De gasprijzen blijven bokkensprongen maken. Amerikaanse beweringen over een geplande Russische invasie van Oekraïne werden dadelijk ontkend door de Russen, maar brachten wel een prijsopstoot en zorgen over de bevoorradingszekerheid. “Met een koude winter kan het spannend worden voor de bevoorrading”, voorspelt Hans van Cleef, senior energy economist bij ABN Amro.
De Belgische gasopslag was op 1 november voor 93 procent gevuld, en nu nog voor bijna 80 procent. De Europese zitten voor 72,8 procent vol. Is dat genoeg om de winter door te komen?
HANS VAN CLEEF. “De Russische president Vladimir Poetin heeft gezegd dat hij meer gas naar Europa zou sturen, maar in de praktijk valt daar nog niet veel van te merken. Het meeste gas dat naar hier komt, werd besteld met langetermijncontracten. Als er al meer gas komt, dan zorgt dat er vooral voor dat de voorraden minder snel leeglopen. Met een milde winter zal dat wel lukken, maar met een koude wordt het spannend. Niet zozeer in België of Nederland, maar eerder in Zuid- en Oost-Europa. Maar financieel zie je dat de elektriciteitsprijzen bijna overal mee-evolueren met de gasprijzen, dus dat effect voelen we hier ook.”
Wat zijn de gevolgen indien het tot een conflict in Oekraïne komt?
VAN CLEEF. “Voor de fysieke leveringen maakt dat weinig verschil, want er loopt nu al niet veel gas meer door Oekraïne naar Europa. Maar onrust leidt altijd tot prijsstijgingen. De huidige hoge prijzen zijn er uit angst voor tekorten, niet omdat er een tekort is. Europa en Rusland zijn nog wel enkele jaren tot elkaar veroordeeld: wij kunnen niet zonder Russisch gas, en zij niet zonder onze euro’s. Al zal dit niet blijven, want Rusland werkt aan een extra pijpleiding naar China, precies om een alternatief te hebben voor de Europese markt.”
Hoe moet Europa daarmee omgaan?
VAN CLEEF. “Europa wil steeds minder gas, en bouwt daarom zijn langetermijncontracten af. Het Internationaal Energieagentschap heeft berekend dat Europa met de afbouw van fossiele brandstoffen op koers zit om in 2050 klimaatneutraal te zijn. Alleen moeten de investeringen in hernieuwbare energie nog verdrievoudigd worden om dat waar te maken. De afbouw van die langetermijncontracten betekent wel dat, wanneer de vraag piekt, we vol in concurrentie komen met opkomende markten als China en India die bereid zijn meer te betalen dan wij. Dus de prijs zal de komende jaren zeer volatiel blijven.”
