OESO: ‘Effectieve CO2-prijs is gestegen naar 19 euro per ton’

De wereldwijde CO2-prijs stijgt, maar om de klimaatambities waar te maken, moet hij nog verviervoudigen.

Om de risico’s van de klimaatopwarming beheersbaar te houden, moet de uitstoot van broeikasgassen tegen 2050 helemaal gebannen worden. Een van de krachtigste instrumenten om dat doel te bereiken, is een prijs plakken op de uitstoot van CO2. Volgens de huidige economische modellen is een CO2-prijs van 70 à 80 euro per ton nodig om de milieukosten van de uitstoot volledig in rekening te brengen.

Een nieuwe studie van de denktank OESO toont aan dat er nog bijzonder veel werk op de plank ligt om een juiste prijs op CO2 te plakken. In de G20, de groep van de rijkste twintig landen, bedraagt de effectieve gemiddelde CO2-prijs 19 euro per ton in 2021. Die prijs is dus nog veel te laag, maar hij evolueert wel in de goede richting. In 2018 bedroeg de gemiddelde CO2-prijs maar 2 euro per ton in de G20, die goed is voor 80 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen.

Een groot deel ontsnapt

Vandaag wordt op drie manieren een prijs op CO2 geplakt: via directe belastingen op CO2, via de handel in emissierechten en via accijnzen op fossiele brandstoffen. Ongeveer de helft van de emissies wordt op die manier geprijsd. Ook hier is de evolutie positief. In 2018 werd nog 63 procent van de emissies gratis de lucht ingeblazen. Die positieve trend is vooral te danken aan de uitbreiding van de handel in emissierechten. China bijvoorbeeld voerde een handelssysteem in voor de energiesector.

Toch is de bijdrage van die handelssystemen in emissierechten aan de vermindering van de emissies nog heel bescheiden. In Europa is de CO2-prijs opgelopen tot meer dan 60 euro per ton in de sectoren die onder het handelssysteem vallen, maar de gemiddelde CO2-prijs in de G20 bedraagt nog maar 3 euro per ton, omdat de meeste emissies nog niet gevat worden in een handelssysteem. De directe belastingen op CO2 zorgen voor een gemiddelde prijs van minder dan 1 euro per ton. De accijnzen op fossiele brandstoffen plakken een gemiddelde prijs van 15 euro op een ton CO2. Dat maakt samen dus 19 euro per ton. Die prijs blijft relatief laag, omdat een groot deel van de emissies nog ontsnapt aan gelijk welke belasting.

Grote verschillen

De inspanningen variëren enorm van land tot land, en van sector tot sector. Zuid-Korea is de beste leerling van de klas omdat het land op 97 procent van de uitstoot een prijs plakt van gemiddeld 43 euro per ton. Brazilië sleept het meest met de voeten, en belast slechts 8 procent van de uitstoot tegen 0,6 euro per ton. Ook in de landen die het meeste uitstoten, zoals China, India en de Verenigde Staten, is de gemiddelde CO2 prijs nog ongemakkelijk laag: 9 euro per ton in China, 15 euro per ton in India en de VS.

Kijken we naar de sectoren, dan steekt het wegtransport er met kop en schouders bovenuit, met een gemiddelde CO2-prijs van 88 euro per ton. Dat is te danken aan de hoge accijnzen op fossiele brandstoffen. De andere sectoren blijven ver achterop. Voor de productie van elektriciteit, de verwarming van gebouwen en in de industrie ligt de CO2 prijs nog ver onder 10 euro per ton.