‘No-nonsensaanpak Cassatie in fiscale bewijslast is perfect normaal’

De fiscus mag voortaan onrechtmatig verkregen bewijs toch gebruiken tegen een belastingplichtige. Dat heeft het Hof van Cassatie beslist.

De fiscus mag voortaan onrechtmatig verkregen bewijs toch gebruiken tegen een belastingplichtige. Dat heeft het Hof van Cassatie beslist.

Volgens een arrest van Cassatie mag de informatie die op een onwettelijke wijze werd overgemaakt door de Portugese aan de Belgische fiscus toch worden gebruikt. Fiscale advocaten maken misbaar in de media omdat de fiscus nu vals zou mogen spelen in het vinden van bewijzen. Klopt niet, zegt de Gentse advocaat-generaal Francis Desterbeck, die is gespecialiseerd in financieel-economische fraude: “Dit arrest stond in de sterren geschreven. Ik ben ook volledig akkoord met de inhoud.”

Worden de rechten van de belastingplichtige niet aangetast?

Francis Desterbeck “Ik lees reacties van advocaten dat de geest nu uit de fles is en alles mogelijk is. Dit arrest zet de poort zeker niet open om de mensenrechten aan te tasten. Cassatie zegt alleen dat minimale procedurefouten, die de fundamentele rechten van de belastingplichtige niet aantasten, achteraf niet tot nietigheid van een aanslag kunnen leiden. In de zaak, die aanleiding gaf tot het arrest, werd blijkbaar een fout gemaakt bij de overmaking van inlichtingen uit het buitenland, maar werd geen betwisting gevoerd over de bewijswaarde van de inlichtingen.”

Ligt dit arrest niet in de lijn van eerdere rechtspraak in strafrechtelijke onderzoeken?

Francis Desterbeck: “Inderdaad. In het strafrecht gelden dezelfde principes als in het fiscaal recht. In 2003 besliste Cassatie in de zogenaamde Antigoon-zaak dat het bewijsmateriaal, verkregen bij een nietige zoeking in de koffer van een auto, toch mocht worden gebruikt. De gedachte was daar dat nietig bewijs niet automatisch tot verval van de strafvordering mag leiden. Dat mag alleen maar wanneer de rechten van de beklaagde fundamenteel worden aangetast. Dit no-nonsensprincipe werd in 2013 in de wet ingeschreven.

In fiscale zaken geldt toch het principe dat nietig bewijs niet tot taxatie mag leiden?

Francis Desterbeck “Dat principe wordt nu inderdaad genuanceerd. Op grond van fouten, die de fundamentele rechten van de belastingplichtige niet aantasten, mag toch een rechtsgeldige aanslag worden gevestigd. Als advocaat-generaal ben ik zeer gevoelig voor de rechtsbescherming van alle partijen, die bij een geding, strafrechtelijk of niet, betrokken zijn. Ook een fraudeur heeft rechten. Ik heb het alleen maar moeilijk wanneer een geding uitdraait op een zoektocht naar procedure-incidenten, zonder dat verweer gevoerd wordt over de grond van de zaak. Dat verweer mag dan al vaak op een sisser aflopen, maar het lijdt minstens tot een enorm nutteloos verlies aan tijd en energie.”

Typisch voor fiscale advocaten?

Francis Desterbeck: “Procedurekwesties komen frequent voor in fiscale dossiers. Ik leg in strafzaken graag de nadruk op het belang van vervolging wegens witwassen. In fiscale strafzaken rijdt men zich vaak vast in technische details, daar waar bij witwassen onmiddellijk doorgedrongen wordt tot de kern van de zaak. Het gerecht moet geen onderliggend misdrijf bewijzen, maar enkel legitieme oorsprong van een vermogensvoordeel kunnen uitsluiten.”