenomen, tenzij er nieuwe investeringen gebeuren. Dat is economisch echter totaal zinloos.
Als de elektriciteitsprijs – minder dan 40 euro per megawattuur (MWh) in volle winter _ zo laag blijft, zullen nog meer centrales sluiten, in België en daarbuiten. Ook voor de duurzame sector, bijvoorbeeld voor biomassa-/biogascentrales, betekenen die lage prijzen op termijn de doodsteek. Onder de 60 euro per MWh kunnen zulke centrales geen winst maken. Meer dan de helft van alle biomassa-/biogascentrales dreigt binnen de 24 maanden te verdwijnen.
Zelfs windprojecten zijn niet zo risicoloos als velen denken. Dat bewijzen de vele windparken in Duitsland, waarvan meer dan 40 procent rode cijfers schrijft. Die verliezen zijn te wijten aan een mix van omstandigheden. De projecten worden gefinancierd met een minimum aan eigen vermogen (minder dan 20%), terwijl werd uitgegaan van te optimistische opbrengsten. Daardoor is het werkkapitaal te klein om een buffer te vormen in slechte windjaren. Bovendien hebben de overheden de wildgroei van opties geen halt toegeroepen. Ontwikkelaars van windprojecten hebben te pas en te onpas terreinen in optie genomen, vaak zonder de minste kans er ooit een project op te kunnen ontwikkelen.
Oude kerncentrales openhouden maakt het probleem alleen maar erger
Huurprijzen
In Duitsland, maar ook in Nederland, worden per windmolen prijzen van 80.000 tot 100.000 euro per jaar betaald. Ook in België gaan de prijzen al jaren in stijgende lijn. De overheid moet nu ingrijpen, voor wij ook met Duitse toestanden kampen. Ze moet paal en perk stellen aan de huurprijzen voor een stuk land, vaak landbouwgrond.
Die huurgelden zouden overigens verdeeld moeten worden onder de buurtbewoners, en niet enkel gaan naar de gelukkige die zijn grond verhuurt. De helft zou bijvoorbeeld naar de eigenaar van het stuk grond kunnen gaan, en de andere helft naar de omwonenden. Uiteraard kan een overheid niet rechtstreeks ingrijpen, maar ze kan de zaak wel sturen tijdens de vergunningsaanvraag: door prijsplafonds in te bouwen, optiecontracten maximaal drie jaar te laten duren, en duurder te maken naarmate de tijd verstrijkt.
Subsidies voor kerncentrales?
Ondertussen is het stil rond de uitbouw van een energiepact voor de lange termijn. Wellicht wordt eerst onderhandeld met Electrabel over het langer openhouden van twee kerncentrales. Pijnlijk daarbij is dat we _ wanneer dezelfde bodemprijs (41,8 euro per MW) wordt gehanteerd als die die volgens De Morgen voor een andere kernreactor is afgesproken _ als gemeenschap vanaf dag 1 subsidie betalen voor oude centrales.
Natuurlijk staat Electrabel ijzersterk in de onderhandelingen. De overheid is vragende partij omdat er anders mogelijk een tekort dreigt in de eigen productie. Op die basis onderhandelen en tegelijkertijd als overheid nog een nucleaire taks eisen, is heel moeilijk. Veel succes alvast aan de onderhandelaars.
Iedereen gesubsidieerd
Erger is dat we onze problemen op termijn nog veel groter maken door deze oude kerncentrales open te houden. Want de bodemprijs die zal worden afgesproken voor de nucleaire energie, zal op de energiebeurzen fungeren als de plafondprijs. Geen enkele investeerder zal met een prijs van net boven 40 euro geld pompen in welke vorm van energie dan ook, tenzij er forse subsidies tegenover staan.
Voor gascentrales ligt het minimum op 70 euro. Voor kerncentrales is er het Britse voorbeeld van Hinkley Point, waar gedurende 35 jaar minstens 110 euro per MWh wordt gegarandeerd. Met die elektriciteitsprijzen zal ook de mogelijke introductie van een nieuw ondersteuningsbeleid voor investeringen in duurzame energie in Vlaanderen, alleen maar meer subsidies vergen.
André Jurres, onafhankelijk energie-expert en CEO NPG Energy
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier